MF: Dane podatkowe firm o najwyższych przychodach powinny być jawne

Przygotowany przez resort finansów projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) ma umożliwić ministrowi finansów publikowanie podstawowych informacji wynikających z deklaracji podatkowych składanych przez największe firmy. Chodzi o wysokość przychodów, kosztów, wysokość dochodu albo poniesionej straty, wysokość podstawy opodatkowania, kwotę należnego podatku. Informacja ta będzie mogła być poszerzona o wskazanie efektywnej stopy podatku.

Powyższe dane miałyby dotyczyć 4,5 tys. firm o najwyższych przychodach (co odpowiada ok. 1 proc. wszystkich podatników CIT), a także podatkowych grup kapitałowych - bez względu na wysokości ich przychodów.

"Projektowane rozwiązanie obejmie zatem tylko tych podatników, których wpływ na gospodarkę i budżet państwa jest istotny z punktu widzenia zarówno ich pozycji na rynku, jak też z uwagi na ich potencjalny wpływ na dochody budżetu państwa" - napisano w uzasadnieniu do ustawy. Jednocześnie, jak zauważono, duże przedsiębiorstwa mają znacznie więcej możliwości podejmowania działań, zarówno prawnych, jak i finansowych, które wpływają na niższe zobowiązanie podatkowe.

Projekt dopuszcza publikację danych wynikających z deklaracji za poprzednie lata, począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2011 r. Dane byłyby udostępniane do końca września roku następującego po zakończeniu roku podatkowego danego podatnika.

Resort finansów tłumaczy, że za wprowadzeniem projektowanego rozwiązania przemawia przede wszystkim dbałość o interes społeczny i gospodarczy państwa w sytuacji, w której nieliczna (proporcjonalnie) grupa podatników CIT generuje przeważającą część opodatkowanych przychodów ale jednocześnie - w wielu przypadkach - nie płaci podatku na odpowiednim poziomie.

"Oznaczać to może brak odpowiedniej relacji płaconych przez podatników podatków do skali prowadzonej działalności. Istnieje w takiej sytuacji potencjalny konflikt interesu prywatnego z interesem publicznym, gdyż dane te objęte były dotychczas tajemnicą skarbową, a zatem stanowiły jedynie element relacji między przedsiębiorstwem (podatnikiem) a organem podatkowym" - napisano w uzasadnieniu do projektu.

Ministerstwo Finansów zwraca uwagę, że istotną wartością dla państwa jest odpowiedzialne podejście przedsiębiorców do biznesu. Wskazano, że wytyczne OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych m.in. zalecają, aby firmy przestrzegały wysokich standardów w zakresie ujawniania informacji rachunkowych, finansowych i innych, w tym także kwestii dotyczących środowiska i społeczeństwa. Przedsiębiorstwa powinny też ujawniać rzetelne informacje na temat wszystkich podstawowych kwestii dotyczących działalności, struktury organizacyjnej, sytuacji finansowej, wyników, własności i nadzoru przedsiębiorstwa.

"Dostępność informacji objętych proponowaną regulacją dla szerokiego grona interesariuszy, w tym m.in. organizacji pozarządowych, organizacji pracodawców, organizacji branżowych, związków zawodowych, pracowników i in. może mieć wpływ na budowanie zaufania społecznego a także na kontrolę społeczną zachowań przedsiębiorstw" - ocenia MF.

Według MF zmiana może mieć pozytywny wpływ na warunki funkcjonowania i rozwoju mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców. "Korzystny wpływ na ich działalność będzie miała przede wszystkim możliwość ograniczenia podejmowanych przez +dużych+ podatników działań umożliwiających takie planowanie podatkowe, którego efektem może być unikanie opodatkowania" - dodano. Zdaniem MF, dzięki takim działaniom firmy je stosujące uzyskują nieuzasadnioną przewagę konkurencyjną, co zaburza równą konkurencję na danym rynku.

Autorzy projektu dodali, że przewidziane rozwiązanie funkcjonuje już obecnie w innych państwach UE np. w Danii, czy Szwecji. W tym ostatnim kraju informacje jest dostępna na wniosek.