Emerytura nie ze wszystkich składek

Zadaniem Trybunału Konstytucyjnego było rozstrzygnięcie w sprawie zgodności art. 56 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji.

Henryk D. w związku z tym, iż był zatrudniony na podstawie umów o pracę był zobligowany do opłacania składek na powszechne - pracownicze ubezpieczenie społeczne. Następnie prowadził gospodarstwo rolne i dlatego też opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Jednak z powodu problemów zdrowotnych oraz stwierdzonej długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie złożył do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniosek o przyznanie renty inwalidzkiej i ją otrzymał. Po kilku latach skarżący złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie emerytury, która mu przyznano od daty osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego.

Podczas ustalania wymiaru emerytury nie uwzględniono jednak okresu opłacania składek w czasie prowadzenia gospodarstwa rolnego, co zostało uzasadnione tym, że okresy składkowe i nieskładkowe z tytułu powszechnego ubezpieczenia społecznego są wystarczające do ustalenia prawa do emerytury. Natomiast zwiększenie świadczenia za okres opłacania przez skarżącego składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników nie jest możliwe, ponieważ miał już uprzednio ustalone prawo do renty na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. Wówczas skarżący wystąpił na drogę sadową i ostatecznie sąd apelacyjny podzielił stanowisko organu rentowego.

Według skarżącego Henryka D. pominięcie okresu uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne rolników przy określaniu wymiaru emerytury jest dla niego krzywdzące i niezgodne z konstytucyjnym prawem do zabezpieczenia społecznego oraz zasadami sprawiedliwości społecznej i równego traktowania.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 56 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodny z art. 67 ust. 1 i art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zgodnie z założeniami konstytucyjnymi system ubezpieczeń społecznych nie może być oparty na zasadzie "absolutnej" równości, natomiast powinien on opierać się na zasadach powszechności i względnej jednolitości kryteriów przyznawania świadczeń i określania ich wysokości. Wyrazem konstytucyjnej dyrektywy jest uregulowanie tych kwestii w jednym akcie, tj. ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Trybunał Konstytucyjny nie dopatrzył się naruszenia zasady równości i sprawiedliwości w realizacji prawa do zabezpieczenia społecznego. W opinii Trybunału Konstytucyjnego nie można również mówić o naruszeniu prawa do zabezpieczenia społecznego. Zakwestionowany przepis reguluje jedynie, w jaki sposób należy realizować to prawo i jak ustalać wysokość świadczeń. W żadnym wypadku nie dochodzi do naruszenia istoty tego prawa, bo świadczenia emerytalne są właśnie zabezpieczeniem minimum egzystencji. W oparciu o odpowiednie przepisy skarżący realizuje prawo do zabezpieczenia społecznego, bowiem skorzystał z ubezpieczenia społecznego rolników pobierając rentę z tytułu niezdolności do pracy, a następnie zostało mu ustalone prawo do emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych.

Wyrok jest ostateczny, a jego sentencja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.