Rozliczenie VAT na przełomie lat 2010-2011
Uchwalona w dniu 26 listopada 2010 r. ustawa o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej, do art. 41 ustawy o VAT dodaje nowe ustępy 14a-14f. Wprowadzenie tych przepisów ma pomóc podatnikom ustalać właściwe stawki VAT w okresie przejściowym.
Dostawa w 2010 r., obowiązek podatkowy w 2011 r.
Co do zasady, powstanie obowiązku podatkowego w VAT wiąże się z wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. W przypadku gdy wydanie towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, jednak nie później niż w siódmym dniu od dnia wydania towaru czy wykonania usługi.
Zasada ta pozwala w wielu przypadkach na przesunięcie o cały miesiąc (lub kwartał) obowiązku podatkowego od dokonanej transakcji. Jeżeli bowiem sprzedaż towaru została dokonana w ostatnich dniach grudnia 2010 r., a podatnik wystawi fakturę w styczniu 2011 r., wówczas obowiązek powstanie już w styczniu 2011 r., tj. w okresie obowiązywania zmienionych stawek VAT. Zastosowanie w tym przypadku znajdzie dodany do art. 41 ust. 14a ustawy o VAT. Jak wynika z tego przepisu, w przypadku czynności podlegającej opodatkowaniu, która została wykonana przed dniem zmiany stawki, dla której obowiązek podatkowy powstaje w dniu zmiany stawki lub po tym dniu, czynność ta podlegać ma opodatkowaniu według stawki podatku obowiązującej dla tej czynności w momencie jej wykonania (patrz przykład 1 i 2).
Rozliczenie zaliczek
W zakresie zaliczek otrzymywanych przed zmianą stawki podatkowej, w sytuacji gdy dostawa towaru lub świadczenie usługi nastąpi już po zmianie tej stawki, zastosowanie znajdzie art. 41 ust. 14f ustawy o VAT. Jak wynika z tego przepisu, zmiana stawki VAT w odniesieniu do czynności, która została wykonana w dniu zmiany stawki lub po tym dniu, w związku z którą otrzymano całość lub część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę zadatek, ratę, nie powoduje zmiany wysokości opodatkowania całości lub części należności, otrzymanej przed dniem zmiany stawki VAT (patrz przykład 3 i 4). Przepis ten ma zastosowanie odpowiednio także w sytuacji, gdy dany towar lub usługa w miejsce dotychczasowego opodatkowania staną się zwolnione z VAT i odwrotnie.
Usługi o charakterze ciągłym
Zasadniczo czynności, dla których w związku z ich wykonywaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności. Wynika to z art. 41 ust. 14b ustawy. Jednak w przypadku gdy okres ten obejmować będzie dzień zmiany stawki podatku, wówczas uznawać się będzie, że czynności te zostały wykonane:
- w dniu poprzedzającym dzień zmiany podatku w stosunku do części usługi świadczonej do tego dnia,
- z upływem okresu rozliczeniowego - w zakresie części usługi świadczonej od dnia zmiany stawki podatku (patrz przykład 5).
Należy zaznaczyć, że omówione zasady nie mają zastosowania w przypadku importu towarów lub WNT, dla których wysokość opodatkowania określa się według stawek VAT obowiązujących w dniu powstania obowiązku podatkowego.
Korekty
Od początku 2011 r. weszły w życie przepisy zmieniające stawki VAT. Na dany towar lub usługę, podatnik sprzedający ten towar czy świadczący usługę musi już stosować nowe stawki VAT. Jeśli jednak usługa czy dostawa towarów miała miejsce do końca 2010 r. i sprzedawca wystawi fakturę z wówczas obowiązującą stawką VAT, to późniejsze wystawienie faktury korygującej ze względu np. na zwrot towarów nie będzie miało wpływu na zastosowaną stawkę podatku. W przypadku wystawienia faktury korygującej stawką właściwą będzie stawka zastosowana na fakturze pierwotnej, tj. stawka obowiązująca w momencie, w którym powstał obowiązek podatkowy.
|
Przykład 1 Podatnik dokonał dostawy towarów w dniu 30 grudnia 2010 r. Fakturę wystawił w dniu 3 stycznia 2011 r. Obowiązek podatkowy powstał w dniu wystawienia faktury. Podatnik ma prawo do zastosowania stawki 22% w stosunku do tej dostawy. Przykład 2 Firma budowlana wykonała w dniu 15 grudnia 2010 r. robotę budowlaną. Zapłata za usługę nastąpi 10 stycznia 2011 r. Jeżeli zapłata nastąpi w tym dniu, obowiązek podatkowy powstanie 10 stycznia 2011 r. Do usługi tej firma zastosuje stawkę VAT obowiązującą w 2010 r. ze względu na to, że czynność podlegająca opodatkowaniu została wykonana przed zmianą stawki. Przykład 3 Podatnik w grudniu 2010 r. otrzymał 20% zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów. Kwotę zaliczki opodatkował 22% stawką VAT. Ponieważ podatnik w 2010 r. otrzymał zaliczkę na poczet dostawy, która ma mieć miejsce w 2011 r., to pomimo że w chwili jej dokonania obowiązuje już nowa stawka VAT, w stosunku do zaliczki nie nastąpi jakakolwiek zmiana. Dostawa towarów miała miejsce 10 stycznia 2011 r. W tym dniu zapłacono pozostałą część należności, która została opodatkowana 23% VAT. Przykład 4 Podatnik w grudniu 2010 r. otrzymał 100% zaliczki na poczet wykonania usługi. Kwotę zaliczki opodatkował 22% stawką VAT. Załóżmy, że usługa została wykonana w dniu 14 stycznia 2011 r. Stawka VAT do wpłaconej zaliczki nie ulegnie zmianie. Przykład 5 Podatnik w sposób ciągły świadczy usługi transportu towarów. Rozliczenia dokonuje za okresy miesięczne liczone od 10. dnia danego miesiąca do 9. dnia miesiąca następnego. Zmiana stawki VAT na wykonane usługi nastąpiła z dniem 1 stycznia 2011 r. W stosunku do części usług za okres od 10 grudnia do 31 grudnia należy wyodrębnić proporcjonalnie podstawę opodatkowania i zastosować stawkę 22%, natomiast w stosunku do pozostałej części należności trzeba będzie zastosować już stawkę 23%. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.)
autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa Nr 729 z dnia 2011-01-03