Zapłata odsetek za zwłokę na rzecz zagranicznego podmiotu - czy potrącać podatek?

Jak wynika z art. 21 ust. 1 oraz art. 26 ustawy o PDOP, polskie podmioty dokonujące wypłat na rzecz podmiotów zagranicznych określonych w tym przepisie należności, w tym należności z tytułu odsetek, zobowiązane są do potrącania podatku dochodowego od tych wypłat. Obowiązek potrącenia tego podatku nie wystąpi jednak wówczas, kiedy płatnik tych odsetek oraz ich rzeczywisty odbiorca są spółkami powiązanymi ze sobą kapitałowo, w sposób wskazany w art. 21 ust. 3 ustawy o PDOP. W takim bowiem przypadku, uzyskane ze wskazanych w art. 21 ust. 1 ustawy o PDOP tytułów przez podmiot zagraniczny (spółkę kapitałową mającą siedzibę na terytorium Unii Europejskiej lub innego kraju należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego) dochody, w Polsce podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Jeżeli zatem nie zachodzą wskazane w art. 21 ust. 3 ustawy o PDOP przesłanki do zastosowania zwolnienia z opodatkowania wypłacanych podmiotowi zagranicznemu odsetek, to od odsetek tych - co do zasady - polski podmiot obowiązany jest jako płatnik potrącić podatek dochodowy, według stawki określonej w tym przepisie, wynoszącej 20% uzyskanego przez podmiot zagraniczny przychodu.

Gdy odsetki płacone są na rzecz podmiotu zagranicznego będącego podatkowym rezydentem państwa, z którym Polska posiada zawartą umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, zakres opodatkowania w Polsce dochodów takiego zagranicznego rezydenta jest ograniczony treścią takiej umowy. Zgodnie z art. 11 ust. 2 polsko-niemieckiej umowy z 14 maja 2003 r. w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku - Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90 (dalej: polsko-niemiecka UPO), wypłacane przez polski podmiot na rzecz podatkowego rezydenta Niemiec odsetki, w Polsce mogą zostać opodatkowane stawką 5% kwoty wypłacanej należności. Jednakże w art. 11 ust. 4 tej umowy sformułowana została definicja "odsetek", zgodnie z którą nie zalicza się do nich "opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty".

Konsekwencją tak skonstruowanej definicji "odsetek", wyłączającej z niej wszelkie opłaty za zwłokę, jest zatem to, iż wypłacane na rzecz niemieckiego rezydenta odsetki za zwłokę w regulowaniu zobowiązań pieniężnych nie są "odsetkami" w rozumieniu polsko-niemieckiej UPO, lecz tzw. "zyskami przedsiębiorstwa" niemieckiego, które mogą podlegać opodatkowaniu tylko w Niemczech, jeżeli przedsiębiorstwo to nie posiada w Polsce tzw. "zakładu", z działalnością którego odsetki te byłyby związane.

Jeżeli zatem spółka posiada certyfikat rezydencji podatkowej kontrahenta niemieckiego, potwierdzający, iż do uzyskiwanych przez ten podmiot na terytorium Polski dochodów zastosowanie znajdują postanowienia wyżej wskazanej polsko-niemieckiej UPO, to w takim przypadku od wypłacanych na rzecz tego podmiotu odsetek za zwłokę jednostka nie będzie zobowiązana potrącać podatku dochodowego. Nie zwalnia to jednak spółki z obowiązków informacyjnych, jakie ustawa o PDOP nakłada na płatników wypłacających wskazane w art. 21 tej ustawy należności na rzecz podmiotów zagranicznych. Do obowiązków tych zaliczyć w szczególności należy konieczność sporządzenia informacji o wysokości przychodu (dochodu) uzyskanego przez zagranicznego podatnika (IFT-2/IFT-2R), która powinna być przesłana podatnikowi (niemieckiemu kontrahentowi) oraz właściwemu polskiemu urzędowi skarbowemu w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym dokonano wypłat należności temu podmiotowi (art. 26 ust. 3a ustawy o PDOP).

Na zakończenie wskazać należy, iż nie wszystkie UPO zawierają analogiczną do przyjętej w umowie z Niemcami definicję odsetek, wyłączającą możliwość opodatkowania odsetek za zwłokę w państwie, w którym siedzibę (bądź miejsce zamieszkania) ma płatnik takich odsetek. Z tego też względu, w celu dokonania oceny wystąpienia lub braku obowiązku potrącenia od wypłacanych odsetek podatku "u źródła", w każdym przypadku wypłaty takich odsetek za zwłokę sprawdzić należy treść odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. odsetki za zwłokę stanowić będą "odsetki" w rozumieniu polsko-brytyjskiej UPO i w konsekwencji w Polsce podlegać będą opodatkowaniu 5% stawką podatku dochodowego). Odsetki za zwłokę wypłacane podmiotowi zagranicznemu podlegać oczywiście będą także opodatkowaniu w Polsce wówczas, kiedy ich odbiorcą będzie podmiot będący rezydentem kraju, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Teksty umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 10 z dnia 2015-04-01

GOFIN podpowiada