Przez spółki notowane na giełdzie przejdzie fala kontroli?

Może to skutkować obniżeniem przez KNF oceny BION, a w rezultacie ograniczyć możliwość wypłaty przez nie dywidendy.

Wyznaczony przez Komisję Nadzoru Finansowego termin na wdrożenie zasad ładu korporacyjnego minął z początkiem 2015 roku. W odróżnieniu od innych obowiązujących polskie spółki kodeksów dobrych praktyk zasady KNF nie są oddolną inicjatywą rynku, lecz zostały przyjęte przez instytucję nadzoru i znacznie bardziej przypominają regulację prawną niż typowy kodeks dobrych praktyk.

O fakcie przyjęcia zasad instytucje powinny poinformować na swoich stronach internetowych. Część z nich nie wywiązała się z tego obowiązku mimo zapowiedzi KNF, że stosowanie zasad będzie brane pod uwagę przy wystawianiu oceny BION. Jej obniżenie może skutkować ograniczeniem możliwości wypłaty dywidendy oraz nasileniem i rozszerzeniem zakresu czynności kontrolnych ze strony Komisji.

Ocena BION jest przyznawana corocznie przez KNF nadzorowanym przez Komisję instytucjom finansowym. Skala oceny jest od 1 (najwyższa) do 5 (najniższa).

- Oceny BION nie są upubliczniane, ale można zakładać, że oceny skrajne, czyli 1 i 5, nie występują w ogóle lub występują bardzo rzadko. Większość ocen mieści się w przedziale 3,5-2,5, a już ocena w pobliżu 3,5 może wpływać na zgodę KNF dotyczącą dywidendy, którą chce wypłacić dana instytucja. Brak wdrożenia zasad ładu korporacyjnego może obniżyć ocenę BION poniżej poziomu 3,5, a to już może mieć bezpośredni wpływ na wielkość dywidendy za dany rok - powiedział podczas czwartkowej konferencji prasowej doradca Deloitte Wiesław Thor.

- Niektóre instytucje chyba nie zauważyły dokumentu KNF z lipca 2014 roku, który wprowadził zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych. Kontrola w tym zakresie należy do KNF, pierwsza ocena stosowania zasad może być dokonana w 2016 roku i obejmie 2015 rok - dodała Dorota Snarska-Kuman, partner w sektorze instytucji finansowych Deloitte.

Z badania Deloitte wynika, że najwyższym poziomem wdrożenia mogą się pochwalić towarzystwa funduszy inwestycyjnych, banki i domy maklerskie, a najniższym firmy ubezpieczeniowe. Najczęściej nowe wytyczne przyjmowały spółki, których głównym udziałowcem jest Skarb Państwa (92 proc.), stosowanie zasad deklaruje też 72 proc. spółek należących do międzynarodowych grup kapitałowych i 68 proc. spółek w innej formie własności.

Przy stosowaniu zasad ładu korporacyjnego spółki mogą stosować regułę "zastosuj lub wyjaśnij". Wyłączenie wybranych paragrafów jest dopuszczalne pod warunkiem, że spółka wyjaśni, dlaczego odstępuje od ich stosowania.

Deloitte wskazuje, że zdecydowana większość badanych wyłącza ze stosowania część zasad. Wśród najczęściej wyłączanych zasad są punkty dotyczące zapewnienia możliwości elektronicznego aktywnego udziału w walnym zgromadzeniu, zapewnienia udziału niezależnych członków w składzie rady nadzorczej, prowadzenia posiedzeń rady nadzorczej w języku polskim oraz polityki wynagradzania organu nadzorującego, zarządzającego oraz osób pełniących kluczowe funkcje w spółce.

W opinii ekspertów Deloitte zasady ładu korporacyjnego pozytywnie wpłyną na kulturę korporacyjną w Polsce, ale nadal sprawiają one firmom wiele trudności, a ich wdrożenie może się okazać wieloetapowym i długotrwałym procesem.

- Nadrzędnym celem zmian jest stworzenie ram, które nakłonią graczy rynku do usprawnienia wewnętrznego nadzoru oraz wpłyną na profesjonalizację organów nadzorczych w spółkach i podniesienie standardów ładu korporacyjnego - powiedział Wiesław Thor z Deloitte.