Koniunktura w przemyśle, budownictwie i handlu

Oceny ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym są w czerwcu wprawdzie nieco mniej pesymistyczne niż przed rokiem, ale gorsze niż w maju. Jest to wynikiem gorszych ocen dotyczących zarówno sytuacji bieżącej, jak i prognozowanej na najbliższe miesiące. Negatywne oceny klimatu koniunktury formułowane są przez przedsiębiorstwa obu sektorów własności, w większym stopniu przez firmy publiczne.

W czerwcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie oceniany jest pozytywnie, na poziomie zbliżonym do ocen z maja i sprzed roku, ale wyraźnie niższym niż w czerwcu w latach 1994-2000. Na powyższe opinie mają wpływ lepsze niż przed miesiącem oceny sytuacji bieżącej i optymistyczne (chociaż nieco gorsze niż w maju) prognozy sytuacji na najbliższe miesiące. Ogólny klimat koniunktury w przedsiębiorstwach publicznych jest dużo lepszy niż w firmach prywatnych.

W czerwcu ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest pesymistycznie, podobnie jak w poprzednim miesiącu, nieco lepiej niż przed rokiem. Korzystniejsza niż w maju jest sytuacja w zakresie sprzedaży bieżącej, gorsze natomiast - przewidywania na najbliższe miesiące. Bieżąca i przyszła sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana negatywnie.

1.

Przetwórstwo przemysłowe

W czerwcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się na poziomie gorszym niż w poprzednim miesiącu i wynosi minus 7. Wśród badanych przedsiębiorstw 20% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 27% - jej pogorszenie (w maju odpowiednio ? 21% i 25%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Ogólny klimat koniunktury jest oceniany gorzej w sektorze publicznym niż prywatnym.

Na pogorszenie negatywnych ocen bieżącego popytu wpływa głównie niekorzystna sytuacja w zakresie popytu zagranicznego. Oceny bieżącej produkcji są również negatywne i nieco gorsze niż miesiąc wcześniej. Zapasy wyrobów gotowych ocenia się jako nadmierne w stosunku do potrzeb. Przewidywania dotyczące kształtowania się przyszłego popytu i produkcji są nadal optymistyczne, choć ostrożniejsze od przedstawionych miesiąc wcześniej. Zwiększające się trudności w ściąganiu należności od kontrahentów powodują, że bieżąca sytuacja w zakresie terminowego regulowania zobowiązań finansowych jest oceniana nadal pesymistycznie. W najbliższych miesiącach przedsiębiorcy spodziewają się dalszego pogorszenia swej sytuacji finansowej, w stopniu nawet nieco większym niż prognozowano w maju. W nadchodzących trzech miesiącach przewiduje się utrzymanie redukcji zatrudnionych na dotychczasowym poziomie. Ceny na wyroby przemysłowe mogą obniżyć się w stopniu większym niż przewidywały prognozy w zeszłym miesiącu.

Na ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym składa się zróżnicowana sytuacja w poszczególnych jego działach. Pozytywnie oceniają koniunkturę w czerwcu producenci: masy włóknistej, papieru i wyrobów z papieru (wskaźnik plus 13 ? wzrost o 7 punktów w stosunku do ubiegłego miesiąca), sprzętu i urządzeń radiowo-telewizyjnych (wskaźnik plus 4 ? wzrost o 18 punktów), wyrobów z surowców niemetalicznych (wskaźnik plus 2 ? spadek o 3 punkty). Najgorsze oceny formułują producenci: metali (wskaźnik minus 28 - spadek o 5 punktów), instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych (wskaźnik minus 19 - spadek o 5 punktów), odzieży i wyrobów futrzarskich (wskaźnik minus 19 ? wzrost o 1 punkt), pozostałego sprzętu transportowego (wskaźnik minus 19 - wzrost o 4 punkty), skór wyprawionych i wyrobów z nich (wskaźnik minus 18 ? wzrost o 16 punktów), metalowych wyrobów gotowych (wskaźnik minus 17 - spadek o 2 punkty), maszyn i urządzeń (wskaźnik minus 17 - spadek o 2 punkty), mebli (wskaźnik minus 13 - wzrost o 1 punkt).

W kilku wybranych działach przemysłu sytuacja przedstawia się następująco.

Producenci masy włóknistej, papieru oraz wyrobów z papieru oceniają klimat koniunktury pozytywnie, najlepiej wśród przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego. Na odnotowaną w stosunku do maja poprawę koniunktury wpływa zarówno lepsza sytuacja bieżąca, jak i oczekiwania producentów na najbliższe miesiące. Ograniczenia bieżącego popytu i produkcji występują na niewielką tylko skalę, natomiast prognozy są optymistyczne i lepsze niż przed miesiącem. Zapasy wyrobów gotowych nieznacznie tylko przekraczają poziom uznawany za wystarczający. Utrzymują się trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań, chociaż, między innymi na skutek pozytywnie ocenianych możliwości ściągania należności od kontrahentów, są one mniejsze niż w maju. W najbliższych miesiącach sytuacja finansowa przedsiębiorstw może ulegać dalszemu pogorszeniu. Dyrektorzy tej grupy jednostek zamierzają w najbliższych miesiącach podnieść nieznacznie ceny na swoje wyroby. Nie przewidują natomiast zwolnień pracowników.

Koniunktura w przedsiębiorstwach produkujących artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe jest oceniana negatywnie, nieco gorzej niż przed miesiącem. Wynika to z niewielkiego pogorszenia zarówno sytuacji bieżącej, jak i prognozowanej na najbliższe miesiące. Ograniczenie bieżącego popytu powoduje, że bieżąca produkcja jest nieco zmniejszona w stosunku do ubiegłego miesiąca. Przewidywania dotyczące przyszłego popytu i produkcji są wprawdzie korzystne, ale nieco ostrożniejsze niż w zeszłym miesiącu. Zwiększa się poziom nadmiernych zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw oceniana jest nadal niekorzystnie: większe są trudności zarówno w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań finansowych, jak i w ściąganiu należności od kontrahentów. Producenci tej grupy przewidują utrzymanie się w najbliższych miesiącach trudności w terminowym regulowaniu zobowiązań finansowych. Skala zwolnień pracowników może być nieznacznie większa w stosunku do prognoz z maja. Przewiduje się dalszy spadek cen artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych.

Ogólny klimat koniunktury jest oceniany przez producentów wyrobów chemicznych negatywnie, choć nieco lepiej niż miesiąc temu. Negatywne oceny bieżącego popytu powodują, że producenci decydują się na zmniejszenie skali produkcji. Odpowiednie przewidywania charakteryzują się optymizmem, ale są dużo ostrożniejsze niż przed miesiącem. Zwiększył się nadmierny poziom zapasów wyrobów chemicznych. Bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest nadal oceniana niekorzystnie: znaczne opóźnienia w ściąganiu należności od kontrahentów powodują, że przedsiębiorstwa odczuwają trudności z terminowym regulowaniem bieżących zobowiązań finansowych. Formułowane przez producentów prognozy wskazują na możliwość dalszego powiększania się ich trudności w terminowym regulowaniu zobowiązań finansowych. W najbliższych miesiącach utrzyma się tendencja do zmniejszania zatrudnienia, chociaż skala tych redukcji może się zmniejszyć w stosunku do przewidywań sprzed miesiąca. Ceny na chemikalia mogą wzrosnąć w stopniu mniejszym niż przewidywała prognoza z zeszłego miesiąca.

Ogólny klimat koniunktury w przedsiębiorstwach zajmujących się włókiennictwem oceniany jest przez producentów bardziej pesymistycznie niż miesiąc wcześniej. Większe niż przed miesiącem są ograniczenia bieżącego popytu i produkcji. Przewidywania popytu są natomiast bardziej optymistyczne niż miesiąc wcześniej. Utrzymały się również korzystne prognozy produkcji. Zmniejsza się poziom nadal jeszcze nadmiernych zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana negatywnie. Znaczne opóźnienia w ściąganiu należności od kontrahentów powodują, że producenci napotykają na duże trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań. Najbliższe miesiące mogą przynieść dalsze pogarszanie się sytuacji finansowej tej grupy przedsiębiorstw. Obniżka cen na produkowane wyroby może być nawet większa niż przewidywano miesiąc wcześniej. Możliwe jest utrzymanie dotychczasowej skali zwolnień pracowników.

Pogorszenie prognoz formułowanych przez przedsiębiorstwa produkujące pojazdy mechaniczne, przyczepy i naczepy powoduje, że koniunktura w tej grupie jednostek oceniana jest bardziej pesymistycznie niż w zeszłym miesiącu. W czerwcu oceny bieżącego popytu i produkcji są korzystne i znacznie lepsze niż w maju, natomiast przewidywania są ostrożniejsze niż miesiąc wcześniej. Przewidywane utrzymanie popytu na dotychczasowym poziomie powoduje, że produkcja może zwiększyć się na niewielką jedynie skalę. Nadal odczuwany jest nadmiar zapasów wyrobów gotowych. Przedsiębiorcy nie sygnalizują trudności w terminowym ściąganiu należności od kontrahentów. W efekcie ich bieżąca sytuacja finansowa nie ulega pogorszeniu. Jednak najbliższe miesiące mogą przynieść jej pogorszenie. Przewidywane zwolnienia pracowników mogą być mniejsze niż prognozowano w maju. Można też oczekiwać dalszego obniżenia cen na pojazdy mechaniczne, przyczepy i naczepy.

Producenci wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych oceniają swoją koniunkturę negatywnie, nieco gorzej niż w poprzednim miesiącu. Utrzymanie się ograniczenia bieżącego popytu powoduje zmniejszenie bieżącej produkcji. Odpowiednie prognozy są optymistyczne, choć ostrożniejsze niż przed miesiącem. Podobnie jak w ubiegłym miesiącu odnotowuje się niewielki nadmiar zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw oceniana jest przez producentów negatywnie; utrzymujące się trudności w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań są między innymi wynikiem większych trudności w ściąganiu należności od kontrahentów. Z prognoz wynika, że w najbliższych miesiącach sytuacja finansowa przedsiębiorstw może się nadal pogarszać. Skala zwolnień pracowników może zwiększyć się w stosunku do przewidywań sprzed miesiąca. Możliwa jest też obniżka cen na wyroby gumowe i z tworzyw sztucznych.

Producenci mebli oceniają w czerwcu swoją koniunkturę pesymistycznie, podobnie jak miesiąc wcześniej. W wyniku silnie odczuwanych niekorzystnych ocen popytu bieżąca produkcja jest nadal znacznie ograniczana. Przewidywania są natomiast pozytywne i wskazują na możliwość wzrostu zarówno przyszłego popytu jak i przyszłej produkcji. Zmniejszył się nieco poziom nadmiernych zapasów wyrobów gotowych. Przedsiębiorstwa odczuwają nadal duże trudności w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań finansowych, pogarszają się też możliwości ściągania należności od kontrahentów. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw może ulegać dalszemu pogarszaniu. Dyrektorzy przedsiębiorstw zamierzają przeprowadzić dalsze redukcje zatrudnienia, chociaż na skalę nieco mniejszą od przewidywań z zeszłego miesiąca. Planują też nadal w niewielkim stopniu obniżać ceny na meble.

Nadal pesymistycznie, choć dużo lepiej niż przed miesiącem oceniają w czerwcu swoją koniunkturę producenci skór wyprawionych i wyrobów ze skór wyprawionych. Jest to wynikiem poprawy ciągle jeszcze negatywnych ocen prognostycznych popytu i produkcji. Odpowiednie oceny sytuacji bieżącej są też negatywne, dużo gorsze niż w maju. Zwiększa się nadmierny poziom zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw oceniana jest nadal negatywnie. Mimo nieznacznie tylko rosnących opóźnień w ściąganiu należności od kontrahentów zwiększają się trudności w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań. Przewidywania dotyczące przyszłej sytuacji finansowej są także pesymistyczne, ale lepsze niż przed miesiącem. W nadchodzących miesiącach można oczekiwać dalszych zwolnień pracowników, choć ich skala może być mniejsza od przewidywań sprzed miesiąca. Ceny na wyroby ze skór wyprawionych mogą się obniżyć.

2. Budownictwo

Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie kształtuje się w czerwcu na poziomie zbliżonym do ocen z maja i wynosi plus 13. Wśród badanych przedsiębiorstw 29% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 16% - jej pogorszenie (w maju odpowiednio ? 30% i 17%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. W przedsiębiorstwach publicznych koniunkturę ocenia się dużo lepiej niż w firmach prywatnych.

Przedsiębiorstwa sygnalizują, że portfel zamówień na roboty budowlano-montażowe utrzymuje się w czerwcu na poziomie sprzed miesiąca (w maju odpowiedni wskaźnik miał wartość ujemną). Jedynie przedsiębiorstwa publiczne sygnalizują wzrost bieżących zamówień. Ogólna prognoza portfela zamówień na najbliższe trzy miesiące jest optymistyczna: w firmach prywatnych zbliżona do ocen sprzed miesiąca, w firmach publicznych ? gorsza niż w ubiegłym miesiącu.

Oceny bieżącej produkcji budowlano-montażowej są negatywne, choć mniej pesymistyczne od ocen sprzed miesiąca (odpowiedni wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 10). Tylko firmy publiczne wskazują na niewielki wzrost bieżącej produkcji. Prognozy dotyczące produkcji budowlano-montażowej są pozytywne, choć nieco mniej optymistyczne od prognoz sprzed miesiąca, nadal dużo lepsze w firmach publicznych niż prywatnych.

Bieżąca ogólna sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlano-montażowych jest niezadowalająca, trudniejsza niż przed miesiącem. Firmy prywatne oceniają ją bardziej pesymistycznie niż przedsiębiorstwa publiczne. W ciągu najbliższych trzech miesięcy należy spodziewać się dalszego pogarszania się sytuacji finansowej przedsiębiorstw budowlanych, a przewidywania są zbliżone do prognoz z maja. Dotyczy to zarówno przedsiębiorstw publicznych jak i prywatnych.

W najbliższych trzech miesiącach przewidywany jest dalszy spadek cen realizacji robót budowlano-montażowych, w stopniu zbliżonym w przedsiębiorstwach publicznych i prywatnych.

Nadal utrzymuje się spadkowa tendencja zatrudnienia w budownictwie, przy czym skala przewidywanych redukcji pracowników może być zbliżona do prognoz z ubiegłego miesiąca, mniejsza w jednostkach sektora publicznego niż prywatnego.

W czerwcu utrzymuje się bardzo niski odsetek jednostek nie odczuwających żadnych barier w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej (1% przedsiębiorstw nie sygnalizuje trudności, a wskaźnik ten kształtuje się na zbliżonym poziomie od marca br.). Nadal największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa związane są z niedostatecznym popytem (wymienianym przez 80% jednostek zgłaszających bariery) oraz konkurencją ze strony innych firm (w czerwcu sygnalizuje ją 78% przedsiębiorstw). Nie odnotowano znaczących zmian poziomu odczuwania poszczególnych barier poza barierą konkurencji innych firm, której znaczenie nieznacznie wzrosło w porównaniu z ocenami sprzed miesiąca.

W stosunku do popytu oczekiwanego w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy około 32% przedsiębiorstw budowlanych ocenia swoje zdolności produkcyjne jako zbyt wysokie, 62% jako wystarczające, a 6% jako zbyt niskie. Opinie te są zbliżone do ocen wyrażanych przed miesiącem.

3. Handel detaliczny

W czerwcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się na poziomie minus 14, co oznacza utrzymanie się ocen na takim samym poziomie jak w ubiegłym miesiącu. Wśród badanych przedsiębiorstw 14% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 28% - jej pogorszenie (podobnie jak w maju). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Utrzymują się trudności w terminowym regulowaniu zobowiązań finansowych. Przyszła sprzedaż może być ograniczana w stopniu większym niż prognozowano w maju. Pociąga to za sobą bardziej pesymistyczne prognozy zamówień na towary i gorsze prognozy sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa handlowe sygnalizują nieco mniejsze niż w maju ograniczenie bieżącej sprzedaży.

Zwiększył się poziom zapasów towarów i w stosunku do wskazań z maja jest on uznawany za wystarczający. Ceny na towary obniżają się w tempie szybszym niż w maju. Jednostki prognozują dalszy spadek cen na najbliższe miesiące. Może utrzymać się dotychczasowa skala zwolnień pracowników.

Oceny koniunktury w jednostkach należących do poszczególnych grup wielkości przedsiębiorstw wprawdzie są zróżnicowane, ale wszystkie negatywne. Najlepiej i na tym samym poziomie jak w maju oceniają koniunkturę jednostki o liczbie 50 - 249 pracujących osób (minus 8 w czerwcu i minus 8 przed miesiącem), najgorzej - jednostki o liczbie pracujących do 9 osób (wskaźnik ogólnego klimatu wynosi minus 18 w czerwcu wobec minus 17 przed miesiącem).

W jednostkach o liczbie pracujących 250 i więcej osób bieżąca sprzedaż jest oceniana negatywnie, lecz mniej pesymistycznie niż przed miesiącem. Ceny na towary ulegają znacznemu spadkowi. Pogarszają się zdolności przedsiębiorstw do regulowania zobowiązań finansowych. W porównaniu z majem br. zwiększa się poziom nadmiernych zapasów towarów. W konsekwencji w najbliższych miesiącach przewiduje się dalszy spadek zamówień na towary. Ograniczenie to wynika także z dalszego zmniejszenia prognozowanej sprzedaży. Przewiduje się też pogorszenie zdolności do regulowania zobowiązań finansowych przedsiębiorstw. Skala redukcji zatrudnienia może być jeszcze większa niż przewidywano w maju. W najbliższych miesiącach oczekuje się też spadku cen na towary.

Nadal negatywne oceny ogólnego klimatu koniunktury w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących do 9 osób są konsekwencją pogarszających się, ciągle pesymistycznych prognoz przyszłej sprzedaży oraz zdolności przedsiębiorstw do regulowania zobowiązań finansowych. Oceny bieżącej sprzedaży i sytuacji finansowej są w czerwcu także ujemne ale nieco mniej pesymistyczne niż w maju. Zmniejsza się niedobór zapasów. W tej sytuacji przewidywane jest większe niż prognozowano przed miesiącem ograniczenie zamówień na towary. W stosunku do przewidywań z maja, w czerwcu przewiduje się spadek cen na produkty oferowane przez tę grupę przedsiębiorstw. Prognozowana redukcja zatrudnienia będzie utrzymywała się na podobnym do dotychczasowego poziomie.

Oceny koniunktury w poszczególnych branżach handlu detalicznego są zróżnicowane. Jedynie w branży żywnościowej negatywne oceny są zbliżone do ocen z ubiegłego miesiąca (maj - minus 12, czerwiec - minus 13). Wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach pozostałych branż są także pesymistyczne, lepsze niż w ubiegłym miesiącu dla jednostek branż: meble, rtv, agd (przyjmuje wartość minus 21 wobec minus 27 w maju) i branży pojazdy mechaniczne (minus 9 wobec minus 12 w maju), gorsze dla jednostek branż: włókno, odzież, obuwie (minus 29 wobec minus 20 w maju).

W czerwcu utrzymały się negatywne oceny klimatu koniunktury w przedsiębiorstwach sprzedających żywność, a wartość wskaźnika była zbliżona do wartości odnotowanej w maju. Wynika to z nieco lepszych niż w poprzednim miesiącu ocen bieżącej sprzedaży i bardziej pesymistycznych prognoz sprzedaży. Przedsiębiorstwa sygnalizują w czerwcu nieco szybszy niż w maju spadek cen. W najbliższych miesiącach może być natomiast wolniejszy niż prognozowano w ubiegłym miesiącu wzrost cen. Prognoza wielkości zatrudnienia jest lepsza niż w maju chociaż ciągle negatywna. Zmniejsza się niedobór zapasów. Niewielkiemu pogorszeniu ulegają pesymistyczne oceny bieżącej i prognozowanej sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Przewiduje się, że przyszłe zamówienia na towary mogą być ograniczone w stopniu większym niż prognozowano w maju.

W branży pojazdy mechaniczne nieznacznie zmniejsza się pesymizm dotyczący bieżącej sprzedaży. Sprzedaż przewidywana na najbliższe miesiące może ulec dalszym ograniczeniom. Zmniejsza się również niedobór zapasów. Prognozy dotyczące zamówień u dostawców na pojazdy mechaniczne są nadal negatywne i gorsze niż w maju. Utrzymują się negatywne oceny bieżących zobowiązań finansowych przedsiębiorstw, a odpowiednie prognozy są jeszcze bardziej pesymistyczne niż w maju. Kierujący przedsiębiorstwami prognozują w najbliższych miesiącach dalsze duże redukcje zatrudnienia.

Oceny bieżącej sprzedaży w jednostkach branż: meble, rtv, agd są nadal negatywne ale dużo mniej pesymistyczne niż miesiąc wcześniej. Powiększają się nadmiarne zapasy towarów. Następuje szybki spadek cen. W efekcie pogłębiają się trudności związane z terminowym regulowaniem zobowiązań. W najbliższych miesiącach będą nadal odnotowywane ograniczenia w sprzedaży mebli. Stąd też przyszłe zamówienia na towary mogą być znacznie ograniczane. Nadal właściciele przedsiębiorstw handlowych będą napotykać na trudności w terminowym regulowaniu zobowiązań finansowych. Na najbliższe miesiące przewidywany jest znaczny wzrost redukcji zatrudnienia. Może też nastąpić znaczny spadek cen na meble, rtv, agd.

Na bardziej pesymistyczną niż przed miesiącem ocenę klimatu koniunktury w jednostkach branż: włókno, odzież, obuwie ma wpływ pogorszenie zarówno sprzedaży bieżącej jak i prognozowanej na najbliższe miesiące. Poziom zapasów utrzymuje się na poziomie nieznacznie niższym niż poziom uznawany za wystarczający. Ceny na towary obniżane są w tempie podobnym do maja. Przyszłe zamówienia na towary będą spadać w stopniu większym niż prognozowano przed miesiącem. Nadal należy oczekiwać redukcji zatrudnienia, natomiast spadek cen na sprzedawane towary może być szybszy niż przewidywano w maju.