Polska w atomowej rodzinie!
11 państw, w tym Polska, zostało przyjętych w niedzielę w Wiedniu do wspierającego pokojowe wykorzystanie materiałów rozszczepialnych Globalnego Partnerstwa Energii Jądrowej (skrót nazwy angielskiej GNEP).
Państwa założycielskie GNEP - Chiny, Francja, Japonia, Rosja i USA - dążą do tego, by pozostałe kraje partnerskie zaopatrywały się u nich w paliwo jądrowe, rezygnując z samodzielnego wzbogacania uranu. W ten sposób zostałoby zredukowane ryzyko nieuprawnionego użycia materiałów rozszczepialnych do budowy broni nuklearnej.
Oferowana pomoc obejmuje również przeróbkę paliwa zużytego, by oddalić groźbę militarnego wykorzystania zawartego w nim plutonu.
"GNEP jest międzynarodową możliwością bezpiecznego dzielenia się z innymi państwami korzyściami z cywilnej energii atomowej" - oświadczył na ministerialnej konferencji GNEP w Austria Center minister energetyki USA Samuel Bodman. Liczące po rozszerzeniu 16 krajów GNEP ma się teraz zająć tworzeniem własnej struktury kierowniczej, ale konkretnego planu działania w tej sprawie na razie nie ma.
Zainicjowane w ubiegłym roku GNEP chce dostarczać niewielkie bezpieczne elektrownie atomowe również państwom rozwijającym się i dlatego do jego składu przyjęto w niedzielę również Ghanę.
Większość amerykańskich kongresmanów traktuje jednak sceptycznie lansowany przez GNEP plan opracowania nowej technologii przerobu zużytego paliwa jądrowego, z potencjalnie mniejszą niż dotąd ilością radioaktywnych odpadów. Ich zdaniem koszty mogą tutaj przewyższyć spodziewane korzyści.
Natomiast mająca własny przemysł atomowy Republika Południowej Afryki obawia się, że koncepcje w rodzaju GNEP ograniczyłyby jej swobodę pokojowego wykorzystania energii nuklearnej. RPA wskazuje w tym kontekście, że na mocy układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej wszyscy jego sygnatariusze mają prawo wzbogacać lub przerabiać uran.
