Ocena sytuacji gospodarczej

Korzystne warunki dla inwestycji zostały dodatkowo potwierdzone

przez: utrzymujący się od października trend wzrostowy na rynku akcji,

lepsze niż oczekiwano wyniki w zakresie wydajności pracy w przemyśle

USA w III kwartale br. oraz ponowne ożywienie sprzedaży detalicznej w 

listopadzie i grudniu.

Nie zanotowano natomiast oznak poprawy sytuacji w strefie euro. W 

listopadzie wskaźniki zaufania konsumentów nadal pogarszały się

(wskaźnik Komisji Europejskiej dla Niemiec pogłębił swój spadek do

poziomu .17 wobec .11 w październiku), natomiast poziom nastrojów w 

biznesie europejskim nie zmienił się w stosunku do wyników z 

października.

W październiku br. pogłębił się spadek produkcji przemysłowej w 

Niemczech (-1,4% wobec -0,7% we wrześniu).

Zgodnie z oczekiwaniami rynku, EBC obniżył w grudniu br. główną stopę

refinansową o 50 pkt. bazowych do 2,75% - najniższego poziomu od trzech

lat. Wśród głównych powodów tej decyzji wymieniono osłabienie tempa

wzrostu gospodarczego i spadek presji inflacyjnej w strefie euro.

W dalszym ciągu czynnikiem o dużym stopniu niepewności jest

kształtowanie się światowych cen ropy naftowej. W listopadzie 2002 r.

Średnia cena ropy Brent obniżyła się o 3,4 USD/b w porównaniu z 

październikiem. W połowie listopada osiągnęła ona swoje minimum

obniżając się poniżej 23 USD/b. W II połowie listopada ponownie nastąpił

wzrost cen ropy. Na początku grudnia br. ceny ustabilizowały się na

względnie wysokim poziomie 26 USD/b. Mimo trwającej inspekcji ONZ w 

Iraku uczestnicy rynku uważają, że wojna w Zatoce Perskiej jest

nieuchronna. Na wysoki poziom cen oddziałują także: przedłużający się

strajk w Wenezueli (kraj ten jest trzecim dostawcą ropy na rynek

amerykański), atak zimy w USA oraz niepewność co do kształtowania się

relacji podaży i popytu wywołana spekulacjami związanymi z decyzjami

grudniowego szczytu krajów OPEC.

Deficyt obrotów bieżących wyniósł w październiku br. 578 mln EUR (562

mln USD) wobec 539 mln EUR (534 mln USD) we wrześniu br. i 923 mln

EUR (836 mln USD) w październiku ubiegłego roku. Deficyt handlowy

wyniósł 1 mld EUR. Eksport na bazie płatności w EUR wzrósł w październiku br. w porównaniu do analogicznego miesiąca roku ubiegłego

o 4,9% r/r, a import obniżył się o 2,8% r/r. Liczony w USD eksport wzrósł

o 13,6% r/r, natomiast import wzrósł o 5,3% r/r. Wysoka dynamika

obrotów handlu zagranicznego w wyrażeniu dolarowym została zatem

częściowo osiągnięta w wyniku zmian kursowych i umocnienia się euro

wobec dolara na międzynarodowym rynku walutowym. Dobre wyniki

eksportu to rezultat zmiany struktury geograficznej polskiego eksportu .

niższy eksport do Niemiec, głównego partnera handlowego został

zrekompensowany przez zwiększony eksport do krajów Europy Środkowo-

Wschodniej oraz niektórych krajów UE.

Badania koniunktury GUS wskazują, że w listopadzie 2002 r. w 

porównaniu do października br. nastąpiła poprawa ocen i prognoz w 

przemyśle przetwórczym i budownictwie (dane odsezonowane). W 

ocenach pojawił się optymizm, zaś w prognozach nastąpiła znaczna

poprawa na ogół optymistycznych przewidywań. W przypadku przemysłu

przetwórczego oznacza to znaczną poprawę nastrojów dotyczących klimatu

koniunktury w porównaniu z analogicznym miesiącem 2001 r., zaś w 

budownictwie . osiągnięcie poziomu sprzed roku. W handlu klimat

koniunktury oceniany jest negatywnie, choć lepiej niż przed rokiem.

Sytuacja w sektorze finansów publicznych

Dane NBP o wykonaniu budżetu państwa po listopadzie br. wskazują, że

jego deficyt zostanie zrealizowany na poziomie założonym w ustawie

budżetowej na 2002 r. tj. 40 mld zł (5,4% PKB). Aktualne prognozy

dochodów budżetu państwa kształtują się nieznacznie poniżej przyjętego w 

ustawie poziomu. Niedobór dochodów zostanie skompensowany

odpowiednim ograniczeniem wydatków budżetu państwa. Zbieżność

wskaźników realizacji planu zarówno dochodów, jak i wydatków budżetu

państwa w okresie ostatnich kilku miesięcy bieżącego roku wskazuje, że

wydatki są kontrolowane i dostosowywane do sytuacji dochodowej.

Dostępne informacje o funduszach i agencjach nie zmieniają zasadniczo

obrazu sytuacji finansowej tych jednostek, w porównaniu do rysującego się

w poprzednich miesiącach.

Według prognoz NBP deficyt ekonomiczny całego sektora finansów

publicznych ukształtuje się w 2002 r. na poziomie ok. 5,8% PKB oraz 5,4

% PKB w 2003 r.

Podaż pieniądza, kredyty, stopy procentowe, kurs

walutowy

Wg informacji przyspieszonej z banków komercyjnych w listopadzie 2002

r. . w porównaniu do stanu na koniec października br. - podaż pieniądza

M3 zmniejszyła się o 3,1 mld zł. Jednakże w rzeczywistości spadek ten był

o ok. 1-1,1 mld zł mniejszy i wyniósł ok. 2 mld zł. Różnica jest wynikiem

niepełnego uwzględnienia przez banki środków zgromadzonych z tytułu

emisji obligacji (ok. 1-1,1 mld zł) . Kwota ta po zakończeniu programu

emisji obligacji zostanie ostatecznie odpowiednio zaksięgowana i 

powiększy agregat M3.

Do spadku agregatu M3 przyczyniło się zmniejszenie depozytów

gospodarstw domowych i depozytów przedsiębiorstw odpowiednio o 3,6 i 

1,0 mld zł. Głęboki spadek depozytów gospodarstw domowych jest

wynikiem zapadnięcia jednorocznych lokat nieobjętych podatkiem od

dochodów z odsetek założonych w listopadzie ub.r. Znaczna część

zdeponowanych środków (ok. 2 mld zł) wypłynęła z banków do funduszy

inwestycyjnych (1,4 mld zł), obligacji skarbowych (0,6 mld zł), a ok. 1,3

mld zł zostało ulokowane w obligacjach bankowych (z czego jedynie 0,3

mld zł znalazło odzwierciedlenie w M3).

Roczna dynamika pieniądza gotówkowego stabilizuje się na poziomie ok.

15% (14,9% w listopadzie br.). W odniesieniu do rocznej dynamiki M3

oraz depozytów gospodarstw domowych zaobserwowany w listopadzie br.

ich skokowy wzrost (odpowiednio z .2,5% do -1,0% i z .5,6% do .1,6%)

jest wyłącznie wynikiem efektu statystycznego niskiej bazy. Efekt bazy jest

równocześnie przyczyną gwałtownego spadku rocznej dynamiki

depozytów o terminie zapadalności powyżej 2 lat z 156,7% w październiku

br. do 15,6% w listopadzie br.

Drugi miesiąc z rzędu ma miejsce spadek kredytów dla gospodarstw

domowych. Wzrosły natomiast kredyty przedsiębiorstw. Roczna dynamika

tych kategorii wyniosła w listopadzie br. odpowiednio: 7,7 % i 1,2 %,

podczas gdy w październiku br. wynosiła: 8,3% i 0,5%.

W listopadzie br. wystąpiła wyraźna tendencja do aprecjacji złotego. Kurs

polskiej waluty umocnił się zarówno wobec dolara (o 4,6%), jak i euro (o

2,9%). Silniejsza aprecjacja złotego wobec dolara wynikała z deprecjacji

USD na rynku światowym.

Ceny, oczekiwania inflacyjne

W listopadzie br., dwunastomiesięczna inflacja obniżyła się do poziomu

0,9% wobec 1,1% w październiku br. W skali roku najbardziej wzrosły

ceny towarów i usług związanych z transportem (o 4,3%), mieszkaniem (o

4,1%), zdrowiem (o 3,7%) i edukacją (o 2,5%).

Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych obniżył się w listopadzie

w porównaniu z październikiem o 0,1%, do czego przyczynił się spadek

cen napojów alkoholowych o 1,4%, wyrobów tytoniowych o 0,4%,

żywności i napojów bezalkoholowych o 0,3% oraz paliw o 0,3%.

Kształtowanie się inflacji na niskim poziomie sprzyja utrwaleniu niskich

oczekiwań inflacyjnych. W grudniu br. oczekiwana przez analityków

bankowych na koniec br. stopa inflacji rocznej obniżyła się o 0,4 pkt. proc.

w stosunku do deklaracji listopadowych i wyniosła 1,1%. Oczekiwana

przez analityków bankowych na miesiąc poprzedzający analogiczny

miesiąc następnego roku (tj. listopad 2003 r.) stopa inflacji rocznej

pozostała na poziomie 2,5%, natomiast średnioroczna stopa inflacji w 2004

r. wyniosła 2,6%, co oznacza jej obniżenie o 0,1 pkt. proc. w stosunku do

oczekiwań wyrażonych w listopadzie br.

W grudniu br. obniżyły się także oczekiwania inflacyjne osób prywatnych.

Oczekiwana w ciągu najbliższego roku stopa wzrostu cen wyniosła 0,8%,

co oznacza jej obniżenie o 0,1 pkt. proc. w stosunku do pomiaru z listopada

br.