Europejskie rynki pracy

Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w Hiszpanii - 11,1 proc., Francji - 9,4 proc., Niemczech - 9,8 proc. oraz Finlandii - 8,9 proc., a najniższą w Luksemburgu - 4,1 proc. Przeciętna stopa bezrobocia w 15 dotychczasowych państwach Unii Europejskiej wyniosła w marcu 8,0 proc., tak jak w lutym. Przeciętna stopa bezrobocia w 25 państwach UE wyniosła 9,0 proc. Najwyższa była w Polsce i wyniosła 19,0 proc. - podał Eurostat.

Wielka Brytania i Irlandia

Od 1 maja 2004 r. Polacy uzyskali prawo do pracy na takich samych zasadach jak "starzy" obywatele UE. W Irlandii ze świadczeń socjalnych można korzystać dopiero po dwóch latach pracy. Aby uzyskać pozwolenie na pobyt należy się zarejestrować w ciągu 3 miesięcy od momentu przybycia na Szmaragdową Wyspę. Kraj ten należy do najdroższych w Europie - wynajęcie pokoju we wspólnym mieszkaniu to wydatek rzędu 350 euro (miesięcznie), wyżywienie co najmniej 200 euro/miesiąc.

W Wielkiej Brytanii osoby po znalezieniu pracy powinny wypełnić formularz rejestracyjny i przesłać go do Immigration and Nationality Directorate (Wydziału ds. Imigracji i Spraw Obywatelskich) brytyjskiego Home Office (ministerstwa spraw wewnętrznych) (opłata rejestracyjna wynosi 50 funtów). Na tej podstawie otrzymują zaświadczenie o rejestracji, uprawniające do pracy i pobytu w Wielkiej Brytanii tak długo, jak długo będą zatrudnione na określonym stanowisku. Po zaoferowaniu pracownikowi zatrudnienia pracodawca ma 30 dni na dopilnowanie jego rejestracji. W przypadku zmiany pracy przed upływem 12 miesięcy nieprzerwanego zatrudnienia, obywatel RP musi ponownie złożyć wniosek o rejestrację (przy ponownej rejestracji opłata nie jest już pobierana). Zaświadczenie o rejestracji będzie ważne przez 12 miesięcy. Osoby pracujące na własny rachunek nie muszą się rejestrować. Rejestracja nie jest konieczna jeśli zamierza się pracować krócej niż jeden miesiąc. Koszty utrzymania w Wielkiej Brytanii podobnie jak w Irlandii są dosyć wysokie - wynajęcie mieszkania przy rodzinie to wydatek około 250 funtów miesięcznie.

Najwięcej Polaków wyjeżdża do Londynu, gdzie najłatwiej jest znaleźć pracę dla przybyszy z Europy. Jednakże coraz częściej z własnymi inicjatywami występują mniej znane regiony w celu zachęcenia przybyszów do odwiedzania innych zakątków Wielkiej Brytanii - jak zapewniają władze, tam także czekają niewykorzystane miejsca pracy. Niższe zarobki są rekompensowane mniejszymi kosztami utrzymania.

Na przybyszów z nowych państw członkowskich praca czeka głównie w rolnictwie, turystyce, hotelarstwie i gastronomii oraz w sektorze budownictwa. Poszukiwany jest także personel medyczny oraz specjaliści w branży transportowej, informatycznej i telekomunikacyjnej.

Niemcy i Austria

Oba te kraje od początku nalegały na przyjęcie w UE ograniczeń napływu imigrantów.

Na razie Niemcy korzystają z możliwości czasowego zawieszenia Polakom swobody podejmowania pracy w kraju UE na dwa lata. Co najmniej do 1 maja 2006 r. Polacy muszą ubiegać się o pozwolenia na pracę. Pewnym pocieszeniem jest fakt, że Polacy mają pierwszeństwo w uzyskaniu pozwolenia przed osobami nie będącymi mieszkańcami krajów Wspólnoty. W mocy pozostaną też umowy dwustronne, np. polsko-niemieckie porozumienie o delegowaniu pracowników do drugiego kraju w ramach tzw. umów o dzieło. Koszty wynajmu mieszkania wahają się od 500 do 700 euro na miesiąc w zależności od landu. Do pracy poszukiwani są min. piekarze, cukiernicy, rehabilitanci i pielęgniarki.

Bardzo rygorystycznie i ostrożnie do kwestii napływu taniej siły roboczej podeszła Austria poprzez wprowadzenie ograniczenia mogącego potrwać nawet 7 lat. Poza tym w Austrii zatrudnieni obcokrajowcy mogą stanowić tylko 8 procent ogółu wszystkich zatrudnionych w tym kraju, który to limit jest już w zasadzie wykorzystany przez obcokrajowców przebywających obecnie w Austrii. Zakwaterowanie w Austrii to koszt rzędu 200-300 euro a wyżywienie 200 euro na miesiąc. Poszukiwane zawody to kelner, opiekunka do dzieci, recepcjonistka.

Holandia i Belgia

Do 2006 r. będą obowiązywały pewne ograniczenia. Możliwość uzyskania pracy w Holandii zależy nadal od decyzji Centralnego Urzędu Pracy i Płacy w Hadze. Informacje o "otwartych sektorach", czyli tych dziedzinach gospodarki, w których obywatele nowych państw członkowskich mogą podjąć pracę publikuje Dziennik Urzędowy Królestwa Niderlandów (Staatscourant) - uaktualniany co 3 miesiące. Na wynajęcie pokoju trzeba przeznaczyć od 150 euro na miesiąc.

Także w Belgii, przynajmniej w ciągu najbliższych dwóch lat, nieodzowne będzie wcześniejsze otrzymanie zezwolenia na pracę. Podobnie jak w Holandii, teoretycznie okres przejściowy został ustalony tylko na dwa lata. Traktat o przystąpieniu dziesięciu krajów do Unii Europejskiej umożliwia jednak (przy spełnieniu pewnych warunków) przedłużenie go do 2011 r. Istnieje możliwość pracy już dziś. Po wykupieniu półrocznego kursu językowego można podjąć pracę w charakterze opiekunki do dziecka. Koszty utrzymania wynoszą około 550 euro na miesiąc (mieszkanie 250-450 euro/miesiąc)

Holandia poszukuje pracowników - obcokrajowców głównie w rolnictwie oraz w branży budowlanej. Natomiast w Belgii najchętniej przyjmują specjalistów z branży medycznej i technicznej.

Dania

W obawie przed nad nadwyrężeniem systemu socjalnego państwa Skandynawii wprowadziły pewne ograniczenia. Polak może uzyskać pozwolenie na pracę i pobyt w Danii, jeśli uzyska ofertę objęcia konkretnego stanowiska pracy. Ta oferta musi precyzować wysokość wynagrodzenia i warunki pracy, zgodne z umową zbiorową lub innymi warunkami panującymi na duńskim rynku pracy. Powinna też dotyczyć pełnego etatu, a wystawiająca ją firma musi spełniać wymogi podatkowe, zawarte w duńskim prawodawstwie. Poszukiwane zawody to lekarze, pielęgniarki, opiekunki osób starszych, rolnicy. Utrzymanie miesięczne to koszt około 780 euro.

Szwecja

Szwedzi otwarli rynek pracy dla Polaków. Jeśli chce się jednak zostać dłużej niż 3 miesiące, trzeba uzyskać pozwolenie na pobyt. Aby otrzymać kartę pobytu należy przedstawić w Urzędzie Migracyjnym (Migrationsverket) zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu. Koszt utrzymania w Szwecji wynosi około 7 tyś koron/miesiąc. Tutaj występuje duże zapotrzebowanie na wykwalifikowanych robotników i pracowników z branży medycznej oraz z oświaty, a także pracowników sezonowych.

Finlandia

Państwo to przewiduje co najmniej dwuletni okres przejściowy dla Polski i "nowych" krajów UE, z wyłączeniem Malty i Cypru. Istnieje możliwość zatrudnienie Polaka, o ile władze potwierdzą, że fiński pracodawca nie potrafi "w rozsądnym czasie" znaleźć Fina na wakujące stanowisko. Nie potrzeba pozwolenia na pracę sezonową (krótszą niż 3 miesiące). Korzystanie ze świadczeń społecznych jest możliwe dla obcokrajowców posiadających prawo pobytu i pracy w Finlandii. Na wynajęcie kawalerki potrzeba około 250 euro/miesiąc. Najbardziej pożądanymi pracownikami są specjaliści z branży IT.

Francja i Hiszpania

Państwa te wprowadziły dwuletni okres przejściowy. Po jego upływie dokładnie przyjrzą się sytuacji na rynku pracy i postanowią, co dalej. Wyjątkiem są osoby, które podejmują decyzję o samozatrudnieniu (np. naukowcy), te nie potrzebują pozwolenia na pracę.

Pomimo wprowadzenia ograniczeń hiszpański MSZ zapewniał dotąd, że cudzoziemcy z nowych krajów UE będą traktowani "łagodniej" przy rozpatrywaniu wniosków o zatrudnienie.

Podstawowym problemem z jakim mogą się spotkać pracownicy z nowych państw członkowskich, może być bariera językowa. Francuzi, znani ze swego kosmopolityzmu i zamiłowania do tradycji, niechętnie zatrudniają osoby nie potrafiące posługiwać się ich ojczystym językiem. Podobnie sprawa wygląda w Hiszpanii, choć niezwykle przydatną będzie w tym przypadku dobra znajomość języka angielskiego, zwłaszcza podczas pracy w znanych kurortach nadmorskich, gdzie spędzają wakacje ludzie z różnych stron świata. Wynajęcie kawalerki we Francji kosztuje około 250 euro, a w Hiszpanii od 100 do 200 euro/miesiąc. Oba kraje najczęściej poszukują metalurgów, spawaczy i inżynierów.

Włochy i Portugalia

Kraje te zastosowały dwuletni okres przejściowy, a potem rozważą dalsze kroki.

Obecnie we Włoszech istnieje limit zatrudnienia osób z nowych państw członkowskich (20 tyś.). Zezwolenia na pracę wydawane są w kolejności napływania zgłoszeń. Pracodawca składa w Powiatowej Dyrekcji Pracy (Direzione Provinciale del Lavoro) podanie o zezwolenie na pracę, w którym określa min. na jak długo daje zatrudnienie oraz wysokość wynagrodzenia pracownika. Po wydaniu zezwolenia na pracę, pracownik powinien zgłosić się do Kwestury (organu MSW) po "kartę pobytu i pracy". Włosi oferują pracę najczęściej dla lekarzy, pielęgniarek, pomocy domowych.

Aby legalnie pracować w Portugalii trzeba posiadać wizę pracowniczą, którą można uzyskać w Ambasadzie Portugalii w Warszawie (wraz z wnioskiem o wizę należy przedłożyć propozycję umowy podpisaną przez pracodawcę, potwierdzenie istnienia konkretnej oferty pracy z miejscowego Instytutu Zatrudnienia i Doskonalenia Zawodowego (IEFP) oraz potwierdzenie przedstawienia propozycji kontraktu do zaopiniowania Generalnej Inspekcji Pracy (IGT)). Wiza wydawana jest na rok lub krócej w zależności od długości kontraktu. Na miesięczne utrzymanie potrzeba około 500/600 euro. Oferty pracy dotyczą przede wszystkim takich zawodów jak: kierowcy, mechanicy, budowlańcy, nauczyciele języka angielskiego

Grecja

Bez ograniczeń będzie można pracować najwcześniej od 2006 roku. Aby podjąć pracę w Grecji już teraz należy znaleźć pracodawcę i przekonać go do zatrudnienia cudzoziemca. Koszty utrzymania są wyższe niż w Polsce np: chleb kosztuje 1 euro, tyle samo, co piwo.

Szwajcaria

Szwajcarski rynek pracy jest jednym z najbardziej hermetycznych. Szanse na znalezienie pracy na własną rękę, bez rekomendacji szwajcarskiej firmy, są nikłe. Studiując w tym kraju można pracować 15 godzin tygodniowo. Oferty pracy najczęściej dotyczą wysokiej klasy specjalistów oraz robotników rolnych.

Malta

Możliwość pracy bez ograniczeń w tym kraju zaistnieje najwcześniej w 2009 roku. Załatwieniem pozwolenia na pracę zajmuje się pracodawca, który musi udowodnić, że oferowana praca nie została przyjęta przez Maltańczyków. Koszt utrzymania się na Malcie wynosi około 300 euro/miesiąc.

Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry, Cypr, Litwa, Łotwa, Estonia

W tych krajach Polacy mogą podejmować pracę bez ograniczeń od 1 maja 2004 roku. W zależności od regulacji prawnych poszczególnych państw wymagane jest zameldowanie, jeśli w danym kraju pozostaje się powyżej określonej liczby dni.

Oferty z sieci EURES

Pomocnym w poszukiwaniu pracy za granicą może być międzynarodowy system wymiany ofert pracy EURES. Możliwość dostępu do bazy danych nie oznacza jednak, że Polacy mogą korzystać ze wszystkich ofert pracy, pochodzących z krajów unijnych. Wynika to z ograniczeń w podejmowaniu pracy, jakie unijne kraje wprowadziły dla państw przystępujących do UE.

Dla bardziej zainteresowanych polecamy strony ambasad poszczególnych państw.