O ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne

Celem poselskiego projektu jest wprowadzenie do wymienionych wyżej aktów prawnych przepisów nowych lub zaostrzających istniejące rozwiązania antykorupcyjne. Zapisy odnosiłyby się do osób sprawujących funkcje: wójta, starosty, marszałka województwa, ich zastępców, skarbników gminy, powiatu i województwa, sekretarzy gminy, powiatu, kierowników jednostek organizacyjnych gminy i powiatu oraz wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, jak również osób sprawujących mandat radnego gminy, powiatu, województwa oraz osób wydających decyzje w imieniu wójta, starosty i marszałka województwa.

Podejmowanie takich działań legislacyjnych jest zadaniem skomplikowanym zarówno pod względem prawnym jak i społecznym. Należy pamiętać o zapewnieniu kompromisu pomiędzy walką z ewentualnymi przejawami korupcji w życiu publicznym, a zapewnieniem poszanowania prawa obywateli do prywatności i ochrony dóbr osobistych.

Pomimo prawidłowych założeń, jakimi kierują się projektodawcy omawianej regulacji, jak i zasadności działań prowadzących do eliminacji zjawisk korupcyjnych w życiu publicznym, w projekcie poselskim występuje wiele błędów legislacyjnych, niektóre zaś rozwiązania budzą poważne wątpliwości. Przykładem jest projektowany zapis ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym, wyniki analizy danych zawartych w oświadczeniach majątkowych przedstawiane są radzie gminy. Wydaje się, że należałoby sprecyzować, kto, czyli jaki podmiot, jest obowiązany przedstawić radzie gminy wyniki analizy.

Wątpliwości wiążą się także z propozycją wprowadzenia obowiązku składania oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka oraz wstępnych, zstępnych i rodzeństwo, jeżeli prowadzą oni działalność na terenie gminy, w której osoba zobowiązana do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym pełni funkcję publiczną lub jest zatrudniona. O ile wprowadzenie tego obowiązku wobec małżonków nie budzi zastrzeżeń, o tyle celowe wydaje się sprecyzowanie omawianego przepisu w taki sposób, aby możliwe było wskazanie związku pomiędzy wykonywaną działalnością gospodarczą przez np. zstępnych, a wykorzystywaniem składników majątkowych "pochodzenia" komunalnego. Błędna jest również redakcja propozycji dotyczącej ograniczenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. Zastrzeżenia budzi ponadto stwierdzenie, że wprowadzenie jawności oświadczeń pozwoli mieszkańcom gminy szybko ustalić, czy osoba składająca oświadczenie zataiła prawdę. Nie podważając potrzeby jawności oświadczeń majątkowych osób pełniących funkcje publiczne należy jednak zaznaczyć, że do weryfikacji tych danych są powołane odpowiednie osoby i instytucje (wg projektodawców m.in. komisja rewizyjna, urząd skarbowy), natomiast uprawnienia mieszkańców do swobodnej oceny nie wydają się właściwe. Rząd popiera wszelkie działania zmierzające do ograniczenia negatywnych zjawisk, których podłożem jest korupcja w organach administracji publicznej, w tym samorządowej, ocenia więc pozytywnie poselski projekt doskonalenia pracy administracji. Wobec przedstawionych wyżej uchybień legislacyjnych powinien on jednak zostać poddany gruntownej przebudowie, która wyeliminowałaby błędy prawne. Jednocześnie rząd stwierdza, że niektóre z zaproponowanych rozwiązań mogą być uwzględnione w pracach nad ustawami regulującymi ustrój samorządu terytorialnego.