Trzeba pytać o polisę

Ten problem to efekt wejścia w życie przepisów dotyczących ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością. Chodzi o to, że teraz ubezpieczenie OC za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności doradztwa podatkowego powinni posiadać nie tylko doradcy podatkowi, ale także podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. I nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że doradcy i podmioty usługowo prowadzące księgi rachunkowe startują z zupełnie różnych pozycji. Okazuje się bowiem, że w przypadku doradców podatkowych określony został organ uprawniony do przeprowadzania kontroli spełnienia tego obowiązku, w przypadku biur rachunkowych - podobnej regulacji brak.

Jak wynika z obowiązującego od wczoraj art. 46a ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 86 z późn. zm.), do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności doradztwa podatkowego uprawnieni są minister finansów oraz Krajowa Rada Doradców Podatkowych. Nie można jednak odnaleźć identycznych regulacji, które dotyczyłyby podmiotów uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych wykonujących czynności doradztwa podatkowego. Owszem, z ustawy o rachunkowości wynika, że podmioty te mają obowiązek zawarcia odpowiedniej umowy OC. Więcej, ustawa określa też, jakie sankcje grożą w razie niedopełnienia tego obowiązku (grzywna lub kara ograniczenia wolności). Nie ma jednak mowy o tym, że jakiś organ uprawniony byłby do kontroli wykonania tego obowiązku. A to powoduje, że sankcja za brak wykonania tego obowiązku traci sens. Dlatego w przypadku wizyty w biurze rachunkowym to podatnik musi dopytać, czy została zawarta odpowiednia umowa ubezpieczenia, zwłaszcza że podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, wykonujące faktycznie czynności doradztwa podatkowego, miały obowiązek zawarcia dodatkowej umowy OC w zakresie wykonywania czynności doradztwa podatkowego do 18 kwietnia br. Jeśli takiej polisy nie ma, a klient, któremu w biurze rachunkowym zostanie wypełniony PIT, poniesie szkodę, będzie musiał dochodzić odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.

Anna Wojda

OPINIA

Aleksander Stanek, wiceprzewodniczący komisji wewnątrzkorporacyjnej Krajowej Rady Doradców Podatkowych
Dla doradców podatkowych zasady kontroli wykonania obowiązku ubezpieczenia zawiera ustawa o doradztwie podatkowym, tj. ustawa wprowadzająca obowiązek ubezpieczenia i konsekwencje jego niewykonania. Ustawa nakłada na samorząd obowiązek kontroli ubezpieczeń OC doradców podatkowych. Dla podmiotów usługowo prowadzących księgi rachunkowe obowiązek ubezpieczenia i konsekwencje jego niewykonania określa ustawa o rachunkowości. Ustawa o rachunkowości nie określa jednak zakresu i sposobu sprawowania kontroli wykonania tego obowiązku. W tej sytuacji ktoś, kto zamierza skorzystać z usług osoby uprawnionej do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, powinien przed zleceniem usługi sprawdzić, czy potencjalny usługodawca jest ubezpieczony, i zapoznać się z jego polisą OC, a nawet zanotować sobie jej numer.

Oceny ryzyka skutków braku ubezpieczenia OC u osoby uprawnionej do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, którą musi przeprowadzić zlecający usługę, nie zastąpi uprawnienie kontroli wykonania obowiązku ubezpieczenia OC osób uprawnionych do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych nadane urzędom skarbowym i inspektorom kontroli skarbowej przepisami rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003 r., zgodnie z którym w zakresie podlegającym rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym dochodzenie w sprawach o przestępstwa z art. 79 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, obok policji, prowadzić mogą również urzędy skarbowe i inspektorzy kontroli skarbowej.