Ceny produktów rolnych w grudniu 2000

Kształtowanie się cen na rynku rolnym w 2000 r. determinowały niskie zbiory zbóż w dwóch kolejnych latach oraz rosnące ceny ziemiopłodów paszowych, które powodując niską opłacalność chowu zwierząt miały niekorzystny wpływ na sytuację w produkcji zwierzęcej, tj. stopniowe zmniejszanie pogłowia. W rezultacie rosły ceny bydła rzeźnego i trzody chlewnej w skupie i na targowiskach. Ponadto dynamika cen towarów i usług zakupywanych przez rolników, w tym wysoka - m. in. cen produktów naftowych, zbóż siewnych i ziemniaków sadzeniaków, przy umiarkowanym wzroście cen nawozów sztucznych, środków ochrony roślin oraz sprzętu i narzędzi rolniczych, kształtowała warunki ekonomiczne produkcji rolniczej w 2000 r. Poprawiły się w stosunku do 1999 r. relacje cen produktów rolnych do niektórych środków produkcji, np. mniej niż rok wcześniej należało sprzedać: pszenicy, żyta, żywca wieprzowego lub mleka aby kupić ciągnik "Ursus", saletrę amonową, węgiel kamienny czy "Chwastox". Niekorzystnie natomiast zmieniły się relacje cen produktów rolnych w stosunku do cen produktów naftowych, np. do oleju napędowego. Szacuje się, że przeciętny wzrost cen produktów sprzedawanych przez indywidualne gospodarstwa rolne po raz pierwszy od 1996 r. przekroczył dynamikę cen towarów i usług zakupywanych przez te gospodarstwa.

Opłacalność tuczu trzody chlewnej przy wysokich cenach ziemiopłodów kształtowała się przez większość miesięcy ub. roku na niskim poziomie, mniejszym niż w 1999 r. Relacja cen skupu żywca wieprzowego do targowiskowych cen ziemniaków poprawiła się znacząco od września 2000 r. (12,0), a w stosunku do cen skupu żyta - jedynie sezonowo zaraz po zbiorach w okresie sierpień-październik (12,8-12,3). Relacja cen skupu żywca wieprzowego do cen zestawu pasz do sierpnia 2000 r. była niższa od zanotowanej w 1999 r., stopniowo poprawiając się przez następne cztery miesiące i w grudniu 2000 r. wyniosła 9,9, wobec 7,0 przed rokiem. Ceny targowiskowe prosiąt na chów, które utrzymywały się przez cały 2000 r. powyżej ich poziomu sprzed roku zaczęły wykazywać większą dynamikę w drugim półroczu, świadcząc o rosnącym zainteresowaniu rolników chowem. W grudniu 2000 r. prosię na chów kosztowało 99,55 zł (o 21,9% więcej niż przed rokiem), a średnio w roku - 86,25 zł, tj. o 17,3% więcej niż w 1999 r., ale mniej niż w latach 1997-1998.

Średnioroczne ceny produktów rolnych, ziemiopłodów paszowych, zwierząt gospodarczych i żywca rzeźnego kształtowały się powyżej cen otrzymywanych przez rolników w 1999 r. W grudniu 2000 r. na rynku rolnym odnotowano wzrost cen większości podstawowych produktów roślinnych i zwierzęcych, a także zwierząt gospodarskich. Zarówno w skupie, jak i na targowiskach obniżyły się natomiast ceny bydła rzeźnego.

Ceny podstawowych zbóż kształtowały się w 2000 r. znacznie powyżej ich poziomu zanotowanego w poszczególnych miesiącach poprzedniego roku, zwłaszcza w I półroczu w związku z niskimi zbiorami w 1999 r. Cena pszenicy, przy dużo większych niż przed rokiem dostawach do skupu w trzecim kwartale 2000 r., obniżyła się w lipcu, sierpniu i październiku - w skupie oraz w okresie od sierpnia do października - na targowiskach. W następnych miesiącach nastąpił jednak jej ponowny wzrost na obu rynkach: w skupie do poziomu 55,88 zł za dt w grudniu (o 19,7% więcej niż przed rokiem), a na targowiskach - 56,43 zł za dt (o 16,6% więcej). Cena żyta w drugim półroczu 2000 r. przy mniejszych zbiorach i dostawach do skupu niż w 1999 r., po sezonowym spadku w lipcu i sierpniu w skupie oraz w okresie sierpień-październik na targowiskach, ponownie zaczęła rosnąć w końcu roku. W grudniu za żyto płacono w skupie 42,45 zł za dt (o 21,1% więcej niż przed rokiem), a na targowiskach - 42,25 zł za dt (o 18,7% więcej).

Przy wyższych niż przed rokiem zbiorach nastąpiła znaczna sezonowa obniżka cen ziemniaków w okresie sierpień-październik. Mimo iż w listopadzie i grudniu nastąpił ponowny wzrost cen, to jednak ich poziom pozostał niższy niż w 1999 r. W grudniu cena skupu ziemniaków wyniosła 35,17 zł za dt i była o 8,8% niższa niż przed rokiem, ale wyższa niż w kilku poprzednich latach. Na targowiskach w grudniu płacono za ziemniaki nieco mniej niż w skupie - 32,01 zł za dt, tj. o 31,0% mniej niż w grudniu 1999 r., ale więcej niż w 1998 r.

Średnie miesięczne ceny bydła rzeźnego w 2000 r. były wyższe niż w poszczególnych miesiącach 1999 r. W listopadzie i grudniu zanotowano ich nieznaczny spadek w stosunku do miesiąca poprzedniego mimo mniejszych dostaw do skupu. W grudniu cena skupu bydła rzeźnego ukształtowała się na poziomie 3,01 zł za dt i była wyższa niż rok wcześniej o 15,3%, a na targowiskach - 2,93 zł, tj. o 11,4% wyższa. Ceny żywca wieprzowego rosnące przez większość miesięcy 2000 r., przy mniejszej niż przed rokiem podaży, osiągnęły w grudniu poziom 4,05 zł za dt w skupie i 3,92 zł - na targowiskach, tj. odpowiednio więcej niż przed rokiem o 26,3% i 22,1%.

Malejący od sierpnia 2000 r. skup mleka krowiego w związku ze zmniejszaniem się pogłowia krów skutkował stopniowym wzrostem ceny tego produktu, która w grudniu wyniosła 84,38 zł za hl (o 18,3% więcej niż przed rokiem).