Postulaty odrzucone

Nie można w nieskończoność wydłużać listy żądań krajów kandydujących, bo nie jest to ani w ich interesie, ani w interesie obecnych państw członkowskich Unii Europejskiej - powiedziała we wtorek Noelle Lenoir, francuska minister spraw europejskich. Zdaniem Francji nie ma możliwości przedstawienia tych żądań ponownie w czasie szczytu Unii w Kopenhadze, bo tam pozostaną już do uzgodnienia tylko sprawy finansowe - dopłaty dla rolników oraz przepływy finansowe między budżetem każdego kraju kandydującego i Unii Europejskiej.

Hiszpańscy dyplomaci podgrzewają atmosferę

Zdaniem dyplomatów hiszpańskich dziewięć państw kandydujących do Unii Europejskiej zakończyło już nieformalnie negocjacje, zgadzając się na propozycje przedstawioną w imieniu Unii przez Danię.

Podczas szczytu w Kopenhadze szefowie unijnej Piętnastki zajmą się warunkami finansowymi dla nowych państw członkowskich - między innymi dopłatami bezpośrednimi dla rolników. Dania - na wniosek Polski - zaproponowała, by kraje kandydujące mogły zwiększyć dopłaty bezpośrednie dla swoich rolników ustalone na poziomie 25, 30 i 35 procent w latach 2004-2006 o 20 procent z funduszy na rozwój obszarów wiejskich.

Polska domagała się, aby ten proces udziału funduszy na rozwój obszarów wiejskich w dopłatach zwiększyć do 25 procent i co roku przyznawać sumę uśrednioną z lat 2004-2006, a nie rosnącą stopniowa. Byłoby to znacznie korzystniejsze dla polskiego budżetu, dla którego rok 2004 będzie najtrudniejszy, m.in. z tego powodu, że Unia Europejska refunduje dopłaty bezpośrednie z dołu.

Czesi i Węgrzy bliżsi kompromisu

Czy jednak Unia zaakceptuje to rozwiązanie, okaże się jednak dopiero na szczycie w Kopenhadze. Czechy i Węgry zaakceptowały już propozycje Unii i ogłosiły, że z własnych budżetów dorzucą do dopłat ze środków UE, tak, by w latach 2004-2006 dopłaty dla ich rolników wyniosły 40,45 i 50 proc.

Polska nie zgadza się na narzucanie pułapu dopłat, ale jeśli UE odrzuci jej propozycje chciałaby uzyskać takie warunki jak Czesi i Węgrzy.

Po sobotnim posiedzeniu rządu minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz przedstawił w poniedziałek w Brukseli listę polskich postulatów negocjacyjnych, które wcześniej nie zostały uwzględnione w tzw. pierwszym duńskim pakiecie finansowym, przedstawionym przez Duńczyków 26 listopada. Duńczycy, prowadzący negocjacje w imieniu całej Piętnastki orzekli, że większość polskich postulatów jest "nierealistyczna", bo nie zgodzą się na nie pozostałe państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Polska nie wycofuje postulatów

Polska nie wycofała się ze swoich żądań, które jego zdaniem wynikały z "trudniej sytuacji". Lista liczyła według ministra mniej niż dwadzieścia, a więcej niż dziesięć punktów. Oprócz żądania utrzymania obniżonej stawki VAT na gotowe mieszkania po wejściu Polski do Unii Europejskiej znalazły się na niej także między innymi specjalna klauzula ochronna, która pozwalałaby uruchomić mechanizmy ochronne dla polskich produktów rolno-spożywczych w razie zakłóceń na polskim rynku, utrzymanie obniżonej stawki VAT na maszyny rolnicze, zadanie specjalnej kwoty na import bananów z Ameryki Południowej oraz kwoty na import ryżu, podwyższenie kwoty produkcyjnej izoglukozy, podwyższenie kwoty produkcyjnej mleka dotowanego z budżetu Unii Europejskiej, zgoda na okres przejściowy na produkcję z mleka gorszej jakości w 82 mleczarniach (Piętnastka zgadza się jedynie na 56 mleczarni) oraz zgoda na uznanie dłuższego okresu przyznawania pomocy publicznej firmom inwestującym w specjalnych strefach.

Piętnastka nieskora do kompromisu ...

Te postulaty zostały jednak zupełnie lub częściowo odrzucone przez Unię Europejską. Specjalne, osobne kwoty na import bananów i ryżu zostały uznane za nierealistyczne, ale jest szansa, że kiedy Unia Europejska będzie negocjowała nowe porozumienie w ramach GATT i jedną, łączną kwotę dla całej Unii uwzględni w jej wysokości ilość, której domagała się Polska.

Podwyższenie kwoty mlecznej nie jest możliwe, gdyż zakłóciłoby to kruchą równowagę unijnego budżetu, osiągniętą dzięki porozumieniu między Francją a Niemcami, bez czego nie było możliwe osiągnięcie porozumienia w sprawie warunków finansowych poszerzenia - twierdzą dyplomaci duńscy. Domaganie się przez Polskę kwoty mlecznej przekraczającej 11 mln ton jest ich zdaniem nierealistyczne i niebezpieczne, gdyż obudziło zadawnione pretensje Włoch i Portugalii, które "przy okazji" chciałyby także zwiększyć swoje kwoty, a to groziłoby całkowitą blokadą negocjacji.

... z małymi wyjątkami

Jeden z niewielu polskich postulatów który zaakceptowała Unia Europejska to zwiększenie tzw. powierzchni bazowej (na jej podstawie oblicza się globalną sumę dopłat bezpośrednich dla każdego kraju członkowskiego Unii Europejskiej) o powierzchnie zasiewów pod kukurydzę na pasze. Według danych Unii Europejskiej stanowi to obszar około 146 tysięcy hektarów.