Wrzesień na rynku funduszy inwestycyjnych

Wrześniowe wyniki uzyskane przez fundusze inwestycyjne znacznie odbiegają od tego, do czego mogliśmy się przyzwyczaić przez kilka ostatnich miesięcy. Spośród działających przez cały miesiąc 121 funduszy zyski przyniosły 52. W skali miesiąca najlepszy wynik został osiągnięty przez fundusz Pionieer Obligacji Europejskich Plus, którego jednostka wzrosła o +5,71%. Kolejne cztery pozycje również należą do funduszy z grupy zagranicznych papierów dłużnych (PDZ), inwestujących w euroobligacje. W pierwszej piętnastce znalazły się zaledwie dwa podmioty, których polityka inwestycyjna obejmuje kupno papierów denominowanych w PLN.

Po sześciu miesiącach wzrostu cen spółek notowanych na warszawskiej giełdzie nadszedł czas realizacji zysków. W konsekwencji główne indeksy giełdowe straciły po kilkanaście procent swoich maksymalnych wartości, a spadki w okresie 28 sierpnia ? 29 września wyniosły ?5,2% w przypadku WIGi i ?4,6% w przypadku indeksu WIG20. W tym świetle trudno było oczekiwać dobrych wyników po funduszach z grupy AKP (polskich akcji). IRFU-akp, czyli nasz benchmark dla funduszy z tej grupy stracił w we wrześniu ?3,78%, przy średniej zmianie wartości jednostki na poziomie ?4,68%. Najlepszy wynik (-3,15%) osiągnął zarządzający funduszem UniKorona Akcji, a oprócz niego naszą stopę referencyjną pokonali jeszcze zarządzający trzema funduszami: SEB3, DWS Akcji oraz CAIB Akcji.

Sytuacja na europejskim rynku akcji nie odbiegała istotnie od tego co obserwowaliśmy na naszym podwórku. Niemiecki DAX spadł o ?4,8%, a indeks DJ Euro Stoxx 50, opisujący koniunkturę w grupie największych spółek europejskich obniżył swoją wartość o ?5,3%. Całkowicie odmienna sytuacja panowała za oceanem, gdzie w okresie 28 sierpnia ? 29 września S&P zarobił +0,4%, a DJIA indeks największych spółek zyskał symboliczne 0,1%. Należy przy tym pamiętać, że wzrosty amerykańskich indeksów w ciągu ostatnich sześciu miesięcy były zdecydowanie niższe niż u nas czy w Europie, co po części może tłumaczyć lepsze zachowanie giełd w USA. Mimo spadających cen akcji w Europie, części zarządzających z grupy AKZ udało się, za sprawą słabnącej złotówki, wypracować zyski. Najlepszy wynik (+1,84%) uzyskał fundusz UniGlobal. Średnia zmiana wartości jednostki wyniosła w grupie AKZ +0,61%, straty mogły przynieść inwestycje w jednostki dwóch funduszy.

Również w dwóch przypadkach można było stracić inwestując w jednostki funduszy zagranicznych papierów dłużnych. Zarówno w Europie jak i USA we wrześniu mieliśmy do czynienia ze spadkiem rynkowych stóp procentowych, wywołujących wzrost cen obligacji. W USA najszybciej rosły ceny papierów z przedziału 5-7 lat, zaś w strefie Euro papierów 2-3 letnich. W konsekwencji w 10 spośród 11 funduszy tej grupy, wartość aktywów netto na jednostkę lub certyfikat wyrażona w walucie była wyższa niż przed miesiącem. Najlepszy wynik +2,1% uzyskał zarządzający funduszem Pioneer Obligacji Dolarowych. W tym przypadku zyski w złotówkach obniżyła niekorzystna relacja PLN/USD. Z kolei inwestycjom denominowanym w EUR sprzyjało osłabienie złotego, który w okresie 28 sierpnia ? 29 września stracił -4,6%. W efekcie najwyższą stopę zwrotu w grupie PDZ liczoną w złotówkach uzyskał Pioneer Obligacji Europejskich (+5,71%). Kolejne dwa miejsca zajęły również fundusze inwestujące w papiery denominowane w EUR. Średnia zmiana wartości jednostki była dodatnia i wyniosła +2,5%.

Polski rynek papierów dłużnych cechowała we wrześniu relatywnie duża nerwowość. Po silnych spadkach cen na początku miesiącach i ich późniejszym odreagowaniu, w drugiej połowie miesiąca dominowała podaż. IROS ? ważony wartością emisji indeks rynku obligacji skarbowych spadł w okresie 28 sierpnia ? 29 września o ?0,20%. Straty przyniósł również jego odpowiednik oparty o ceny z Elektronicznego Rynku Skarbowych Papierów Wartościowych, z tym, że w tym przypadku spadki były dużo głębsze (-0,45%). W takiej sytuacji najlepiej zachował się segment papierów najkrótszych (do dwóch lat), a indeks opisujący koniunkturę w tej grupie stracił tylko ?0,02%. Na przeciwległym końcu krzywej, w segmencie 10-cio latek mieliśmy do czynienia z pogromem. Ich ceny przeciętnie spadły o ?2%, a indeks opisujący zmiany w tej części rynku powrócił do wartości z końca marca bieżącego roku. Co ciekawe, tak słabe zachowanie rynku skarbowych papierów dłużnych nie przeszkodziło niektórym funduszom w osiągnięciu zysków. Miesiąc ?na plusie? zakończyło 8 podmiotów, a najlepszy wynik (+0,69%)osiągnął fundusz Skarbiec Obligacja Plus. Średnia zmiana wartości jednostki w grupie (SAFU-pdp) wyniosła ?0,12%.

W grupie funduszy rynku pieniężnego (RPP) nie doszło do istotnych zmian. Od trzech miesięcy średnie stopy zwrotu uzyskiwane przez te fundusze stabilizują się na poziomie +0,34%. Najlepszy wynik w grupie, +0,45%, uzyskał fundusz Warta Gamma, a nasz benchmark IRFU-rpp, oparty na rentowności bonów skarbowych pokonał również zarządzający funduszem UniWIBID (+0,44%). Na niezmienionym poziomie wobec poprzedniego miesiąca (20 punktów bazowych) pozostał spread pomiędzy najlepszym a najgorszym wynikiem w grupie.

Kiepska sytuacja na rynku papierów udziałowych była bezpośrednią przyczyną spadków wartości jednostek w grupie MIP (funduszy stosujących mieszaną politykę inwestycyjną). Najlepszy wynik w tej grupie, -0,99%, osiągnął zarządzający funduszem UniKorona Zrównoważony. Średnia stopa zwrotu SAFU-mip wyniosła ?2,35% i była lepsza od benchmarku IRFU-mip, który stracił ?2,67%. Wynik gorszy od stopy referencyjnej osiągnęło tylko 5 funduszy. Wynika to z faktu, iż w większości przypadków zarządzający funduszem mieszanym stosują bardzo konserwatywna politykę wobec części dłużnej, w której najczęściej możemy znaleźć bony skarbowe lub obligacje o krótkim okresie do wykupu. Ta strategia we wrześniu pozwoliła poprawić stopę zwrotu (wzrosty na rynku pieniężnym), ale nie przynosiła istotnych korzyści w ciągu całego okresu silnej hossy na rynku obligacji.

Wśród funduszy stabilnego wzrostu najlepszy wynik osiągnął fundusz SEB4, którego zarządzający wypracował we wrześniu symboliczny zysk w wysokości +0,01%. Średnia stopa zwrotu w tej grupie wyniosła ?1,23% i była tylko nieznacznie niższa od naszego benchmarku IRFU-swp, który obniżył swoją wartość o ?1,18%.

Komentarz do rankingów

We wrześniowych rankingach zadebiutowały 2 nowe fundusze: Pioneer Obligacji 2 FIM wśród funduszy polskich papierów dłużnych (PDP) oraz CitiPłynnościowy SFIO wśród funduszy rynku pieniężnego. Oba fundusze uzyskały w swoich grupach ocenę 3A, plasującą je wśród podmiotów o przeciętnej relacji dodatkowego zysku w stosunku do spodziewanego ryzyka. W rankingach długoterminowych odnotowaliśmy jedną istotna zmianę. W grupie funduszy RPP w gronie podmiotów z najwyższą oceną 5A w horyzoncie ostatnich 36 miesięcy pojawił się fundusz UniKorona Pieniężny. Zmiana ta jest konsekwencją pozytywnej zmiany relacji zysku do ryzyka, jaką obserwowaliśmy od kilkunastu miesięcy.

We wrześniowym rankingu uczestniczyły 102 spośród 121 działających na polskim rynku funduszy. Wśród nich w horyzoncie krótkoterminowym sklasyfikowano 88 podmiotów, a niezmienioną politykę inwestycyjną na przestrzeni ostatnich 36 miesięcy, umożliwiającą dokonanie oceny w długim horyzoncie, prowadziło 49 funduszy.