Kiedy podróż służbowa, a kiedy delegowanie?

Wykonanie zadania służbowego lub świadczenie pracy za granicą może odbywać się na podstawie przepisów dotyczących podróży służbowej lub delegowania. W zależności od tego, która z tych form świadczenia pracy za granicą będzie miała miejsce, różny będzie zakres uprawnień pracownika i obowiązków pracodawcy.

Podróż służbowa a delegowanie

O pracowniku przebywającym w podróży służbowej często mówi się, że jest w delegacji. Jest to jednak całkowicie potoczne określenie, definicja podróży służbowej jest bowiem znacznie bardziej rozbudowana. Zgodnie z art. 775 K.p., podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy pracownika.

Przepisy polskiego prawa pracy nie odnoszą się natomiast do pojęcia delegowania lub oddelegowania. Ustalenie, czy w konkretnym przypadku mamy do czynienia z podróżą służbową czy z delegowaniem ma jednak istotne znaczenie. Zależą od tego uprawnienia pracownika wykonującego zadanie służbowe/pracę poza siedzibą pracodawcy lub swoim stałym miejscem pracy. W przypadku podróży służbowej pracownik ma prawo do diet i innych świadczeń związanych z podróżą służbową, wynikających m.in. z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167). Natomiast w przypadku delegowania, jeżeli skierowanie pracownika następuje do państwa członkowskiego UE, pracodawca delegujący musi przestrzegać wymogów wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług. Jeżeli państwem docelowym czasowego delegowania za granicę jest państwo spoza UE, wówczas zastosowanie znajduje art. 291 K.p., określający dodatkowe obowiązki pracodawcy w tej sytuacji.

Reklama

Najważniejszym kryterium przy dokonywaniu oceny, czy mamy do czynienia z podróżą służbową czy z delegowaniem jest to, czy zostało zmienione stałe miejsce wykonywania pracy. Jeżeli tak, to (przy spełnieniu innych warunków wynikających z dyrektywy unijnej w przypadku skierowania do pracy w państwie UE) pracownik świadczy pracę za granicą w ramach delegowania. Dodatkową przesłanką przemawiającą za delegowaniem może być to, że pracownik został skierowany za granicę w celu wykonywania przez pewien czas swojej normalnej pracy wynikającej z umowy. Podróż służbowa polega bowiem na wykonywaniu zadania służbowego (a nie zwykłej pracy) i powinna mieć charakter incydentalny.

Zmiana miejsca wykonywania pracy w ramach delegowania powinna znaleźć odzwierciedlenie w treści umowy o pracę. Nowe, czasowo obowiązujące miejsce wykonywania pracy, może zostać do niej wprowadzone w drodze aneksu do umowy lub wypowiedzenia zmieniającego.

Warunki zatrudnienia dla delegowanego

W świetle dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, pracownikiem delegowanym jest osoba, która przez ograniczony czas wykonuje swoją pracę na terytorium innego państwa członkowskiego UE niż to, w którym zwyczajowo pracuje. Delegowanie w rozumieniu przepisów unijnych ma miejsce wtedy, gdy m.in.:

  • przedsiębiorstwo deleguje pracowników na własny rachunek i pod swoim kierownictwem na terytorium innego państwa UE, w ramach umowy zawartej pomiędzy firmą delegującą a odbiorcą usług, działającym w państwie członkowskim,
  • przedsiębiorstwo z grupy przedsiębiorstw deleguje pracownika do innej firmy z tej grupy.

Warunki zatrudnienia pracownika oddelegowanego do kraju należącego do UE nie mogą być mniej korzystne od warunków zatrudnienia obowiązujących w kraju, w którym ma świadczyć pracę (patrz ramka). Należy zaznaczyć, że charakterystyczne dla delegowania w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 96/71/WE jest to, że pomiędzy firmą delegującą a jej pracownikiem w czasie delegowania musi istnieć stosunek pracy. Delegować do kraju UE można więc tylko pracownika "etatowego".

Skierowanie do pracy poza UE

Jeżeli miejscem wykonywania pracy jest kraj nienależący do Unii Europejskiej, umowa o pracę zawarta na czas dłuższy niż 1 miesiąc powinna określać:

  • czas wykonywania pracy za granicą,
  • walutę, w której wypłacane będzie pracownikowi wynagrodzenie za pracę.

Pracodawca, przed skierowaniem pracownika do pracy na obszarze takiego państwa, jest ponadto zobowiązany poinformować go na piśmie o świadczeniach przysługujących z tytułu skierowania (art. 291 K.p.). Świadczenia te obejmują zwrot kosztów przejazdu oraz zapewnienie zakwaterowania. Pracownik musi też być powiadomiony o warunkach powrotu do kraju. Informacje te mogą zostać przekazane poprzez wskazanie przez pracodawcę odpowiednich przepisów. W razie zmiany wspomnianych warunków zatrudnienia, pracodawca powinien dostosować informację do stanu faktycznego, na zasadach obowiązujących przy aktualizacji informacji o warunkach zatrudnienia, tzw. informacji dodatkowej.

Warunki pracy w kraju delegowania

Polski pracodawca musi zapewnić pracownikowi delegowanemu do kraju członkowskiego UE warunki zatrudnienia na poziomie minimalnym obowiązującym w kraju delegowania. Gwarancje minimalnych warunków pracy dotyczą:

» norm czasu pracy i odpoczynków,
» wynagrodzenia (włącznie z wynagrodzeniem za nadgodziny),
» wymiaru urlopu,
» wymogów bhp,
» uprawnień związanych z rodzicielstwem,
» przepisów antydyskryminacyjnych.

Koszty zakwaterowania, wyżywienia i podróży nie są wliczane do wynagrodzenia minimalnego pracownika delegowanego.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666)

autor: Agata Barczewska
Gazeta Podatkowa nr 87 (1337) z dnia 2016-10-31

GOFIN podpowiada

Dowiedz się więcej na temat: delegacja | podróż służbowa | delegowanie | prawo pracy
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »