Oskładkowanie nagród wypłacanych na koniec roku

Na podstawie regulaminu wynagradzania obowiązującego w firmie zatrudnionym pracownikom na koniec grudnia 2016 r. przekażemy nagrody roczne. Czy kwota tej wypłaty będzie oskładkowana?

TAK. Od wypłaconych nagród rocznych pracodawca zobowiązany jest naliczyć składki ZUS.

Podstawę wymiaru składek (społecznych i zdrowotnej) dla pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o pdof, osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Za przychód ten uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło ich finansowania. Stanowią go w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Ponadto przychodem takim są świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Taką definicję przychodu pracowniczego określa art. 12 ust. 1 ustawy o pdof (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

Zatem wypłacone pracownikom nagrody roczne za pracę - jako przychód ze stosunku pracy - stanowią podstawę wymiaru składek ZUS.

Na koniec roku wypłacimy nagrody roczne kilku pracownikom, z którymi rozwiązaliśmy w tym roku umowy o pracę. Otrzyma ją też osoba, która po rozwiązaniu umowy o pracę przeszła na emeryturę. Czy od wypłaconych tym osobom nagród mamy naliczyć składki ZUS?

TAK. Składkom ZUS będzie podlegać nie tylko nagroda roczna wypłacona obecnym pracownikom, ale także byłym, w tym osobie przebywającej na emeryturze.

Do przychodu pracowniczego, o którym mowa w odpowiedzi na pierwsze pytanie, zalicza się również nagrodę roczną wypłaconą byłemu pracownikowi po ustaniu zatrudnienia. O tym bowiem czy dana wypłata stanowi przychód z umowy o pracę nie decyduje faktyczne pozostawanie w zatrudnieniu danego pracownika w momencie dokonania przez pracodawcę wypłaty. Istotne jest natomiast to, że jest ona należna za okres, w którym dana osoba była jeszcze zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Zatem wypłacona nagroda roczna byłym pracownikom (w tym emerytowi) z tytułu zatrudnienia wykonywanego przed rozwiązaniem umowy o pracę oraz przejściem na emeryturę, jako przychód ze stosunku pracy podlega oskładkowaniu. Przepisy dotyczące składek ZUS nie przewidują wyłączenia takiego rodzaju przychodu z podstawy wymiaru składek.

Warto dodać, że wypłacone byłym pracownikom nagrody roczne w grudniu br. należy rozliczyć w raporcie ZUS RCA sporządzonym za te osoby za grudzień 2016 r. Pracodawca przekaże je do ZUS w terminie do 16 stycznia 2017 r. (15 stycznia 2017 r. to niedziela). Przy czym byłych pracowników należy wykazać w tych dokumentach z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 X X.

Od 1 listopada 2016 r. pracownik przebywa na emeryturze. Pod koniec stycznia 2017 r. wypłacę mu nagrodę roczną za 2016 r. Czy od kwoty tej wypłaty będę musiał potrącić składki emerytalno-rentowe, skoro przychody byłego pracownika w sierpniu 2016 r. przekroczyły roczny limit podstawy ich wymiaru?

TAK. Wypłacona w styczniu 2017 r. nagroda roczna za 2016 r. stanowi dla byłego pracownika podstawę wymiaru składek m.in. emerytalnej i rentowych za styczeń 2017 r. W konsekwencji od kwoty tej wypłaty pracodawca naliczy byłemu pracownikowi - emerytowi składki na te ubezpieczenia.

Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty, która odpowiada 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Tak wynika z art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W 2016 r. granica podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia wynosi 121.650 zł.

Zasadą jest, że do czasu osiągnięcia kwoty tego limitu pracodawca nalicza i opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od pełnej podstawy ich wymiaru. Natomiast od nadwyżki ponad kwotę tego limitu zaprzestaje dalszego ich naliczania i opłacania do końca danego roku kalendarzowego.

W związku z tym, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w kwestii ustalania podstawy wymiaru składek odnoszą się do przychodu, który określony jest w przepisach o pdof, decydujące znaczenie ma tutaj moment wypłaty nagrody rocznej lub postawienia jej do dyspozycji pracownika. Zatem rozstrzygającą jest tutaj data wypłaty rocznej nagrody byłemu pracownikowi (bądź postawienia jej do jego dyspozycji), nie zaś okres, którego dotyczy.

Oznacza to, że bez znaczenia jest fakt, iż pracownik, o którym mowa w pytaniu, przekroczył w 2016 r. roczny limit podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych, ponieważ wypłacona tej osobie nagroda roczna będzie stanowiła przychód osiągnięty przez nią w 2017 r.

W grudniu br. przekażemy pracownikom nagrody rzeczowe (sprzęt RTV i AGD) tytułem podziękowania za roczną pracę. Czy ich wartość mamy oskładkować?

TAK. Od wartości nagród rzeczowych przekazanych pracownikom za ich roczną pracę pracodawca zobowiązany jest opłacić składki ZUS. Wartość tych świadczeń nie została bowiem wyłączona z oskładkowania.

Do przychodu pracowników ze stosunku pracy, podlegającego składkom ZUS, zalicza się m.in. wartość pieniężną świadczeń w naturze, w tym nagród rzeczowych. Wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku, jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy:

• zakupione przez pracodawcę - według cen ich zakupu,
  
• wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy - według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.)

autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 91 (1341) z dnia 2016-11-14

GOFIN podpowiada