Korzystanie z "chorobówki" może być kosztowne

Ostatnio coraz częściej mówi się o nadużyciach w korzystaniu ze zwolnień lekarskich. Statystyki są zatrważające, jak choćby te z ostatniego komunikatu ZUS w sprawie skontrolowanych zwolnień lekarskich - blisko 61,5 mln złotych wstrzymanych lub obniżonych świadczeń w I kwartale 2013 r. W takim przypadku warto zwrócić uwagę, iż na dłuższą metę nie opłaca się "chorować". Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w mniejszym lub większym stopniu wpłynie bowiem na wysokość należnej w przyszłości emerytury.


Staż pracy

Prawo do większości świadczeń emerytalno-rentowych uzależnione jest m.in. od legitymowania się określonym stażem pracy. Chodzi tu m.in. o powszechną emeryturę dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., wcześniejszą emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach, emeryturę pomostową, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, a także świadczenie przedemerytalne. Wymagane minimum stażowe nie zostało określone jedynie dla celów przyznania powszechnej emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Reklama

Okres opłacania składek i/lub ich wysokość przedkłada się jednak na wartość należnego ubezpieczonemu świadczenia emerytalno-rentowego. Przykładowo na kwotę należnej emerytury, obliczanej na tzw. starych zasadach, składają się - oprócz tzw. części socjalnej, stanowiącej 24% kwoty bazowej - po:

  • 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych oraz
     
  • 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych.

Przy czym w podstawie tej, co należy podkreślić, uwzględniana jest nie tylko podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe (odpowiednio ubezpieczenia społeczne), ale również kwoty otrzymanych przez ubezpieczonego świadczeń chorobowych.

Na dużo mniej korzystnych warunkach ustalana jest wysokość emerytury przyznawanej na tzw. nowych zasadach. Tu bowiem liczy się, oprócz zgromadzonego kapitału początkowego, jedynie wartość składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

Co prawda obowiązuje gwarancja wypłaty najniższej emerytury, jednak mogą na nią liczyć wyłącznie osoby, które legitymują się określonym stażem pracy.

Ile dni na dostarczenie L4?


Niezdolność do pracy

Osoby, które otrzymają zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, potwierdzające ich niezdolność do pracy, i jednocześnie spełniają warunki określone w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową, mogą korzystać odpowiednio z:

  • wynagrodzenia chorobowego, określonego w art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.) - przy czym dotyczy to wyłącznie ubezpieczonych będących pracownikami - i/lub
     
  • zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego (lub wypadkowego).

Świadczenia te przysługują maksymalnie przez okres 182 lub - w przypadku, gdy niezdolność do pracy spowodowana jest gruźlicą lub przypada na okres ciąży - 270 dni. Przy czym do tego tzw. okresu zasiłkowego wlicza się zarówno wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak i poprzedniej, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy nimi nie przekraczała 60 dni (art. 8-9 ustawy zasiłkowej).

Gdy możliwy do wykorzystania okres okaże się zbyt krótki na powrót do zdrowia, istnieje możliwość nabycia uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego. Przyznawane jest ono na zasadach określonych w art. 18 ustawy zasiłkowej, przy czym nie dłużej niż na 12 miesięcy (360 dni).

W całym okresie swojej aktywności zawodowej ubezpieczony może zatem przez znaczny okres czasu i to wielokrotnie przebywać na świadczeniach chorobowych.


Okres nieskładkowy

Należy jednak pamiętać, iż w świetle art. 18 ust. 2 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.):

  • świadczenia chorobowe, wypłacane m.in. pracownikom i zleceniobiorcom odpowiednio ze środków własnych pracodawcy oraz/lub z ubezpieczenia chorobowego albo wypadkowego, nie stanowią podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych,
     
  • osoby prowadzące działalność pozarolniczą mają możliwość zmniejszenia podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych za okres pobierania "chorobówki".

Tym samym okres korzystania z wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego nie może być traktowany - przy ustalaniu uprawnień do świadczeń emerytalno-rentowych oraz obliczaniu ich wysokości - jako okres ubezpieczenia, czyli składkowy. Tak wynika z art. 4 pkt 5 oraz art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną. Jest tak nawet jeśli niezdolność do pracy ma miejsce w trakcie zatrudnienia na umowę o pracę lub umowę zlecenia, albo prowadzenia własnej działalności pozarolniczej.

Nie oznacza to jednak, że okres pobierania świadczeń chorobowych zostaje w ogóle pomijany. Otóż za sprawą art. 7 pkt 1 ustawy emerytalnej jest on traktowany jako okres nieskładkowy.


Ograniczenie do 1/3 okresów składkowych

Przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych i obliczaniu ich wysokości organ rentowy bierze pod uwagę zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe. Jednakże te drugie, w świetle art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej, uwzględnia się jedynie w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Może się zatem okazać, że częste korzystanie ze świadczeń chorobowych uniemożliwi uwzględnienie wszystkich udowodnionych okresów nieskładkowych, co w konsekwencji przełoży się odpowiednio na prawo do emerytury i/albo jej wysokość.

Za okres ubezpieczenia, traktowany w świetle art. ustawy emerytalnej jako okres składkowy, uznawany jest okres:

  • opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz
     
  • nieopłacania tych składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.

Przykład

Pan Waldemar, który pod koniec maja 2013 r. ukończył 60 lat, wystąpił do ZUS o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, w oparciu o art. 184 ustawy emerytalnej. Ubezpieczony spełnia warunki do przyznania tego świadczenia, tj. m.in. na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymował się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 25 lat, w tym 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. W ostatnim czasie jednak bardzo często chorował, co przełoży się odpowiednio na wysokość należnej mu emerytury, która zostanie ustalona na tzw. mieszanych zasadach, a więc w 20% na starych i 80% na nowych zasadach.

W całym okresie swojej aktywności zawodowej Pan Waldemar zgromadził:

  • 23 lata i 3 miesiące lat okresów składkowych - okres ten zostanie uwzględniony w całości przy naliczaniu wysokości części tzw. starej emerytury, oraz
     
  • 12 lat okresów nieskładkowych, na które składają się, oprócz okresu nauki w szkole wyższej, okresy wielokrotnego pobierania wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego - zostaną one ograniczone do 1/3 okresów składkowych, czyli uwzględnione w wymiarze zaledwie 7 lat i 9 miesięcy (tj. 1/3 z 23 lat i 3 m-cy).
  • Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze Zagłosuj w internetowym referendum w sprawie OFE

Biorąc pod uwagę, iż za okres pobierania świadczeń chorobowych nie były opłacane składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, odpowiednia wartość tzw. nowej emerytury również nie będzie zbyt wysoka.

autor: Bożena Dziuba
Gazeta Podatkowa nr 47 (984) z dnia 2013-06-13

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: zwolnienie lekarskie | emerytura | ZUS
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »