Zmiana ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi

Rząd w pełni popiera projekt ustawy i uważa, że poselska inicjatywa była niezbędna w sytuacji braku ustawy reprywatyzacyjnej i konieczności realizacji roszczeń zabużan, stanowiących ponad połowę osób składających wnioski reprywatyzacyjne. Pozostawili oni nieruchomości na byłych kresach wschodnich i mają wszelkie prawa do otrzymania ekwiwalentu, co wynika z umów międzynarodowych podpisanych przez nasz kraj, ustaw prawa polskiego, orzeczeń Sądu Najwyższego podniesionych do rangi zasad prawnych oraz uchwał Trybunału Konstytucyjnego.

Wskutek rozwiązań określonych przepisami prawnymi (komunalizacja), roszczenia zabużan można realizować wykorzystując majątek Skarbu Państwa, pozostający w dyspozycji starostów. Rozporządzają oni jednak szczątkową ilością mienia Skarbu Państwa. Od 1990 r. sytuacja ta uniemożliwia w praktyce zaspokajanie wspomnianych roszczeń. W tej sprawie wielokrotnie zwracał się do rządu rzecznik praw obywatelskich. Dlatego też konieczne jest poszerzenie możliwości zaspokajania roszczeń przez wykorzystanie innych zasobów nieruchomości Skarbu Państwa, niż te, którymi dysponują starostowie.

Podstawą określenia sumarycznej wartości roszczeń zabużańskich jest analiza zgłoszonych wniosków roszczeniowych, zawarta w Raporcie Urzędu Rady Ministrów z 26 sierpnia 1994 r., opracowanym w związku z założeniem ?Centralnego Katalogu Wierzycieli Skarbu Państwa (CKWSP) z tytułu mienia zabużańskiego?. Wnioski składano w urzędach rejonowych do 31 grudnia 1992 r. Katalog zawiera dane o blisko 84 tys. wniosków o przyznanie ekwiwalentu za ponad 1 403 tys. ha gruntów i 184 tys. budynków. W raporcie podkreślono, że nie zawiera on pełnych danych o potencjalnych roszczeniach zabużan, gdyż dotyczy jedynie wniosków zarejestrowanych do 1992 r. Oznacza to, że faktyczna wielkość roszczeń może być większa. Ze względu jednak na to, że terminy składania wniosków przez zabużan ustalono ustawowo, można uznać, iż wzrost liczby osób zgłaszających roszczenia nie wpłynie znacząco na ich wielkość.

Wartość zarejestrowanych w CKWSP roszczeń oszacowano na 13,9 mld zł. Realizacja tych zobowiązań państwa, wynikających z niezaspokojonych roszczeń zabużańskich, nie jest możliwa bez zmiany przepisów zawartych w wielu ustawach, regulujących kompetencje do rozporządzania mieniem Skarbu Państwa. Chodzi o rozszerzenie uprawnień do realizacji roszczeń zabużan na podmioty zbywające nieruchomości Skarbu Państwa takie, jak: Państwowe Gospodarstwo Leśne - Lasy Państwowe, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.

W przeciwieństwie do posłów rząd uważa jednocześnie, że na powyższej liście nie powinno być Agencji Mienia Wojskowego, gdyż dochody przez nią uzyskiwane zasilają MON, w efekcie przeznaczane są na techniczne dostosowywanie naszego wojska do standardów NATO, a to stanowi zobowiązanie międzynarodowe RP.

W sytuacji gdy ustawa reprywatyzacyjna nie weszła w życie, właściwa jest propozycja, aby byłemu właścicielowi lub jego spadkobiercom - jeżeli przejecie nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa nastąpiło przed 5 grudnia 1990 r. - przy realizacji prawa pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości zasobu AWRSP, przysługiwała bonifikata do 90 proc. ceny ustalonej zgodnie z przepisami o gospodarce nieruchomościami.