Wynagrodzenia pracowników szeregowych w 2008 roku

Jak co roku przypominamy, że w badaniu dominują ludzie młodzi. 75,7 proc. badanych ma nie więcej niż 35 lat, w tym 53,8 proc. ma nie więcej niż 30 lat. Równie ważna jest informacja, że 78,7 proc. to osoby z wykształceniem wyższym (w tym licencjat). Czynniki te w znaczący sposób wpływają na wyniki. Prosimy więc pamiętać, że prezentowane dane dotyczą głównie młodych, wykształconych ludzi, posiadających dostęp do Internetu.

Jak co roku przypominamy również, że prezentując dane liczbowe posługujemy się głównie medianą, gdyż miara ta lepiej niż średnia charakteryzuje populację badaną. Z badań GUS wynika bowiem, iż 2/3 Polaków zarabia poniżej średniej, co może być przyczyną błędów interpretacyjnych. Mediana natomiast jest wartością dzieląca badaną populację na pół. Jeżeli w tekście nie zaznaczono inaczej, to wartości zawarte w tabelach i wykresach należy traktować jako mediany.

Dane podstawowe

Tabela 1 zawiera informacje o wynagrodzeniach na poszczególnych poziomach zarządzania. Płace połowy pracowników szeregowych znajdują się w przedziale od 1714 PLN do 3350 PLN, zaś mediana to 2400 PLN. Starsi specjaliści zarabiają dwa razy więcej (4800 PLN), zaś dyrektorzy cztery razy więcej (9600 PLN). W grupie pracowników szeregowych występują najmniejsze rozpiętości płacowe pomiędzy najlepiej i najgorzej zarabiającymi osobami. Na tym szczeblu zarządzania udział premii w zarobkach jest najniższy i wynosi 15 proc. Warto zauważyć, iż wraz ze wzrostem poziomu zarządzania rośnie udział premii w wynagrodzeniu całkowitym. 21 proc. dochodów dyrektorów i zarządu to wynagrodzenie zmienne.

Jak wynika z danych ujętych w tabeli 2, pracownicy szeregowi mogą liczyć na najbardziej atrakcyjne płace w branży IT. Zarobki co dziesiątego zatrudnionego w tej branży przekraczają 6400 PLN. Połowa pracowników szeregowych dostaje od 2223 PLN do 4600 PLN, zaś mediana płacy to 3200 PLN. Wynagrodzenia w technologiach informatycznych są o 68,4 proc. wyższe niż w kulturze i sztuce będącej najgorzej opłacaną branżą. Tutaj pracownicy szeregowi zarabiają 1900 PLN. Wynagrodzenie powyżej 3014 PLN otrzymuje co dziesiąta osoba. Branże z najniższymi płacami, obok kultury i sztuki, to handel, służba zdrowia oraz nauka i szkolnictwo. Natomiast z najwyższymi pensjami - energetyka i ciepłownictwo oraz bankowość.

Na wykresie 1 zaprezentowano mediany zarobków pracowników szeregowych w poszczególnych działach. Najwyższe wynagrodzenia (3200 PLN) dotyczą działów informatycznych. Drugie miejsce zajmują finanse i controlling z medianą płacy wynoszącą 3000 PLN, zaś trzecie - działy badań i rozwoju/planowania z medianą 2800 PLN. Pracownicy szeregowi zarabiają najgorzej w obsłudze klienta (2100 PLN), działach personalnych (2131 PLN), sprzedaży oraz magazynach (2200 PLN). Różnica procentowa pomiędzy wynagrodzeniami w najgorzej i najlepiej opłacanych działach wynosi 52,4 proc.

Świadczenia dodatkowe pracowników szeregowych

Wśród pracowników szeregowych najczęściej stosowaną formą dodatkowej gratyfikacji jest dodatkowa bezpłatna opieka medyczna (wykres 2). Może na nią liczyć16,4 proc. osób. Służbowy telefon komórkowy dostaje 12,8 proc. osób. Prawie tyle samo (12,7 proc.) ma zapewnione ubezpieczenia dodatkowe. Bezpłatne zajęcia sportowo-rekreacyjne oraz dofinansowanie nauki to świadczenia, które dotyczą co dziesiątego pracownika na najniższym szczeblu zarządzania. Najrzadziej stosowane rodzaje dodatkowej gratyfikacji to prywatna szkoła lub przedszkole dla dzieci, mieszkanie lub dom służbowy, członkostwo w prywatnych klubach.

Wynagrodzenia w firmach o różnej wielkości, kapitale i rodzaju

Jak wynika z tabeli 3, pracownicy szeregowi zatrudnieni w największych firmach osiągają najwyższe dochody. Mediana ich wynagrodzeń wynosi 2 900 PLN i jest wyższa o 61,1 proc. od mediany w mikro przedsiębiorstwach (1800 PLN). Połowa pracowników szeregowych w najmniejszych firmach zarabia od 1318 PLN do 2526 PLN, podczas gdy w największych od 2260 PLN do 4026 PLN. 10 proc. najlepiej zarabiających pracowników szeregowych w mikro przedsiębiorstwach otrzymuje ponad 3700 PLN, zaś w dużych (powyżej 1 000 osób) - ponad 5700 PLN. W średnich firmach (50 - 249 osób), w których jest zatrudnionych najwięcej respondentów, połowa pracowników zarabia od 1800 PLN do 3300 PLN.

Najwięcej badanych pracowników szeregowych zatrudnionych było w firmach z kapitałem polskim. Otrzymują oni najmniej atrakcyjne zarobki. Połowa zarabia od 1650 PLN do 3100 PLN, zaś mediana wynagrodzeń stanowi 72,1 proc. stawki osiąganej przez pracowników szeregowych w firmach z kapitałem zagranicznym. Tutaj połowa osób dostaje od 2300 PLN do 4368 PLN, zaś płace 10 proc. najlepiej zarabiających przekraczają 6470 PLN. W firmach z przewagą kapitału zagranicznego można liczyć na dochody w wysokości 2875 PLN, zaś z przewagą kapitału polskiego o 16,5 proc. niższe (2400 PLN).

W tabeli 5 ujęto dane o wynagrodzeniu pracowników szeregowych w różnych rodzajach firm. Najlepsze stawki osiągają ci, którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Połowa osób zarabia tu od 1805 PLN do 4100 PLN, zaś co dziesiąta osoba ponad 6758 PLN. Warto zwrócić uwagę, iż takich pracowników szeregowych w Ogólnopolskim Badaniu Wynagrodzeń jest najmniej. Najniższe wynagrodzenia mają osoby zatrudnione w sferze budżetowej lub komunalnej (mediana to 2200 PLN). Zarobki w firmach prywatnych oraz państwowych - spółkach skarbu państwa są na zbliżonym poziomie. Mediany mają tę samą wartość (2400 PLN).

Wynagrodzenia w różnych regionach i miastach

W rankingu regionów tradycyjnie na pierwszym miejscu plasuje się województwo mazowieckie (wykres 3). Pracownicy szeregowi osiągają dochód w wysokości 3000 PLN. W regionie wschodnim zarabia się 66,7 proc. tej stawki (2000 PLN). W regionach północno-zachodnim oraz południowo-zachodnim zarabia się podobnie. Mediany wynoszą odpowiednio 2302 PLN i 2300 PLN.

Pracownicy szeregowi zatrudnieni w Warszawie zarabiają najlepiej (wykres 4). Mediana ich płac jest wyższa o 600 PLN od wynagrodzeń w miastach znajdujących się na drugiej pozycji w rankingu (Szczecin oraz Gdańsk). Trzecią pozycję zajmują Katowice i Poznań z medianą 2600 PLN. Najniższe zarobki występują w miastach południowo-wschodniej Polski: Rzeszowie oraz Lublinie. Wynoszą one odpowiednio 2095 PLN oraz 2100 PLN. Pracownicy szeregowi zatrudnieni w Krakowie zarabiają 2558 PLN, czyli o 22,5 proc. mniej niż w stolicy.

Wynagrodzenia pracowników z różnym wykształceniem i znajomością języków obcych

Na wykresie 5 zaprezentowano mediany wynagrodzeń pracowników posiadających różne wykształcenie. Wyszczególniono różne rodzaje wykształcenia wyższego. Najlepsze dochody w wysokości 3123 PLN osiągają pracownicy szeregowi z wykształceniem wyższym technicznym w dziedzinie zaawansowanych technologii (np. elektronika, automatyka, informatyka). Na drugiej pozycji plasują się zarobki w wysokości 2850 PLN. Osiągają je osoby z wykształceniem wyższym technicznym w takich dziedzinach jak mechanika, budownictwo, przemysł ciężki. Pracownicy szeregowi z wykształceniem niepełnym wyższym zarabiają 2576 PLN. Mniejsze płace przypadają osobom z wykształceniem wyższym uniwersyteckim (humanistyczne i nauki ścisłe), pedagogicznym, rolniczym, a także w sporcie i rehabilitacji. Pracownicy szeregowi, którzy ukończyli uczelnie ekonomiczne, dostają 2600 PLN.

W tabeli 6 znajdują się informacje o wynagrodzeniach pracowników szeregowych z różną znajomością języków obcych (na poziomie co najmniej dobrym). Mediana płac osób nie znających żadnych języków obcych wynosi 2275 PLN. Zarobki pracowników posługujących się jednym lub dwoma językami obcymi wyglądają podobnie - mediany są takie same i wynoszą 2500 PLN. Znajomość trzeciego języka obcego podnosi medianę płacy o 28 proc. (3200 PLN). Co czwarty pracownik szeregowy z takimi umiejętnościami zarabia ponad 5500 PLN, zaś co dziesiąty - ponad 9300 PLN.

Im wyższy poziom języka angielskiego, tym wyższa płaca (tabela 7). Płacę od 2000 PLN do 4000 PLN otrzymuje połowa pracowników szeregowych z bardzo dobrym poziomem tego języka (mediana to 2845 PLN). 10 proc. najlepiej zarabiających dostaje ponad 6000 PLN. Dla porównania w grupie osób nieznających angielskiego 10 proc. najlepiej zarabiających otrzymuje ponad 4000 PLN.

Wynagrodzenia pracowników z różnym stażem pracy i w różnym wieku

Na wysokość zarobków pracowników szeregowych oddziałuje ogólny staż pracy (wykres 6). Wpływ ten najlepiej widać pomiędzy osobami mającymi staż o długości 1 roku oraz 2-3 lat. Ci pierwsi zarabiają 2128 PLN, natomiast drudzy o 10,4 proc. więcej (2350 PLN). Wynagrodzenia pracowników rosną wraz ze wzrostem długości stażu. Jednakże po przekroczeniu 8 lat zaczynają się wahać, a po 15 latach widać już tendencję spadkową. Najwyższe zarobki w wysokości 2500 PLN otrzymują pracownicy szeregowi ze stażem pracy 6-8 lat oraz 11-15 lat.

Wykres 7 przedstawia mediany wynagrodzeń pracowników szeregowych w różnych grupach wiekowych. Jak pokazują dane, najlepsze płace mają osoby w wieku 26-30 lat (2520 PLN). Wpływ na to może mieć posiadane wykształcenie wyższe, znajomość języków obcych lub fakt, iż bardziej atrakcyjne pakiety wynagrodzeń przyciągają lepszych pracowników. Nieco starsi pracownicy szeregowi (31-35 lat) zarabiają o 20 PLN mniej (2500 PLN). Warto zauważyć, iż począwszy od osób w wieku 26-30 lat aż do 41-50 lat zarobki mają tendencję spadkową. Najniższe wynagrodzenia występują jednak w grupie osób najmłodszych (18-25 lat) - mediana to 2200 PLN.

Podsumowanie

Połowa pracowników szeregowych zarabia od 1714 PLN do 3350 PLN. Najbardziej atrakcyjne wynagrodzenia osiąga się w takich branżach jak technologie informatyczne, energetyka i ciepłownictwo oraz bankowość. Najwięcej można zarobić w działach informatycznych, finansach i controllingu oraz badań i rozwoju/planowania. Warszawa, Szczecin i Gdańsk to miasta z najwyższymi medianami wynagrodzeń. Pracownicy w wieku 26-30 lat z wykształceniem wyższym technicznym w dziedzinach zaawansowanych technologii oraz posługujący się językami obcymi mogą liczyć na najlepsze płace.

Iwona Strzępek