Czynsz za dzierżawę samochodu nie jest wliczany do kilometrówki - wyrok NSA
Czynsz z tytułu dzierżawy samochodu osobowego nie mieści się w pojęciu "kosztów używania", o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP, a więc nie powinien być rozliczany do wysokości "kilometrówki".
(wyrok NSA z 14 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3026/12)
Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej uznał, że spółka zaniżyła zobowiązanie podatkowe na skutek bezzasadnego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z użytkowaniem samochodu osobowego. W ocenie organów podatkowych, zawarta przez spółkę umowa dzierżawy nie spełniała warunków umowy leasingu w rozumieniu art. 17a ustawy o PDOP.
Spółka, nie zgadzając się z taką opinią, wniosła skargę do WSA. Ten jednak podzielił stanowisko organów podatkowych, iż zawarta przez spółkę umowa nie spełnia warunków przewidzianych w ustawie o PDOP dla uznania jej za podatkową umowę leasingu (gdyż oddający rzecz nie był jej właścicielem) i w związku z tym zaliczenie wydatków związanych z użytkowaniem przedmiotu umowy (samochodu osobowego) powinno odbywać się na zasadach opisanych w art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP.
Z ww. art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP wynika, że podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki związane z używaniem cudzego samochodu, lecz uprawnienie to jest ograniczone (do iloczynu przejechanych kilometrów i stawki wynikającej z odrębnych przepisów) oraz uzależnione od prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.
Skoro umowa, na podstawie której spółka użytkowała cudzy samochód, była umową dzierżawy pojazdu, nie istniała możliwość obniżenia podstawy opodatkowania o uiszczony czynsz dzierżawny.
W wyniku sporu sprawa trafiła do NSA, który wskazał na błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP przez poprzednie instancje.
Zdaniem NSA, językowe znaczenie zwrotu "używania" wskazuje na aspekt funkcjonalny (czynny) używania/posługiwania się rzeczą (samochodem osobowym). Innymi słowy, w rozumieniu językowym koszty używania samochodu osobowego wiążą się z kosztami eksploatacyjnymi, które pozwalają wykorzystywać ten samochód dla potrzeb działalności gospodarczej.
Za takim rozumieniem wskazanego przepisu przemawia również wykładnia systemowa wewnętrzna, skoro ustawodawca wspomniane koszty używania samochodu osobowego odnosi do iloczynu przejechanych kilometrów i stawki wynikającej z odrębnych przepisów, zaś stawka odnosząca się do pojemności skokowej silnika uwzględnia realne koszty eksploatacji z tytułu przejechania jednego kilometra.
Również wykładnia celowościowa nakazuje przyjąć, że intencją ustawodawcy było, w ramach przepisu szczególnego, jakim jest art. 16 ust. 1 pkt 51 w odniesieniu do art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów ściśle określonych wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego dla potrzeb działalności gospodarczej, a nie wszystkich kosztów związanych z tym samochodem, które podatnik poniósł.
Z powyższych względów zasadnie przyjmuje się w piśmiennictwie, jak i w judykaturze, że kosztami z tytułu używania samochodu osobowego, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 ww. ustawy, są wszelkiego rodzaju wydatki na eksploatację (używanie) samochodu osobowego. Do kosztów eksploatacji samochodu nie można zaliczyć czynszu dzierżawnego, który jest wydatkiem ponoszonym na uzyskanie tytułu prawnego, umożliwiającego używanie (korzystanie z) samochodu.
Jak stwierdził NSA: (...) ponoszone przez podatnika koszty czynszu z tytułu dzierżawy samochodu osobowego, jako niemieszczące się w pojęciu "kosztów używania", o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 u.p.d.o.p., powinny być kwalifikowane na zasadach ogólnych określonych w art. 15 ust. 1 tej ustawy, z wyłączeniem limitu określonego w art. 16 ust. 1 pkt 51 u.p.d.o.p.
Ponownie rozpoznając sprawę sąd pierwszej instancji zastosuje się do dokonanej wykładni art. 16 ust. 1 pkt 51 u.p.d.o.p. i odniesie ją do stanu faktycznego sprawy, który w toku postępowania kasacyjnego nie został zakwestionowany. (...)"
Przypomnijmy, że także Minister Finansów w interpretacji ogólnej z 8 listopada 2013 r., nr DD2/033/55/MWJ/13/RD-111005, którą prezentowaliśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 34 z 1 grudnia 2013 r., zajął stanowisko, że czynsz za najem samochodu osobowego podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów bez ograniczenia wynikającego z "kilometrówki".
Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 5 z dnia 2015-02-10