Czarna lista "cudów dłużniczych"?

Nowe przepisy prawne, które weszły w życie 14.06.2010 r., zawarte w ustawie o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, określają warunki i zasady, jakie muszą być spełnione, by wierzyciel mógł wpisać dłużnika na czarną listę BIG-u.

Od 14 czerwca każda osoba może wpisać do rejestru dłużników BIG-u swojego niesolidnego płatnika lub kontrahenta. Do biur informacji gospodarczej (BIG) dane o zadłużeniu mogą już przekazywać nie tylko podmioty gospodarcze, ale również osoby fizyczne (konsumenci). Rozszerzenie zakresu, który wprowadza nowa ustawa, będzie dotyczyć w głównej mierze jednostek samorządów terytorialnych, gmin, a także spółdzielni mieszkaniowych oraz wierzycieli wtórnych, czyli firm skupujących długi. Korzyści dla społeczności wynikające z nowych możliwości prawnych, to przede wszystkim łatwiejsze możliwości odzyskiwania należności i wpływanie na dłużników, by regulowali swoje zobowiązania finansowe. Przekazywanie do BIG-u informacji gospodarczych jest możliwe, gdy zaległości w regulowaniu zobowiązań przez dłużnika wynoszą co najmniej 60 dni i opiewają na minimalną kwotę 200 zł (w przypadku osób fizycznych) albo 500 zł (w przypadku firm i przedsiębiorców).

Osoby fizyczne - pracownicy, konsumenci, klienci różnych firm oraz instytucji - będą mogły za pośrednictwem BIG-u ostrzec inne podmioty przed niesolidnym kontrahentem m.in.: pracodawcą, przedsiębiorcą budowlanym, sprzedawcą i w ten sposób skłonić go do wywiązania się z zaległego zobowiązania. Warunkiem jest wcześniejsze uzyskanie tytułu wykonawczego, nakazu zapłaty lub wyroku sądu zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Ponadto dłużnikowi należy przekazać (listem poleconym lub poprzez doręczenie do rąk własnych) wezwanie do zapłaty, które musi zawierać informacje, że w przypadku niespełnienia żądania zapłaty, informacja gospodarcza o dłużniku zostanie zamieszczona na czarnej liście osób zadłużonych w BIG-u. Jeśli w określonym terminie 14 dni dłużnik nie odda pieniędzy, możliwe będzie przekazanie informacji o niesolidnym płatniku do BIG-u. Przekazując dane dłużników do BIG-u konsument utrudni swoim niesolidnym płatnikom m.in. uzyskanie kredytów, podpisanie umowy dostępu do internetu, do abonamentowych telefonów komórkowych oraz może wpłynąć na nawiązywanie nowych relacji biznesowych dłużnika.

W przypadku firm zobowiązanie wymagalne powinno pozostać w związku z określonym (w umowie) stosunkiem prawnym. Musi upłynąć co najmniej 1 miesiąc od wysłania dokumentu stanowiącego o zadłużeniu. Wierzyciel przekazując do BIG-u informacje, musi zwracać uwagę na ścisłe i aktualne dane o organie orzekającym o tytule wykonawczym powstania zadłużenia: należy podać datę i sygnaturę tytułu wykonawczego, które stwierdzają powstanie przeterminowanego zobowiązania finansowego od konkretnego dłużnika wobec wierzyciela. Takim organem jest z reguły sąd powszechny, gospodarczy lub administracyjny. Tytuł wykonawczy musi być wysłany listem poleconym, przekazany do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika. Jeżeli natomiast adres nie został wcześniej wskazany, to dokument taki można wysłać na adres siedziby dłużnika lub na adres miejsca, w którym wykonywana jest działalność gospodarcza. Wezwanie do zapłaty, podobnie jak w przypadku konsumenta, musi posiadać ostrzeżenie, że w przeciwnym przypadku informacja gospodarcza o dłużniku pojawi się w jednym z biur informacji gospodarczych. Należy w tej sytuacji podać pełną nazwę biura i jego dane teleadresowe.

Bardzo istotny jest fakt, że w ustawie nie wprowadzono ograniczeń dotyczących czasu powstania długu. Będzie zatem można zgłaszać wierzytelności powstałe przed jej wejściem w życie.

Nowa ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych daje z jednej strony możliwość działań windykacyjnych, jak też korzystania z możliwości upubliczenienia danych. Dzięki temu proces weryfikacji solidności firm czy osób fizycznych będzie zdecydowanie szybszy. Należy także pamiętać o obowiązku informowania BIG-u o wszelkich zmianach dotyczących osoby dłużnika lub samego długu, a w szczególności w zakresie jego spłaty.

Lidia Socha-Kuś

księgowa, Auxilium S.A. oddział Bielsko Biała

Podstawa prawna:

• Ustawa z 9.04.2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych - Dz.U. z 2010 r. Nr 81, poz. 530.