Będzie wojna o KW

W czwartek przedstawiciele górniczych związków zawodowych działających w Kompanii Węglowej spotkali się z jej zarządem. Podczas spotkania zaprezentowano im założenia strategii. "Ten dokument jest nie do przyjęcia, bo przewiduje likwidację kopalń, zwolnienia pracowników, a także zamrożenie płac, aż do 2020 roku" - powiedział szef "Solidarności" w Kompanii Węglowej Jarosław Grzesik.

Związkowcy negatywnie ocenili plany obniżenia wielkości produkcji o kolejne 7 mln ton, plany obniżenia sprzedaży oraz zmniejszenia zatrudnienia o ponad 17 tysięcy pracowników. Wyrazili też stanowczy sprzeciw wobec planów zwolnienia z Kompanii Węglowej SA w 2011 roku 1400 pracowników.

Jako "koncepcję nie do zaakceptowania" określili plany zakończenia wydobycia w ruchu "Halemba" kopalni "Halemba-Wirek", likwidacji Zakładu Górniczych Robót Inwestycyjnych, wydzielenie ze struktury Kompanii Węglowej Zakładu Remontowo - Produkcyjnego oraz Zakładu Elektrociepłownie.

Strategia przewiduje także przekształcenie centrów wydobywczych w tzw. kopalnie zespolone. Związkowcy podkreślają, że wielokrotnie wskazywali negatywne aspekty funkcjonowania modelu zarządzania Kompanią Węglową z pośrednimi ogniwami, jakimi są centra wydobywcze. Ich zdaniem kolejne reorganizacje sposobu zarządzania, zamiast przynosić poprawę funkcjonowania Kompanii, pogłębiają chaos organizacyjny w firmie.

Górnicze centrale związkowe zapowiadają, że w proteście przeciwko planom zapisanym w strategii podejmą wszystkie kroki przewidziane ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych do akcji strajkowej włącznie.

"Jestem zaskoczony taką reakcją związkowców, bo cały czas trwają konsultacje. Sądzę, że tego rodzaju reakcja jest przesadzona. Dzisiejsze spotkanie było wewnętrzne, nie podjęto żadnych konkretnych ustaleń, nie było to żadne spotkanie stanowiące, które mogłoby o czymkolwiek przesądzać" - powiedział PAP Jan Czypionka z biura prasowego Kompanii Węglowej. Zapowiedzi strajku nie chciał komentować.

Projekt strategii Kompanii Węglowej (KW) do 2015 r., z perspektywą do roku 2020, zakłada wstrzymanie wydobycia węgla w rudzkiej kopalni Halemba z końcem przyszłego roku - wynika z informacji, przekazanych przez zarząd KW związkom zawodowym.

Przedstawiciele Kompanii nie komentują zawartości projektu strategii, zaznaczając, że dokument ma na razie charakter roboczy, a jego zapisy mogą się jeszcze zmienić. Niedawno, po związkowych protestach, zarząd Kompanii powołał specjalny zespół, który ma przeanalizować perspektywy dla Halemby i rekomendować rozwiązania dotyczące jej przyszłości. "Jest zastanawiające, że powołuje się zespół, analizujący perspektywy i rozwiązania dla zakładu, a jednocześnie w projekcie strategii sztywno zakłada się datę wstrzymania wydobycia" - skomentował w piątek szef Solidarności w KW Jarosław Grzesik. Zapowiedział, że związkowcy nie zgodzą się na likwidację Halemby.

Halemba to formalnie część kopalni Halemba-Wirek, jednak tzw. ruch Wirek jest już w likwidacji. W ubiegłym roku zatrudniająca 4,7 tys. osób kopalnia Halemba-Wirek przyniosła 323 mln zł strat, a w ciągu minionych siedmiu lat w sumie 1,2 mld zł. Dobowe wydobycie w zakładzie to średnio niespełna połowa wartości wydobycia w innych kopalniach. W ostatnich miesiącach związki kilkakrotnie protestowały przeciwko potencjalnej likwidacji kopalni; zarząd firmy uspokajał, że decyzje w tej sprawie nie zapadły i powołał zespół, analizujący sytuację zakładu.

"Perspektywy Halemby są przedmiotem pracy zespołu" - potwierdził w piątek PAP Jan Czypionka z biura prasowego Kompanii Węglowej. Nie odniósł się do dotyczących tej kopalni zapisów w projekcie strategii. Wyjaśnił, że dokument ma charakter wewnętrzny i roboczy; w roku konsultacji społecznych może się jeszcze zmienić. Dlatego KW nie komentuje doniesień związkowców i nie odnosi się do podawanych przez nich informacji.

Związkowcy przekonują, że wstrzymanie wydobycia węgla powinno następować w kopalniach, gdzie kończy się węgiel. Tak ma być np. w kopalni Anna w Pszowie (część kopalni Rydułtowy-Anna), która - bez sprzeciwu związkowego - również ma zakończyć wydobycie z końcem przyszłego roku."Zarząd Kompanii idzie w kierunku tworzenia tzw. kopalń zespolonych, a niejako przy tej okazji kopalnie Halemba i Anna mają po prostu zniknąć. Projekt strategii jest jeszcze gorszy i bardziej restrykcyjny, niż się spodziewaliśmy. Zakłada zamykanie kopalń i zmniejszenie zatrudnienia, zamrożenie płac. Ten plan jest dla nas absolutnie nie do przyjęcia. Albo nastąpią poważne korekty, albo przystąpimy do akcji protestacyjnej" - powiedział w piątek PAP wiceszef Związku Zawodowego Górników w Polsce Wacław Czerkawski.

Strategii nie przyjęła jeszcze rada nadzorcza Kompanii Węglowej; termin jej posiedzenia wyznaczono na piątek. W programie obrad znalazła się również prezentacja strategii, nie wiadomo jednak, czy spotkanie rady zakończy się formalnym zatwierdzeniem tego dokumentu.

Związkowcy krytykują także inne założenia dokumentu. Chodzi przede wszystkim o prognozę dalszego zmniejszania wydobycia węgla (z 41 mln ton w tym roku do 34 mln mln ton w 2015 r.) oraz zmniejszania zatrudnienia (z ok. 62 tys. osób obecnie do ponad 45 tys. osób w 2015 r.). Będą to głównie odejścia naturalne, przede wszystkim na emerytury. Kompania zamierza przyjąć w tym czasie do pracy ok. 8,3 tys. osób, podczas gdy liczba odejść ma być ponadtrzykrotnie wyższa. Zmniejszenie zatrudnienia to również efekt planowanej sprzedaży kopalni Silesia (w tym roku) i przekazania kopalni Bolesław Śmiały do grupy Tauron.

"Z przedstawionych nam zapisów wynika, że można spodziewać się poważnej redukcji zatrudnienia na powierzchni, głównie w służbach księgowych i finansowych. Szacujemy, że chodzi o 1,4 tys. osób, które musiałyby odejść w przyszłym roku" - powiedział Grzesik, zaznaczając, że dla związków taki plan jest nie do zaakceptowania.

Kilka tygodni temu przedstawiciele Kompanii nieoficjalnie mówili, że dla administracji możliwy byłby plan dobrowolnych odejść, za odpowiednimi odprawami. Później jednak firma oficjalnie zdementowała informacje, jakoby szykowała taki plan. W strategii zapisano natomiast, że w połowie przyszłego roku ma ruszyć wspólne dla wszystkich kopalń Centrum Usług Księgowych, co - według związkowców - będzie oznaczać redukcje tych służb w poszczególnych kopalniach.

Związkowcy kwestionują też wielkość zakładanego spadku wydobycia węgla. "Zmniejszenie wydobycia o 7 mln ton zostało wprost przeniesione z założeń polityki energetycznej Polski. To oznacza, że Kompania miałaby wziąć na siebie całość prognozowanego spadku, bez uwzględnienia udziału w nim innych spółek węglowych" - ocenił Grzesik.

Związki kwestionują też potrzebę innych planowanych zmian organizacyjnych, m.in. likwidacji należących do KW zakładów: górniczych robót inwestycyjnych, remontowo-produkcyjnego i elektrociepłowni. Nie godzą się również na zamrożenie płac do 2020 r. - w ten sposób interpretują przyjęte w dokumencie stałe koszty w tym okresie.

Według Grzesika i Czerkawskiego, procedury toczącego się w Kompanii sporu zbiorowego zostały już wyczerpane - mediacje nie powiodły się, spisano protokół rozbieżności. "Mamy pełne prawo, by przystąpić do legalnej akcji strajkowej" - powiedział szef "S" w KW. Zapowiedział, że prawdopodobnie w przyszłym tygodniu spotkają się wszystkie działające w Kompanii związki, by zdecydować o dalszych krokach. Według nieoficjalnych informacji, na początku września możliwy jest strajk ostrzegawczy w kopalniach spółki. KW nie komentuje tych informacji.