Bankructwa SKOK kosztowały już grubo ponad 4 mld zł

Grubo ponad 3,5 mld zł to depozyty gwarantowane wypłacane klientom kas, które zbankrutowały. Dotychczas ogłoszono upadłość siedmiu kas, a pieniądze na wypłaty dla ich klientów pochodzą ze składek na BFG, wpłacanych przez banki. Najwięcej pochłonęły bankructwa SKOK Wołomin (ponad 2,2 mld zł) oraz SKOK Wspólnota (ponad 800 mln zł).

Jednocześnie sześć SKOK-ów uniknęło takiego losu dzięki temu, że zostały przejęte przez banki. W listopadzie ubiegłego roku Komisja Nadzoru Finansowego podjęła decyzję o przejęciu SKOK "Profit" w Rybniku przez Śląski Bank Spółdzielczy "Silesia" w Katowicach. Było to pierwsze przejęcie SKOK przez bank spółdzielczy. Wcześniej przeprowadzono natomiast pięć takich ratunkowych operacji z udziałem banków komercyjnych. Trzy kasy przejął Alior, po jednej PKO BP oraz Pekao. Wiadomo jednak, że banki niechętnie decydują się na takie przejęcia. Jeśli tak, to muszą wynegocjować z BFG dotację na restrukturyzację. Z naszych szacunków wynika, że łącznie było to już około 400 mln zł.

Miało też miejsce jedno przejęcie SKOK przez inną spółdzielczą kasę (przejęcie SKOK Dziedzice przez SKOK Szopienice w lipcu 2014 r.).

W piątek KNF poinformowała o wniosku o upadłość Wielkopolskiej SKOK. To średniej wielkości kasa. Depozyty członkowskie zgromadzone przez blisko 90 tys. członków Wielkopolskiej SKOK wynoszą blisko 302 mln zł. Komisja podała, że w listopadzie 2016 r. Krajowa SKOK, która pełni funkcję centrali systemu SKOK, odmówiła udzielenia tej kasie pomocy z tzw. funduszu stabilizacyjnego.

W efekcie, w związku z brakiem perspektyw restrukturyzacji, jedynym rozwiązaniem było zawieszenie działalności tej kasy i wystąpienie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. To pozwala na uruchomienie procedury wypłat środków gwarantowanych z BFG. Według nowych przepisów, gwarantowane środki są wypłacane przez BFG w terminie siedmiu dni roboczych liczonych od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółdzielczej kasy. W całości gwarantowane są depozyty łącznie do równowartości 100 tys. euro, niezależnie od liczby rachunków posiadanych przez deponenta w danej SKOK. Kasa Krajowa, która pełni rolę centrali SKOK krytycznie ocenia decyzję Komisji.

- Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa przyjęła decyzję o zawieszeniu działalności Wielkopolskiej SKOK z dużym niepokojem. W ocenie Kasy Krajowej nie wykorzystano wszystkich możliwości w celu przeprowadzenia procesu restrukturyzacji Wielkopolskiej SKOK, jakie były do dyspozycji. Krajówka po raz kolejny "zaapelowała do wszystkich instytucji mających wpływ na kształtowanie regulacji prawnych, związanych z polskim rynkiem finansowym, o jak najpilniejsze podjęcie szerokiej dyskusji i prac nad naprawą otoczenia prawnego sektora SKOK, by zapewnić Kasom możliwości normalnego działania, realizacji ich misji, zapewnienia adekwatności tych regulacji do specyfiki działania Kas aby najefektywniej zwiększyć stabilność całego sektora i zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości. Już wcześniej Krajowa SKOK wielokrotnie protestowała przeciw decyzjom o wprowadzeniu zarządów komisarycznych.Jeszcze w czasie gdy przewodniczącym KNF był Andrzej Jakubiak, Kasa Krajowa narzekała, na "podwyższoną aktywność organu nadzoru i niewytłumaczalny pośpiech w prowadzonych przez urząd działaniach wobec SKOK".

Decyzje o wniosku o upadłość czy wprowadzenie zarządów komisarycznych są podejmowane przez Komisję, w której przedstawicieli mają zarówno prezydent, NBP, oraz Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Rozwoju oraz Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej.

Komisja Nadzoru Finansowego w wielu kasach musiała wprowadzić zarządy komisaryczne, w ubiegłym roku między innymi w dużych kasach jak SKOK Jaworzno (trzeciej co do wielkości) i SKOK Wybrzeże (dziewiątej pod względem aktywów). Takie zarządy wprowadzono już w blisko 20 kasach, a jednocześnie prowadzone są postępowania, w wyniku których kolejne SKOK mogą mieć specjalnych komisarzy.

SKOK zostały objęte nadzorem KNF jesienią 2012 roku, a rok później depozyty ich klientów zostały objęte ochrona bankowego Funduszu Gwarancyjnego na takich samych zasadach jak oszczędności zgromadzone w bankach czyli do równowartości 100 tys. euro.

mn