Bessa makroneutralna

Udział kapitalizacji warszawskiego parkietu w PKB jest zbyt mały, żeby nasza gospodarka mogła zareagować na giełdową bessę, twierdzą zgodnie analitycy. To raczej sytuacja na giełdze jest efektem procesów gospodarczych, a nie odwrotnie. Łączna wartość giełdowych spółek jest w tym roku szacowana na 101 mld zł, co stanowi jedynie ok. 12 - 13 proc. PKB. Głównym czynnikiem mającym wpływ na obecną bessę są wysokie stopy procentowe. To dusi gospodarkę i widać to po wynikach spółek. Ale nie sądzę, aby sytuacja na parkiecie przełożyła się na makroekonomię właśnie w związku niewielką jej kapitalizacją - uważa Sławomir Dębowski, analityk z COK BH. W konkretnej sytuacji znaczenia nabiera ruch kapitału zagranicznego. Gdyby zaczął on uciekać z Polski, znacznie osłabiłaby się nasza waluta. To miałoby jednak przełożenie nie tyle na rynek akcji, co na skarbowe papiery dłużne, gdyż tam głównie inwestorzy zagraniczni lokują swoje pieniądze. Byłby to jednak wpływ krótkotrwały.

Poza tym w Polsce mamy inną mentalność. Amerykanie są przyzwyczajeni do życia na kredyt. Dodatkowo ok. 40 proc. gospodarstw domowych w USA lokuje swoje oszczędności w akcje spółek giełdowych. Dlatego duże znaczenie ma tam fakt, jak bogaci czują się Amerykanie. Giełda może więc uderzyć w gospodarkę, gdy przyjdzie refleksja o braku zysku i zmniejszy sie popyt konsumpcyjny. W Polsce za mało ludzi żyje z giełdy. Lokowanie swojego kapitału w akcje ma raczej charakter spekulacyjny i jest udziałem niewielkiej grupy inwestorów indywidualnych. Zresztą marginalny wpływ giełdy na naszą gospodarkę widać także po tym, że Rada Polityki Pieniężnej i Narodowy Bank Polski przy realizacji swojej polityki, np. przy obniżce stóp procentowych nawet nie wspominają o giełdzie. Rzeczywiście, do tej pory z parkietu ciągnięto jedynie zyski na zasadzie łatania dziur budżetowych. Dodatkowo wpływy do budżetu z tytułu podatków płaconych przez giełdowe spółki są minimalne i chociażby przez to mają niewielki wpływ na rodzimą gospodarkę.

Jedyne zagrożenie, jakie dostrzegam ma związek z prywatyzacją i z wejściem na giełdę nowych spółek. Temu procesowi dłużej utrzymująca się bessa na pewno nie będzie sprzyjać - uważa Alfred Adamiec, doradca inwestycyjny z PBK Asset Management. Zresztą to zjawisko można było zaobserwować ostatnio w przypadku wycofania się France Telecom z opcji zakupu w tym roku 10 proc. walorów TP SA. Bo oczywiste jest, że korzystniej jest skupić te akcje z rynku w przypadku, kiedy są wyceniane na ok. 20 zł za walor niż przepłacać, kupując je zgodnie z umową po 38 zł za akcję.

W USA osłabienie tempa wzrostu gospodarczego jest istotne jeszcze z jednego powodu. Tam większość spółek płaci dywidendy co kwartał. I w przypadku złych wyników albo spółka złamie zobowiązania, albo zapożyczy się, żeby je wypełnić. U nas jest zgoła odwrotnie. Firma dzieli się zyskiem ze swoimi akcjonariuszami tylko wtedy, gdy dużo zarobi i nie ma pomysłu na dalsze inwestycje.

To źle, że nasz parkiet ma tak znikomy wpływ na gospodarkę - uważa A. Adamiec. - Stany Zjednoczone pokazały, gdzie jest przyszłość. Giełda jest najwyższym stopniem kapitalizmu, tam ogniskują się z wyprzedzeniem tendencje w gospodarce. Tak było w ubiegłym roku w USA, kiedy mimo dobrych wyników finansowych spółek, Nasdaq spadał. Po prostu giełda z wyprzedzeniem dyskontowała przewidywania i prognozy, że będzie gorzej. Giełda dla wielu gospodarek jest więc swoistym barometrem.