KNF o bankach

W 2012 r. doszło do silnego osłabienia tempa wzrostu polskiej gospodarki i pogorszenia perspektyw jej wzrostu w kolejnych okresach (wzrost PKB w 2012 r. wyniósł 1,9% wobec 4,5% w 2011 r.,przy czym osłabienie pogłębiało się z kwartału na kwartał i w kolejnych kwartałach tempo wzrostu wynosiło odpowiednio: 3,5%; 2,3%; 1,3% i 0,7%). Zwraca przy tym uwagę pogorszenie wyników finansowych przedsiębiorstw oraz pogorszenie sytuacji na rynku pracy , przejawiające się m.in. we wzroście bezrobocia i pierwszym od kilkunastu lat spadkiem realnych wynagrodzeń. Głównymi czynnikami odpowiadającymi za osłabienie wzrostu były niekorzystna koniunktura za granicą ,zacieśnianie polityki fiskalnej oraz zahamowanie wzrostu absorpcji transferów z UE zwłaszcza funduszy strukturalnych.

Jednocześnie na skutek utrzymywania się niekorzystnej koniunktury za granicą, jak też konieczności dalszej konsolidacji finansów publicznych , perspektywy wzrostu polskiej gospodarki uległy pogorszeniu (według prognoz Narodowego Banku Polskiego tempo wzrostu polskiej gospodarki w 2013 r. wyniesie 1,3 % , w 2014 r. 2,6%, a w 2015r.3,1% ; według prognoz Ministerstwa Finansów wyniesie ono odpowiednio 1,5%; 2,5% i 3,8%).Zwraca się przy tym u wagę, na dużą niepewność prognozowania rozwoju sytuacji w kolejnych okresach.

Osłabienie tempa wzrostu polskiej gospodarki i pogorszenie perspektyw jej rozwoju w kolejnych okresach wraz z pojawiającymi się okresowo zaburzeniami niosły dla banków szereg potencjalnych zagrożeń. W szczególności banki muszą liczyć się z możliwością pogorszenia sytuacji finansowej części kredytobiorców, co będzie wywierać negatywną presję na jakość portfela kredytowego i wyniki finansowe.

Istotną presję na wyniki banków będzie mieć szybko malejące stopy procentowe. Nie można też wykluczyć wystąpienia okresowych utrudnień w zarządzaniu płynnością, czy też możliwości o graniczenia wsparcia ze strony podmiotów macierzystej grupy kapitałowej i przenoszenia ryzyka reputacji.Dlatego należy uznać, że pomimo stabilnej i dobrej sytuacji bieżącej, ryzyko działalności sektora bankowego utrzymuje się na podwyższonym poziomie.

Pomimo postępującego osłabienia gospodarki, sytuacja finansów publicznych była stabilna. Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych uległ obniżeniu (z -5,0% PKB w 2011 r. do - 3,9% PKB w 2012 r. ), państwowy dług publiczny oraz dług sektora instytucji rządowych i samorządowych uległy zwiększeniu ( odpowiednio o 3,1% do 842,7 mld zł oraz 3,2% do 886,8mld zł),ale ich udział w PKB obniżył się ( państwowy dług publiczny liczony wg metodologii krajowej obniżył się z 53,4% do 52,7% , a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych liczony wg metodologii ESA95 z 56,2% do 55,6%) , czemu sprzyjało umocnienie złotego.

Również ratingi Polski pozostały stabilne (długoterminowe zadłużenie w walutach obcych: Standard & Poor's A -; Moody's A2, Fitch A-).Jednak z drugiej strony, uwagę zwraca niski wzrost dochodów podatkowych (o 2,1% wyższe niż w 2011 r. i o 6,2% niższe niż zakładał plan na 2012 r.).

Relatywnie korzystna sytuacja finansów publicznych i wysoki popyt na polskie papiery skarbowe ze strony inwestorów zagranicznych , pozwoliły Ministerstwu Finansów na szybką realizację potrzeb pożyczkowych na 2012 r.i rozpoczęcie pozyskiwania środków na rok 2013.

Sytuację na krajowym rynku finansowym można uznać za względnie stabilną , choć rynek złotego i akcji, znajdowały się pod znacznym wpływem nastrojów panujących na rynkach globalnych.

Należy odnotować:

- zacieśnienie a następnie złagodzenie polityki pieniężnej (w maju RPP na skutek utrzymującej się presji inflacyjnej Rada zdecydowała się na podniesienie podstawowych stóp NBP o 25 p.b., a w listopadzie i grudniu postanowiła je obniżyć po 25 p.b. , co wynikało z wyraźnego osłabieni a koniunktury w Polsce.

- duży popyt na papiery skarbowe.

Banki spółdzielcze w 2012 r. osiągnęły dobre wyniki, niemniej stało się to w przeważającej mierze dzięki wysokiemu oprocentowaniu nadwyżek środków lokowanych w bankach zrzeszających. Wysokie oprocentowanie nadwyżek było wymuszone przez banki zrzeszone -właścicieli banków zrzeszających.

Skutkiem takiej polityki banków , odznaczającej się nieefektywnym wykorzystaniem aktywów i kapitałów przez banki zrzeszone było stopniowe pogarszanie się efektywności

banków zrzeszających od 2010 r. Sytuacja taka powoduje, że niezbędne jest dokonanie zmian zasad funkcjonowania zrzeszeń w kierunku stworzenia mechanizmów, o których mowa w punkcie powyżej. Mechanizmy takie mogą działać w ramach tzw. IPS lub niezależnie od niego. Druga opcja (prawdopodobnie droższa niż pierwsza) rozważana jest ponieważ koncepcja IPS nie cieszy się odpowiednim poparciem banków zrzeszonych.

W ciągu 2012 r. zaobserwowano dużo szybszy przyrost należności zagrożonych od sektora

niefinansowego niż należności ogółem, zarówno w bank ach zrzeszonych, jak i zrzeszających

,powodujący wzrost udziału należności zagrożonych i konieczność tworzenia większych rezerw niż w

latach wcześniejszych. W normalnych warunkach tak wysokie udziały należności zagrożonych nie stanowiłyby poważnego kłopotu , niemniej wobec spadku stóp procentowych można oczekiwać zmniejszenia wyników banków w 2013 r. zaś obserwowane pogorszenie wskaźników makroekonomicznych może świadczyć o tym, że należności zagrożone nadal będą rosły szybciej niż należności ogółem.