Rozliczenie w kosztach zakupu firmowego auta

Przeważnie przedsiębiorcy chcą jak najszybciej zamortyzować samochód będący środkiem trwałym, aby rozliczyć wydatki na jego nabycie w kosztach podatkowych. W odniesieniu do samochodów osobowych ustawodawca nie przewidział możliwości zastosowania tzw. jednorazowej amortyzacji ani metody degresywnej. Generalnie amortyzuje się je metodą liniową, stosując stawkę amortyzacyjną w wysokości 20%. Oznacza to, że rozliczenia całej wartości zakupu podatnik dokona w ciągu 5 lat.

W ramach metody liniowej można jednak w określonych sytuacjach amortyzację samochodu osobowego przyspieszyć stosując w tym celu jedną z dwóch stawek: podwyższoną lub indywidualną.

• stawka podwyższona

Podstawowa 20% stawka amortyzacyjna dla samochodu osobowego może być podwyższona o współczynnik nie wyższy niż 1,4. W ten sposób maksymalnie można ją podnieść do 28% i w ten sposób skrócić okres amortyzacji z 5 lat do około 3,5 roku.

Podwyższoną stawkę można zastosować wtedy, gdy samochód jest użytkowany w warunkach wymagających szczególnej sprawności technicznej lub bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych (art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy o pdof i art. 16i ust. 2 pkt 2 ustawy o pdop). Dla jej zastosowania wystarczy spełnienie jednego z tych warunków, których udowodnienie spoczywa na podatniku.

Przez środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane są w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie. Przykładem może tu być samochód osobowy wykorzystywany przez taksówkarza.

Natomiast w ustawie o pdof nie znajdziemy określenia, kiedy samochód jest używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych. Rozstrzygnięcie tej kwestii leży w gestii podatnika.

• stawka indywidualna

Okres amortyzacji samochodu osobowego można również skrócić stosując stawkę indywidualną. Przy jej wykorzystaniu minimalny okres amortyzacji wynosi 30 miesięcy, czyli 2,5 roku. Stąd maksymalna wysokość rocznej stawki amortyzacyjnej dla samochodu osobowego nie może przekroczyć 40% (czyli 100% : 2,5 roku). Przyjmując ją w najwyższej wysokości, podatnik może skrócić podstawowy okres jego amortyzacji o połowę. Aby jednak można było zastosować indywidualną stawkę, samochód musi spełnić kryteria do uznania go za używany lub ulepszony (art. 22j ust. 1 pkt 2 ustawy o pdof i art. 16j ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop).

Samochód uznaje się za używany, jeżeli podatnik udowodni, że przed nabyciem był on wykorzystywany przez poprzedniego właściciela co najmniej przez okres 6 miesięcy. Ustawa nie wskazuje w jaki sposób przedsiębiorca ma udowodnić omawiany okres użytkowania samochodu. W praktyce podatnicy wykorzystują w tym celu dowody rejestracyjne lub karty pojazdów.

Z kolei za ulepszony można uznać samochód, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych wydatki poniesione przez podatnika na jego ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej. Aby jednak przedsiębiorca mógł amortyzować go stawką indywidualną, poniesienie wydatków na jego ulepszenie powinno nastąpić przed oddaniem go do używania i wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych. Ulepszenie środka trwałego objętego już ewidencją środków trwałych i oddanego do używania nie daje prawa do stosowania indywidualnej stawki amortyzacyjnej.

• ograniczenia w amortyzacji

W przypadku samochodów osobowych ustawodawca wprowadził ograniczenia w możliwości zaliczania do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od ich wartości początkowej. I tak, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20.000 euro, przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania (art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop).

W celu przyspieszenia amortyzacji samochodu ciężarowego przedsiębiorca ma do dyspozycji, oprócz możliwości przewidzianych dla samochodów osobowych, również metodę degresywną oraz amortyzację jednorazową.

• metoda degresywna

Metoda ta polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w:

• pierwszym roku używania samochodu ciężarowego przy zastosowaniu stawki podanej w Wykazie stawek amortyzacyjnych (20%) podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 2,0,
   
• następnych latach podatkowych - od jego wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat używania tego pojazdu.

Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych według metody liniowej (art. 22k ust. 1 ustawy o pdof i art. 16k ust. 1 ustawy o pdop).

• jednorazowy odpis

Z jednorazowej amortyzacji mogą korzystać tzw. mali podatnicy oraz podatnicy, którzy w roku podatkowym rozpoczęli działalność gospodarczą. Tę metodę mogą stosować w odniesieniu do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych.

Jednorazowy odpis jest ograniczony limitem. Niezależnie od liczby nabywanych środków trwałych, jego łączna wysokość w 2010 r. nie może przekraczać równowartości kwoty 100.000 euro. Limit ten przelicza się na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, i zaokrągla do 1.000 zł. W 2010 r. jednorazowy odpis jest ograniczony limitem 422.000 zł. Ustalając ten limit nie należy uwzględniać nabywanych środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 3.500 zł.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).

autor: Agata Cieśla
Gazeta Podatkowa Nr 641 z dnia 2010-03-01

GOFIN podpowiada