Niemal co drugi fundusz stracił więcej niż 10 proc.

Rok 2011 upłynął pod znakiem kryzysu w strefie euro, w tym powracającego problemu greckiego zadłużenia, jak również szczytów "ostatniej szansy" w celu ratowania wspólnej waluty. Na globalne rynki finansowe wpływ miały też niepokoje w świecie arabskim. W Egipcie i Libii w wyniku rewolucji powstańcy obalili dyktatorskie rządy, zaostrzeniu uległa również sytuacja w Iranie. Wydarzenia w tych krajach, które są dużymi producentami ropy naftowej miały znaczny wpływ na jej cenę. Na sytuację na globalnych rynkach finansowych wpłynęły również wydarzenia z kontynentu azjatyckiego takie jak trzęsienie ziemi w Japonii wraz z towarzyszącą mu falą tsunami, która wywołała awarię elektrowni jądrowej w Fukushimie.

Zyski mogą liczyć posiadacze jednostek funduszy obligacji i pieniężnych. Inwestorzy mieli obawy co do przyszłości wielu gospodarek, więc wycofywali kapitał z rynków akcji i lokowali go na rynkach papierów dłużnych. Fundusze akcyjne i mieszane zarówno polskie, jak i zagraniczne przyniosły straty, za wyjątkiem akcji amerykańskich. To właśnie ta grupa funduszy osiągnęła najwyższe zyski w 2011 roku, na poziomie +8,1 proc. w okresie 12 miesięcy. Okazały się one również najlepsze w okresie 6, 3 i 1-miesięcznym. Najlepszy z nich - Nordea Północnoamerykańskich Akcji Plus UFK zarobił +10,8 proc. W tej grupie na pięć dostępnych produktów tylko jeden fundusz, Nordea - Franklin Potencjału Stanów Zjednoczonych UFK, zanotował wynik ujemny -2,7 proc. Giełda amerykańska relatywnie nieźle poradziła sobie ze światowymi turbulencjami, dzięki czemu indeksy giełdowe pozostały mniej więcej ma poziomie z początku roku. Dodatkowo dobre wyniki funduszy opartych na akcjach amerykańskich to głównie efekt osłabienia się złotówki, są to bowiem jednostki wyceniane w PLN.

Na kolejnych miejscach, ze średnią stopą zwrotu na poziomie 4,3 proc. uplasowały się: fundusze ochrony kapitału polskie z gwarancją, dłużne polskie uniwersalne oraz dłużne polskie papierów skarbowych. Wszystkie fundusze ochrony kapitału polskie z gwarancją przyniosły swoim posiadaczom zysk. Najlepszy okazał się Benefia Gwarantowanego Zysku UFK z zyskiem na poziomie +5,4 proc., a najsłabszy z wynikiem +2,0 proc. był Aegon Gwarantowany UFK. Wśród funduszy inwestujących w polskie papiery dłużne najlepszy wynik +12,6 proc. osiągnęły fundusze Aegon TUnŻ i PZU Życie opierające swoje produkty na funduszu inwestycyjnym PZU Papierów Dłużnych Polonez. To wynik ponad dwukrotnie wyższy od benchmarku, którym jest indeks obligacji skarbowych IROS, który zyskał +5,8 proc. Najgorszy w tej grupie, jako jedyny, wykazujący stratę -0,6 proc., okazał się BPH Obligacji 2, na którym swoje produkty oparły Skandia Życie TU, Nordea Polska TUnŻ i HDI-Gerling Życie TU. W grupie funduszy dłużnych papierów skarbowych najlepszy wynik wypracował Aviva Investors Obligacji, na którym zostały oparte unit-linked BZ WBK-Aviva TUnŻ oraz Skandia Życie TU (+7,3 proc.). Najsłabszym funduszem z tej grupy z ujemnym wynikiem -0,8 proc. okazał się Hestia 7 Plus UFK, który jako jedyny w tej grupie zanotował ujemną stopę zwrotu w okresie 12-miesięcznym. Ostatnią grupą, która może pochwalić się dodatnim średnim wynikiem w 2011 roku są fundusze gotówkowe i pieniężne PLN, które zyskały średnio +4,0 proc.

Rok 2011 najgorzej zapisał się dla posiadaczy jednostek funduszy inwestujących na rynkach akcji. Ponad 20 proc. straciły giełdy w Istambule, Moskwie, Warszawie (indeks WIG20 stracił aż -21,9 proc.) i Szanghaju. Japonia zakończyła rok na 16 proc. minusie, a europejskie blue chipy potaniały średnio o 14 proc. Do największej przeceny akcji doszło na rynkach wschodzących. Fundusze inwestujące na rynkach naszego regionu straciły średnio -23,5 proc. Najgorzej jednak w minionym roku wypadły fundusze inwestujące w akcje zagraniczne sektora nieruchomości, które zakończyły rok ze średnią stratą -32,9 proc. Tylko Nordea - Schroders Nieruchomości UFK jako jedyny spośród z 11 funduszy tej grupy wypracował wynik na dodatnim poziomie +1,3 proc. Nordea - BPH Nieruchomości Europy Wschodzącej UFK wypadła najgorzej tracąc aż -43,8 proc.

Bardzo słabo wypadły również fundusze akcji polskich uniwersalnych, które straciły średnio -22,7 proc. Wszystkie fundusze z tej grupy poniosły straty. Najmniej stracił Allianz - Speedway UFK (-7,1 proc.), niewiele gorsze były PZU Mocna Przyszłość Akcji UFK ze stratą na poziomie -9,2 proc. oraz Allianz Dynamiczny UFK, który stracił -12,1 proc. Najgorsze okazały się fundusze oparte na Pioneer Akcji Polskich takich ubezpieczycieli jak: Skandia Życie TU, TU Allianz Życie Polska, AXA Życie TU, HDI-Gerling Życie TU i Pramerica Zycie TUiR, ze stratą na poziomie -43,0 proc. Niewiele lepiej poradziło sobie sześć UFK opartych na funduszu inwestycyjnym ING Selektywny ze stratą -35,5 proc. Jeszcze gorzej radziły sobie fundusze akcji polskich małych i średnich spółek, które średnio straciły -25,5 proc. W tej grupie również żaden z funduszy nie wypracował dodatniego wyniku. Najlepszy rezultat osiągnęły fundusze oparte na Allianz Akcji Małych i Średnich Spółek oferowanym przez Skandię Zycie TU, UNIQUA TUnŻ i TU Allianz Życie Polska, z wynikiem -16,7 proc. Na drugim miejscu znalazł się Allianz Akcji Małych i Średnich Spółek UFK tracąc -16,9 proc. W czołówce znalazły się również unit-linki utworzone na bazie funduszu Noble Fund Akcji Małych i Średnich Spółek ze stratą -21,2 proc. Najsłabszy wynik, -31,2 proc., w minionym roku zanotował Investors Top 25 Małych Spółek, na którym oparte są 4 fundusze kapitałowe - AEGON TUnŻ, TU Allianz Życie Polska, Credit Agricole i PZU Życie.

Z funduszy mieszanych najlepiej wypadły zagraniczne stabilnego wzrostu, których średni wynik wyniósł -2,9 proc. W tej grupie widać dużą rozpiętość stóp zwrotu. Blisko 2/3 z nich wypracowało dodatnie wyniki. Najlepszy rezultat osiągnął Compensa - ARTS Total Return Balanced UFK (+5,7 proc.). Kolejny był UniBezpieczna Alokacja, na którym bazuje aż dziewięć funduszy kapitałowych: AEGON TUnŻ, TU Allianz Zycie Polska, AXA życie TU, BZWBK-Aviva TUnŻ, EUROPA TUnŻ, HDI-Gerling Życie TU, Nordea Polska TUnŻ, PZU Zycie i UNIQUA TUnŻ. Trochę gorzej zachowywały się fundusze mieszane zagraniczne zrównoważone, które średnio w 2011 r. straciły -3,9 proc. Tylko dwa fundusze AXA Życie TU odnotowały wynik dodatni: HSBC Cautious Portfolio (+14,6 proc.) i HSBC Balanced Portfolio (+8,0 proc.). Najgorzej wypadł ING Portfel Inwestycyjny Wzrostowy UFK ze stratą -18,1 proc. Fundusze mieszane polskie stabilnego wzrostu - druga pod względem liczby oferowanych rozwiązań grupa - zakończyły rok ze średnią ujemną stopą zwrotu na poziomie -6,6 proc. Na 103 fundusze kapitałowe ani jeden nie był na plusie. Najlepszy z nich to PZU Pogodna Jesień UFK (-0,2 proc.).

W ubiegłym roku tylko 20 funduszy kapitałowych zanotowało wynik powyżej +10 proc. Najwyższą stopę zwrotu w 2011 roku osiągnął Ergo Hestia db Gwarancja - Złota Era UFK, który zarobił +30,4 proc. Jest to produkt strukturyzowany, którego wynik oparty jest na cenie złota (w minionym roku wzrosła cena tego kruszcu). W pierwszej piątce znalazły się jeszcze 3 inne fundusze tego ubezpieczyciela, będące produktami strukturyzowanymi (z ochroną kapitału): Złota Inwestycja, z zyskiem 27,7 proc., db Gwarancja - Złota Era oraz Złoto vs. Ropa, z wynikami odpowiednio na poziomie +24,4 proc. i +15,4 proc. Drugie miejsce zajął natomiast PZU Energia Medycyna Ekologia UFK oferowany przez PZU TUnZ, którego jednostka zyskała na wartości aż +27,7 proc. Na końcu zestawienia znalazł się fundusz kapitałowy Europa TUnŻ Strategia Libra III UFK, który stracił -73,8 proc. Duże straty poniosły również kolejne edycje produktu inwestycyjnego New Frontier, które w swojej ofercie posiadała Europa TUnŻ. Dwucyfrowe straty zanotowało w sumie ponad 600 funduszy z blisko 1200 dostępnych, czyli ponad połowa.

Zespół Analiz Online

^{Spółka Analizy Online jest niezależną firmą analityczną zajmującą się monitoringiem rynku polskich i zagranicznych instytucji zbiorowego lokowania środków: funduszy inwestycyjnych, emerytalnych oraz ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych). W zakres analiz rynku funduszy wchodzą między innymi rankingi funduszy, ocena efektywności działań zarządzających oraz analiza ich wpływu na polski rynek finansowy. Działalności firmy obejmuje również monitoring rynku produktów strukturyzowanych, zmian akcjonariatu polskich spółek publicznych oraz analizę rynku polskich papierów dłużnych.}