Kara umowna jako koszt podatkowy

Spółka z o.o. zawarła umowę sprzedaży części aktywów stanowiących jej majątek. W umowie tej zawarto zapis, zgodnie z którym w przypadku gdyby nie doszła ona do skutku, spółka jest zobowiązana do zapłaty kary umownej (10.000.000 euro). Spółka podjęła decyzję o niewykonywaniu zobowiązań wynikających z umowy. Z przeprowadzonych kalkulacji wynikało bowiem, że ich niewykonanie pozwoli na osiągnięcie dochodu znacząco wyższego od dochodu, który zostałby osiągnięty w przypadku ich wykonania, nawet jeżeli zapłaci przewidzianą w umowie karę. Zdaniem spółki przedmiotowa kara stanowi koszt podatkowy. Stanowiska tego nie podzielił jednak organ podatkowy.

Spółka wniosła skargę do WSA w War­szawie, który uznał ją za zasadną.

Z uzasadnienia wyroku wynika, że gospodarczo uzasadnione i racjonalne są decyzje gospodarcze o:

• weryfikacji pierwotnej umowy na skutek okoliczności i warunków zewnętrznych, takich jak zmiana cen na rynku, obniżenie popytu, wzrost kosztów, niekorzystna zmiana koniunktury oraz
   
• podjęciu działań zmierzających do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

W rozpatrywanej sprawie Sąd uwzględnił okoliczności, że warunki rynkowe panujące w momencie zawarcia umowy nie pozwalały na stwierdzenie, iż umowa może być niekorzystna dla spółki. Dopiero wzrost wartości rynkowej aktywów, które miały być sprzedane, spowodował podjęcie decyzji o niewykonaniu zobowiązań umowy. Skoro zatem w związku ze zmianą warunków zewnętrznych spółka stwierdziła, że korzystniejsze i bardziej racjonalne będzie odstąpienie od umowy, to brak jest podstaw do kwestionowania ekonomicznego i racjonalnego uzasadnienia tego działania. Poza tym Sąd uznał to działanie za mające na celu zachowanie źródła przychodów, gdyż na skutek odstąpienia od umowy spółka zachowała własność aktywów wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej. W takiej sytuacji kara umowna może stanowić koszt podatkowy.

autor: Beata Siwkowska
Gazeta Podatkowa Nr 653 z dnia 2010-04-12

GOFIN podpowiada