Fundusze TFI wracają do łask?

- Rynek rósł mimo wielu zawirowań, które wstrząsały rynkami, wśród których warto wymienić czerwcowe referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, wybory prezydenckie w USA czy chociażby grudniową podwyżkę stóp procentowych dokonaną przez amerykańską Rezerwę Federalną.

Pod koniec roku pojawiły się również pierwsze oznaki powrotu inflacji w wielu gospodarkach, w tym również w Polsce. Dla klientów lokujących w fundusze najbardziej pozytywny był jednak powrót dobrego sentymentu spowodowany wiarą w możliwość szybkiego wzrostu w światowej gospodarce. W takich warunkach główne indeksy zakończyły rok z dodatnim wynikiem - mówi prof. Marcin Dyl, Prezes Zarządu IZFiA.

Rok 2016 przyniósł dalszy rozwój rynku pod względem liczby TFI i szerokości oferty. Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie na utworzenie i zarządzanie funduszami inwestycyjnymi dwóm instytucjom, a do rejestru funduszy inwestycyjnych zostały wpisane aż 233 (sub)fundusze inwestycyjne, o 29 więcej niż rok wcześniej.

Jednocześnie został utrzymany trend rosnącej dominacji funduszy zamkniętych, wśród nowo zarejestrowanych podmiotów było ich aż 163.

Największym segmentem wciąż pozostają fundusze aktywów niepublicznych, których aktywa na koniec roku warte były ponad 103 mld zł. Wspomniana wcześniej niepewność na rynkach kapitałowych, mimo że ostatecznie wyniki większości funduszy były bardzo pozytywne, przez większość część roku wstrzymywała klientów do inwestowania w fundusze o charakterze detalicznym operujące na rynkach akcji. Inwestorzy swoje oszczędności lokowali głównie w funduszach o niższym profilu ryzyka.

Rok 2016 przyniósł dalszy rozwój rynku pod względem liczby TFI i szerokości oferty. Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie na utworzenie i zarządzanie funduszami inwestycyjnymi dwóm instytucjom, a do rejestru funduszy inwestycyjnych zostały wpisane aż 233 (sub)fundusze inwestycyjne, o 29 więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie został utrzymany trend rosnącej dominacji funduszy zamkniętych, wśród nowo zarejestrowanych podmiotów było ich aż 163.

To właśnie fundusze zamknięte były jednym z głównych tematów 2016 roku. W listopadzie pojawił się projekt ustawy dotyczącej ich dodatkowego opodatkowania. Także dzięki zacieśnieniu współpracy pomiędzy towarzystwami funduszy inwestycyjnych, pod skrzydłami Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami, udało się pozytywnie zmienić jej ostateczny kształt. Zwiększona współpraca towarzystw funduszy inwestycyjnych była również ważnym krokiem do większej integracji w ramach Izby.

W sposób formalny współpraca ta zmaterializowała się w 2017 roku, co jest szczególne istotne w świetle kolejnych wyzwań stojących przed branżą funduszy, do jakich zaliczyć należy chociażby implementację unijnej dyrektywy MIFID 2.

Prof. dr hab. Marcin Dyl Prezes Zarządu IZFiA

Pełne notowania funduszy inwestycyjnych!

Fundusze absolutnej stopy zwroty to kolejna grupa, która w 2016 roku odnotowała istotny wzrost wartości zarządzanych środków. Podobnie jak w 2015 roku, możliwość zarabiania w każdych warunkach rynkowych, nawet kosztem wyższego ryzyka, skusiła inwestorów, szukających tzw. złotego środka. Wartość aktywów netto w funduszach absolutnej stopy zwrotu wzrosła w 2016 roku o +2,7 mld zł (+21,5%), co było zasługą zarówno wysokiego bilansu sprzedaży (+2,2 mld zł) jak i solidnych wyników wypracowanych przez większość tych rozwiązań. Dynamiczny wzrost wartości aktywów zanotował również segment funduszy dłużnych - w sumie o prawie +2,5 mld zł (+6,1%). W ramach tej kategorii dysproporcja w poszczególnych grupach była jednak znacząca. Klienci znacznie bardziej interesowali się rozwiązaniami inwestującymi w obligacje korporacyjne niż funduszami polskich papierów skarbowych.

Nie jest to zaskoczenie, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, jak ciężki był to rok dla instrumentów dłużnych emitowanych przez Skarb Państwa. Średni wynik zarządzania wyniósł -0,2%, podczas gdy rozwiązania z ekspozycją na polski dług korporacyjny dały zarobić średnio +2,5%, a na globalny +6,7%. Pod względem wartościowym na koniec 2016 roku fundusze dłużne zajmowały drugie miejsce na rynku z 43,5 mld zł aktywów. Następnym z segmentów, w przypadku którego doszło do wzrostu aktywów na przestrzeni roku są fundusze gotówkowe i pieniężne. Rozwiązania te cieszyły się dużym zainteresowaniem i to pomimo niskich stóp zwrotu (w 2016 r. średnio +1,2%). Wysoki bilans sprzedaży tych funduszy, zwłaszcza w pierwszych miesiącach w czasie największych zawirowań na globalnych rynkach sprawił, że w ciągu roku wartość środków w nich zgromadzonych wzrosła o +2,6 mld zł (+8,7%) do 32,2 mld zł. Bardzo dobry rok pod względem dynamiki aktywów ma sobą segment funduszy surowcowych. Dwukrotnie powiększył swoje rozmiary i obecnie jest w nim zgromadzone ponad 1,0 mld zł.

Wciąż jest to jednak najmniejszy segment na krajowym rynku. Niewiele więcej (2,3 mld zł) zgromadzone było na koniec 2016 r. w funduszach nieruchomości (wzrost o +0,1 mld zł, czyli +7,4%) w czym zasługa przede wszystkim napływów netto do funduszy. W przypadku segmentu funduszy sekurytyzacyjnych, który wzrósł o +0,9 mld zł (+17,3%), można mówić o solidarnym wkładzie wysokiego bilansu sprzedaży (+0,5 mld zł) oraz dodatniego wyniku zarządzania. W przypadku dwóch dużych segmentów obserwowano wyraźny spadek wartości aktywów. Pierwszy z nich to fundusze akcyjne. Na koniec 2016 r. było w nich zgromadzone o -1,4 mld zł mniej niż rok wcześniej (dynamika wyniosła -4,6%). Zmniejszyły się głównie aktywa funduszy akcji zagranicznych, z których ubyło prawie -2,1 mld zł. Dodatnia dynamika aktywów po stronie ich polskich odpowiedników (+0,6 mld zł) wygląda znacznie słabiej, gdy weźmie się pod uwagę, że sam bilans sprzedaży wyniósł ok. -1,3 mld zł i tylko dzięki dobrej końcówce roku i hossie na małych i średnich spółkach finalnie wartość aktywów wzrosła. Ze znacznie większą skalą spadków mieliśmy do czynienia w przypadku funduszy mieszanych.

Zdecydowanie najbardziej skurczyła się grupa rozwiązań polskich stabilnego wzrostu, z których ubyło ponad -7,1 mld zł aktywów (to zasługa wypłaty tylko z jednego funduszu prawie -6,3 mld zł). Solidarnie traciły również inne grupy. Wyróżniły się natomiast fundusze ochrony kapitału, gdzie dzięki wysokim napływom do jednego z funduszy wartość aktywów wzrosła w sumie o przeszło +0,6 mld zł (+38,6%).

Struktura rynku wg Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych Większość z działających na polskim rynku towarzystw funduszy inwestycyjnych zakończyła 2016 rok wzrostem wartości zarządzanych środków. Wartość aktywów funduszy skierowanych do szerokiego grona odbiorców wzrosła w 2016 r. ze 123 mld do 131 mld zł, czyli o +7%. Natomiast fundusze przeznaczone dla kwalifikowanych inwestorów i osób prawnych odnotowały ujemną dynamikę wzrostu. Środki w nich zgromadzone spadły z 130 mld zł do 126 mld zł na koniec 2016 roku. W efekcie fundusze detaliczne odbudowały zeszłoroczny spadek - ich udział w całym rynku wzrósł powyżej 50%. W 2016 roku największy przyrost zgromadzonych środków w ujęciu wartościowym odnotował Skarbiec TFI, którego aktywa wzrosły o +4,8 mld zł. Przyrost dotyczył w głównej mierze funduszy aktywów niepublicznych.

Dzięki temu wzrósł udział Skarbiec TFI w rynku z 5,7% do 7,4%. Istotny wzrost zarządzanych środków odnotował także Altus TFI, których wartość powiększyła się o ponad +2,3 mld zł do blisko 10 mld zł. W niewiele mniejszym stopniu wzrost wartości aktywów odnotowała Ipopema TFI, która utrzymała pozycję lidera rynku. Na koniec 2016 roku zarządzała środkami wartymi ponad 50 mld zł, o +2,2 mld zł większymi niż rok wcześniej, i to mimo przekazania zarządzania subfunduszami funduszu parasolowego BGŻ SFIO do TFI BGŻ BNP Paribas. Blisko połowa przyrostu dotyczyła produktów absolutnej stopy zwrotu oferowanych zarówno w formie funduszy otwartych, w tym także specjalistycznych, jak i zamkniętych.

W 2016 roku pierwsza piątka TFI o największych aktywach pozostała niezmieniona, choć zmieniła się ich kolejność. Swą pozycję umocnił Skarbiec TFI, który przesunął się na czwarte miejsce. Drugie miejsce utrzymało TFI PZU, i to mimo największego spadku wartości zarządzanych środków (-6,0 mld zł). Trzecie miejsce utrzymało PKO TFI, którego aktywa zwiększyły swą wartość o +1,3 mld zł (7,6% udział w rynku). Pierwszą piątkę zamyka najdłużej działające TFI na rynku - Pioneer Pekao TFI z udziałem 6,5%.

Rok 2016 na rynku funduszy inwestycyjnych upłynął pod znakiem dużej niepewności i zmienności nastrojów. Mnogość wydarzeń, które miały wpływ na wyniki portfeli była bardzo obfita. Najważniejsze z nich to przede wszystkim czerwcowe referendum w sprawie członkostwa Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej, wybory prezydenckie w USA, a także grudniowa podwyżka stóp procentowych, której dokonała amerykańska Rezerwa Federalna.

Tzw. brexit oraz okres kampanii wyborczej w Stanach Zjednoczonych były źródłem ogromnej niepewności, która skłaniała inwestorów do inwestycji w najmniej ryzykowne aktywa, w tym głównie obligacje skarbowe. Jednak, wygrana Donalda Trumpa w wyścigu o Biały Dom przyniosła zmianę sentymentu - w związku z zapowiedziami realizacji działań stymulacyjnych uwaga inwestorów zwróciła się ku rynkowi akcji, a powszechny entuzjazm przełożył się na hossę panującą na większości rynków, w tym w Polsce.

W efekcie na ponad 750 funduszy działających co najmniej rok, aż 577 wypracowało dodatnią stopę zwrotu. Najlepiej wypadły fundusze akcji polskich małych i średnich spółek, które zyskały średnio +13,1%. Solidny zysk zapewniły również produkty skupiające się na europejskich rynkach wchodzących, do których zaliczana jest także Polska. Średnia stopa zwrotu w tej grupie wyniosła w 2016 r. +9,8%. Taki sam wynik wypracowały również fundusze lokujące kapitał w akcje globalnych rynków wschodzących.

...............................................

Aktywa funduszy inwestycyjnych w maju

Niekorzystne warunki rynkowe oraz wypłaty z produktów dedykowanych to główne powody spadku aktywów funduszy inwestycyjnych w maju. Na koniec miesiąca we wszystkich krajowych funduszach zgromadzone było 273,5 mld zł - o prawie -2,5 mld zł mniej niż miesiąc wcześniej.

Maj minął pod znakiem spadków na warszawskim parkiecie. Indeks największych polskich spółek WIG20 stracił ponad -4,0%, a indeks szerokiego rynku WIG -2,5%. Z punktu widzenia globalnych rynków kapitałowych nie było jednak aż tak źle - MSCI AC World wzrósł o +1,9%, a amerykańskie indeksy giełdowe nawet w obliczu politycznego zamiaszania wokół Donalda Trumpa poprawiały swoje historyczne szczyty. Największy wpływ na zmianę wartości aktywów w maju miały fundusze aktywów niepublicznych. Ich wartość na koniec ubiegłego miesiąca wyniosła 107,1 mld zł - o ponad -3 mld zł mniej (-2,8%) niż na koniec kwietnia.

Według szacunków Analiz Online, zdecydowanie największy wpływ na ten stan rzeczy miały odpływy netto z tych rozwiązań . W warunkach spadków na GPW w maju ponad połowa funduszy akcji polskich odnotowała miesięczną stratę. Do tego doszedł ujemny bilans sprzedaży.

Te dwa czynniki sprawiły, że w skali miesiąca aktywa krajowych funduszy akcji skurczyły się o prawie -0,5 mld zł (-1,4%). Ostatnią grupą rozwiązań, w której odnotowany został spadek wartości aktywów są fundusze absolutnej stopy zwrotu. Na koniec maja zgromadzone w nich było ponad 15,7 mld zł. To ponad -0,2 mld zł mniej (-1,6%) niż przed miesiącem. Nie był to bynajmniej efekt spadku popularności tej grupy rozwiązań lub też ujemnego wyniku zarządzania, a wypłaty znaczącej sumy środków z funduszy tylko jednego TFI. Po drugiej stronie barykady znalazły się fundusze, których aktywa istotnie wzrosły w maju. Mowa o funduszach dłużnych oraz gotówkowych i pieniężnych.

W obydwu przypadkach odnotowano zarówno napływy netto jak i dodatni wynik zarządzania. Wartość aktywów pierwszych wyniosła 44,9 mld zł (+0,5%), a drugich 34,1 mld zł (+2,6%). Wyróżniły się fundusze obligacji korporacyjnych, do których, według szacunków Analiz Online, napłynęło netto prawie +0,5 mld zł. Niewielki wzrost aktywów odnotowany został w najmniejszych segmentach rynku - funduszach nieruchomości, rynku surowców oraz sekurytyzacyjnych. We wszystkich trzech przypadkach była to zasługa przede wszystkim dodatniego bilansu sprzedaży.