Faktura w walucie obcej a podatkowe różnice kursowe

Spółka z o.o. wystawia na rzecz kontrahentów krajowych faktury za usługi w walucie obcej. Kontrahenci wartość netto tych faktur regulują w walucie obcej, natomiast kwotę VAT - w złotówkach. Czy taka zapłata wpływa na ustalanie podatkowych różnic kursowych (spółka ustala podatkowe różnice kursowe tzw. metodą podatkową)?

W pierwszej kolejności należy wspomnieć, że generalnie podmioty gospodarcze mogą zobowiązania w walucie obcej regulować walutą krajową. Jak bowiem wynika z art. 358 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli przedmiotem zobowiązania podlegającego wykonaniu na terytorium Polski jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia wyłącznie w walucie obcej.

Nie ma przeszkód, aby część zobowiązania dłużnik uregulował w walucie obcej, a część w złotówkach. Odnosząc się natomiast do skutków wynikających z takiej zapłaty na potrzeby ustalania podatkowych różnic kursowych (tzw. metodą podatkową), należy przywołać treść art. 15a ustawy o PDOP.

Podatkowe różnice kursowe powstają m.in. wtedy, gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (zob. art. 15a ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o PDOP): jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia - powstają dodatnie różnice kursowe, zaliczane do przychodów podatkowych,   jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia - powstają ujemne różnice kursowe, stanowiące koszty uzyskania przychodów.

W sytuacji, gdy nie ma kursu faktycznie zastosowanego, np. w przypadku, gdy kontrahent ureguluje należność na rachunek walutowy podatnika, to do wyceny tej zapłaty stosuje się średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu waluty.

Jak z powyższego wynika, aby powstały podatkowe różnice kursowe, muszą być spełnione łącznie oba warunki, tj. przychód należny musi być wyrażony w walucie obcej i należność musi być uregulowana w walucie obcej. Należy mieć przy tym na uwadze, że kwota VAT należnego "zawartego" w należności nie stanowi przychodu (zob. art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o PDOP).

Dla celów podatkowych różnice kursowe (ustalane tzw. metodą podatkową) ustala się wyłącznie w odniesieniu do kwoty netto należności. Natomiast różnice przypadające na kwotę VAT (o ile wystąpią) są obojętne podatkowo.

Tak też uważają organy podatkowe, np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, który w interpretacji indywidualnej z 16 listopada 2015 r., nr IBPB-1-3/4510-318/15/PC, stwierdził:

"(...) dla potrzeb podatku dochodowego przychodem i kosztem podatkowym są - co do zasady - kwoty netto, kwota podatku od towarów i usług nie ma wpływu na dochód podlegający opodatkowaniu. Dlatego też, w tym zakresie, nie rozpoznaje się podatkowych różnic kursowych (...)."

Należy wspomnieć, że polska spółka z o.o., wystawiając kontrahentowi krajowemu fakturę w walucie obcej, jest zobowiązana na fakturze tej kwotę VAT wykazać w złotych, przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych do przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania (zob. art. 106e ust. 11 ustawy o VAT). Zatem w sytuacji, gdy kontrahent ureguluje fakturę w walucie obcej w ten sposób, że kwotę netto zapłaci w walucie obcej, a kwotę VAT "ureguluje" w złotych, to na kwocie VAT nie powstaną różnice. Różnice mogą powstać jedynie na kwocie netto należności. Podobnie w naszej opinii będzie dla celów bilansowych.

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 6 z dnia 2017-02-20

GOFIN podpowiada