KRUS bez tajemnic
W myśl przepisów ustawy, rolnik zobligowany jest, aby - nie czekając na wezwanie - zgłaszać Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego osoby podlegające ubezpieczeniu z tytułu pracy w jego gospodarstwie. Musi on także informować o okolicznościach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności.
Każdorazowo czynności te rolnik zobowiązany jest wykonać w ciągu 14 dni od zaistnienia jakiejkolwiek okoliczności mającej znaczenie dla podlegania ubezpieczeniu. Zatem każda osoba stająca się właścicielem, dzierżawcą lub użytkownikiem gospodarstwa rolnego i rozpoczynająca na nim działalność rolniczą, obowiązana jest dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia w placówce terenowej KRUS, właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego, wypełniając w tym celu formularz "Zgłoszenia do ubezpieczenia".
Informacje zamieszczone w "Zgłoszeniu do ubezpieczenia" dotyczące wielkości gospodarstwa rolnego, daty rozpoczęcia działalności rolniczej, osób pracujących w gospodarstwie, ewentualnie podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu, stanowią podstawę do rejestracji rolnika jako płatnika składek oraz do wydania decyzji w zakresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu samego rolnika, jego współmałżonka oraz domowników, wykonujących pracę w gospodarstwie rolnym, a w przypadku żony rolnika również w jego gospodarstwie domowym. W związku z powyższym "Zgłoszenie do ubezpieczenia" zobowiązani są składać wszyscy rolnicy, bez względu na to, czy sami spełniają warunki do objęcia ich ubezpieczeniem w trybie obowiązkowym, ewentualnie, czy wyrażają chęć przystąpienia do ubezpieczenia na wniosek. Przy zgłaszaniu do ubezpieczenia domownika, wykonywanie pracy na rzecz rolnika powinno być potwierdzone zgodnymi oświadczeniami rolnika i domownika. Jednakże sama czynność zgłoszenia do ubezpieczenia jest tylko czynnością wtórną wobec istnienia obowiązku ubezpieczenia. Oznacza to, że niezależnie od czasu, w którym zgłoszenie to zostanie dokonane, objęcie ubezpieczeniem następuje również za okresy minione, w których spełnione były warunki ustawowe.
Do objęcia ubezpieczeniem na wniosek niezbędne jest wyraźne wyrażenie woli, a w szczególności zakresu ubezpieczenia i czasu jego trwania. Dlatego też, do "Zgłoszenia do ubezpieczenia" powinien być dołączony "Wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników" podpisany zarówno przez osobę bezpośrednio zainteresowaną, jak i rolnika, na rzecz którego ta osoba wykonuje pracę. Występując o objęcie ubezpieczeniem osoby, za którą rolnik będzie opłacał składki, tj. współmałżonka nie będącego współposiadaczem gospodarstwa rolnego lub domownika, składając swój podpis na "Wniosku" rolnik potwierdza fakt wykonywania przez te osoby pracy w gospodarstwie rolnym, a w przypadku żony również w gospodarstwie domowym.
Dla ułatwienia dokonania jednoznacznych ustaleń dotyczących podlegania ubezpieczeniu, przy dokonywaniu zgłoszenia zalecane jest okazanie dokumentu określającego powierzchnię posiadanych użytków rolnych, wyrażoną zarówno w ha fizycznych, jak i ha przeliczeniowych. Każdy fakt objęcia ubezpieczeniem, jak i ustania ubezpieczenia, jest potwierdzany decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub decyzją wydaną z jego upoważnienia. W sytuacji, gdy rolnik nie dopełnił obowiązku terminowego zgłoszenia do ubezpieczenia, bądź uchyla się od przedłożenia dowodów świadczących o nieistnieniu obowiązku ubezpieczenia, decyzja o podleganiu ubezpieczeniu wydawana jest z urzędu. Ponadto decyzja ustalająca podleganie ubezpieczeniu stanowi podstawę żądania zapłaty składek.
