Kasa dla dziecka
Chcesz zrobić dziecku wyjątkowy prezent z okazji 1 czerwca? Załóż mu konto i podaruj kartę płatniczą. Wyrazisz w ten sposób swoje zaufania, a dziecko zrobi ważny krok w stronę dorosłości. Jeżeli ten krok ma już za sobą, zacznij oszczędzać na jego przyszłość.
Z okazji zbliżającego się Dnia Dziecka Expander sprawdził, jaki wybór mają rodzice, którzy chcą podarować swojemu dziecku finansowy prezent. Możliwości jest wiele: konto, własna karta płatnicza czy program oszczędnościowy. Rodzice często nie mają pomysłu na prezent dla dziecka, albo nie chcą ryzykować nietrafionego zakupu. W takiej sytuacji znacznie lepiej od gotówki w kopercie prezentuje się podarunek w postaci plastikowego pieniądza.
Karta dla małolata
Nie wszyscy mamy tego świadomość, ale dzieci mogą korzystać z kart płatniczych. Zamiast co miesiąc dawać dziecku kieszonkowe w gotówce, lepiej wyposażyć je w kartę. Idealną okazją jest Dzień Dziecka. Dzięki takiemu podarunkowi rodzice zdobędą większą kontrolę nad wydatkami swojej pociechy, a dodatkowo - pieniądze będą bezpieczniejsze. Do wyboru, w zależności od wieku dziecka, są obecnie trzy rozwiązania: karta do rachunku lub subkonta powiązanego z rachunkiem rodziców, karta dodatkową do posiadanej przez rodziców karty kredytowej oraz karta przepłacona.
Jaką kartę może otrzymać dziecko?
Wiek dziecka
Mniej niż 13 lat Tylko karty przedpłacone z pieniądzem elektronicznym
13-17 lat Karty przedpłacone z pieniądzem elektronicznym
Karty dodatkowe do kart kredytowych
Karty do rachunków młodzieżowych
18 lat i więcej Wszytki produkty bankowe dla dorosłych.
Aby otrzymać kartę kredytową, trzeba jednak posiadać stałe dochody
Samodzielne przelewy
Aby posiadać własny rachunek z kartą dziecko musi ukończyć 13 lat. W tym wieku uzyskuje ograniczoną zdolność od czynności prawnych, która jest niezbędna do samodzielnego zarządzania finansami. Rachunki dla młodzieży ma obecnie w ofercie większość polskich banków, ale są wyjątki, np. ING Banku Śląskiego i Nordea. Opłaty za rachunki tego typu albo nie są wcale pobierane, albo wynoszą zaledwie kilka złotych (przykładowo, PKO BP i Pekao nie pobierają opłaty, jeśli rodzice posiadają w banku rachunek prestiżowy). Rachunek może być otwarty przez rodziców albo przez samo dziecko za ich zgodą. Występują dwie odmiany kont dla osób niepełnoloetnich: samodzielne, w przypadku których dziecko jest posiadaczem rachunku i jego pełnym dysponentem oraz subkonto połączone z rachunkiem rodziców. W obu wypadkach dziecko może samodzielnie korzystać z rachunku i wykonywać przelewy, może także otrzymać kartę do rachunku służącą do płatności w sklepie i wypłat z bankomatu. Rodzice w każdej chwili mogą sprawdzić wszystkie wykonane przez dziecko operacje. Nie mają jednak możliwości ich anulowania, jeśli już zostały wykonane.
Wybrane rachunki z kartą dla dzieci i młodzieży
Bank Nazwa Wiek Status Opłata za Dołączona
Rachunku konta prowadzenie Karta
Pekao Eurokonto Junior 13-25 subkonto 0,5 PLN Maestro Junior
Pekao Eurokonto OK 15-18 samodzielne 1 PLN Maestro
BZ WBK Konto<30 13-30 samodzielne brak Visa Electron
Mbank IzzyKonto <13 samodzielne brak Visa Electron
Millenium Konto Osobiste Junior 13-18 samodzielne 2 PLN Millenium Visa Konto
BPH Sezam Junior 13-18 samodzielne brak Visa Electron
PKO BP Superkonto Graffiti 13-18 samodzielne 1,5 PLN Visa Electron
Kredyt Bank Ekstrakonto Junior 13-18 samodzielne 1 PLN Visa Electron
Uwaga na limity
Granica 13 lat jest także stosowana przez banki w przypadku kart dodatkowych do "kredytówek". W takiej sytuacji dziecko nie działa jednak samodzielnie, a jedynie jako pełnomocnik swoich rodziców. Zgodnie z regulacją kodeksu cywilnego, młody człowiek po ukończeniu 13 lat wciąż nie może podejmować samodzielnie większości decyzji, może natomiast bez ograniczeń przekazywać wolę innych osób. Transakcje, które dziecko wykona w ramach przyznanego limitu kredytowego, będą się zaliczać w poczet transakcji dokonanych przez rodziców.
Rodzice muszą jednak rozsądnie dobierać limit dla karty. Dziecko ma bowiem nieograniczony dostęp do gotówki w ramach przyznanego mu limitu. Karty dodatkowe wydają osobom, które ukończyły 13 rok życia, m.in. Bank PKO BP i ING Bank Śląski.
Ograniczenia w płatnościach
Każde dziecko bez ograniczeń wiekowych może natomiast posługiwać się kartą przedpłaconą, na której został zapisany tzw. pieniądz elektroniczny. Takie karty wydaje jak na razie tylko Bank Zachodni WBK. Choć teoretycznie taką kartą może posługiwać się już kilkoletnie dziecko, to jednak w większości sklepów próba zapłacenia przez nie kartą skończyłaby się niczym. Większość sprzedawców nie zdaje sobie sprawy z faktu, że, aby korzystać z karty nie trzeba być pełnoletnim. Sprowadziliśmy jak do tego podchodzą duże sieci handlowe. Poinformowano nas, że sytuacja jest zależna od kwoty zakupów. Jeśli będzie to więcej niż kilkaset złotych, wtedy sklep nie zezwoli na transakcję. W przypadku niewielkich zakupów na kwotę kilkunastu lub kilkudziesięciu złotych, sklepy deklarują, że zapłata przez dziecko kartą jest możliwa.
W niektórych sieciach sklepów możliwość przyjęcie zapłaty kartą od dziecka jest uzależniana od posiadania przez nie dokumentu ze zdjęciem. Dlatego, jeśli chcemy wyposażyć dziecko w kartę, warto w tym samym czasie wyrobić mu tymczasowy dowód osobisty. W wyjątkowych przypadkach zamiast dowodu osobistego dziecko może w sklepie pokazać legitymację szkolną.
Pieniądz elektroniczny to substytut tradycyjnego pieniądza. To właśnie dzięki zastosowaniu takiej prawej konstrukcji mogą z niego korzystać także najmłodsze dzieci. Nie jest konieczne zawieranie oddzielnej umowy, a kartę płatniczą z pieniądzem elektronicznym można po prostu kupić na poczcie lub w banku. Każda karta posiada powiązany z nią rachunek techniczny, na który wpłaca się środki w celu jej zasilenia.
Daj dobry przykład, zacznij oszczędzać
Jeśli dziecko już posiada rachunek z kartą, warto dać mu kolejny dobry przykład w zarządzaniu własnym finansami i zacząć oszczędzać na jego przyszłość. Oszczędzanie można rozpocząć już z 50 zł, które wystarczą by otworzyć rejestr w jednym z funduszy inwestycyjnych. Dotyczy to zarówno wpłaty jednorazowej, jak i regularnej. W przypadku wpłat jednorazowych 100 zł wystarczy by rozpocząć inwertowanie w funduszach m.in. Union Investment TFI, DWS, Legg Mason czy PKO/CS TFI. Inwertowanie w fundusze wiążę się z prowizją, która zależnie od typu funduszu wynosi od 1 do nawet 5% wpłacanej kwoty. Jeśli jednak zdecydujemy się na program regularnego oszczędzania, to możemy zyskać spore zniżki w opłatach sięgające nawet 50 proc. i więcej. Rodzice, którzy kupują droższe prezenty z okazji Dnia Dziecka, mają jeszcze większą możliwość oszczędzania. Na przykład zamiast laptopa o wartości 3000 zł, można kupić niewiele słabszego za 2500 zł. Dziecko nie odczuje różnicy, a zaoszczędzone 500 zł już wystarczy by wpłacić je do któregoś z działających w Polsce zagranicznych funduszy inwestycyjnych.
Wystarczy odkładać regularnie 200 zł miesięcznie, by zebrać naprawdę spory kapitał dla młodego człowieka. Załóżmy, że przez 18 lat odkładamy 200 zł miesięcznie (z oprocentowaniem 8 proc. rocznie) to nasz kapitał po 18 latach wyniesie 93,7 tys. zł. Gdybyśmy oszczędzali jeszcze dodatkowo 7 lat (czyli w sumie 25), to jeszcze podwoilibyśmy sumę oszczędności - która wyniosłaby 183 tys. zł.
Ograniczenia w dostępie do pieniędzy
Do finansowych prezentów dla dzieci trzeba podchodzić z rozwagą. Zaufanie, jakim rodzice obdarzają swoje pociechy, może zostać wystawione na próbę. Dlatego z rozwagą należy udostępniać dzieciom większe sumy czy to w ramach rachunków, czy różnego typu kart. Warto też uświadomić sobie ograniczenia w dostępie do środków, które darujemy dzieciom w ramach różnego typu produktów finansowych, zwłaszcza inwestycyjnych. Przykładem mogą być wspomniane wcześniej programy systematycznego oszczędzania w funduszach inwestycyjnych. Rodzice, otwierając taki program, muszą mieć świadomość, że w przypadku, gdyby chcieli wypłacić odłożone środki, konieczna może być zgoda sądu rodzinnego. Zgodnie bowiem z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym takiej zgody wymagają operacje finansowe w majątku dziecka przekraczające tzw. "zwykły zarząd". To pojecie jest jednak różnie interpretowane przez poszczególne TFI. Na przykład w ING TFI transakcją przekraczającą zwykły zarząd będzie próba wypłaty kwoty większej niż 500 zł w ciągu miesiąca. Natomiast w PKO/CS TFI ten limit wynosi 2000 zł.
Paweł Majtkowski
