Czynności nieopodatkowane występujące w ramach działalności gospodarczej a stosowanie prewspółczynnika
Jestem czynnym podatnikiem VAT - wykonuję czynności opodatkowane. Zdarza się, że otrzymuję wpłaty na poczet nieskonkretyzowanych dostaw - wpłaty te nie podlegają opodatkowaniu VAT. Czy w związku z tym należy przyjąć, że wykonuję czynności mieszane i do odliczania VAT muszę stosować prewspółczynnik?
| Nie. W sytuacji wskazanej w pytaniu podatnik nie powinien stosować prewspółczynnika. Może odliczać VAT od wszystkich zakupów na zasadach ogólnych (stosując oczywiście ustawowe ograniczenia w odliczaniu VAT). |
Podatnicy mają generalnie prawo do odliczania VAT tylko od wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi. Natomiast VAT od wydatków związanych z czynnościami zwolnionymi z VAT, czy pozostającymi poza zakresem działalności gospodarczej, nie podlega odliczeniu. Jeśli nie jest możliwe przypisanie dokonanych zakupów towarów i usług w całości do czynności dających prawo do odliczenia VAT, kwotę podatku podlegającą odliczeniu podatnik powinien ustalić w oparciu o:
1) tzw. prewspółczynnik (ustalony na podstawie art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT) - jeżeli podatnik wykonuje czynności opodatkowane i nieopodatkowane (pozostające poza działalnością gospodarczą),
2) wskaźnik proporcji (o którym mowa w art. 90 ustawy o VAT) - jeżeli w ramach działalności gospodarczej podatnik wykonuje zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione z VAT.
Z pytania wynika, że w ramach działalności gospodarczej podatnik wykonuje czynności opodatkowane. Zdarza się jednak, że występują u niego czynności nieopodatkowane (tu: otrzymanie wpłaty na poczet przyszłych nieskonkretyzowanych dostaw - o rozliczaniu takich wpłat piszemy szczegółowo w tym numerze BI na str. 17-21). Występowanie ww. czynności nie oznacza automatycznie, że do odliczania VAT podatnik musi stosować prewspółczynnik. Czynności nieopodatkowane, o których mowa, jako towarzyszące działalności gospodarczej, nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one wprawdzie opodatkowaniu VAT, ale ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. W tych okolicznościach stosowanie prewspółczynnika nie jest konieczne.
Tak też wyjaśniło Ministerstwo Finansów w broszurze dostępnej na stronie internetowej (www.mf.finanse.gov.pl) pt. "Zasady odliczania VAT przy prowadzeniu działalności o charakterze mieszanym - ze zmianami wprowadzonymi od 1 stycznia 2016 r." Podobnie wyjaśniają również organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 4 lipca 2016 r., nr IPPP1/4512-337/16-2/KC. Odnosząc się do sytuacji, gdy podatnik - w ramach działalności gospodarczej - uzyskiwał przychody nieopodatkowane VAT (m.in. z odsetek od lokat bankowych, odszkodowań i kar umownych), organ podatkowy wyjaśnił:
"(...) wskazane przez Wnioskodawcę przychody (niegenerujące opodatkowania VAT) towarzyszą jego działalności gospodarczej i nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy, nie podlegają one opodatkowaniu, jednak ich występowanie nie oznacza, że u Wnioskodawcy występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Zatem opisane przychody związane są z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, a w konsekwencji mieszczą się w pojęciu "celów związanych z działalnością gospodarczą", w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy (o VAT - przyp. red.). Tym samym należy uznać, że Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. (...)"
Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 25 marca 2016 r., nr IBPP3/4512-956/15/EJ oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 19 stycznia 2016 r., nr IPTPP1/4512-509/15-4/RG.
Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 36 z dnia 2017-12-20