Resort klimatu przygotował wieloletni program rozwoju geotermii w Polsce

Wiceminister klimatu i środowiska oraz Główny Geolog Kraju Piotr Dziadzio wyjaśnił, że chodzi o dokument pt. "Wieloletni Program Rozwoju Wykorzystania Zasobów Geotermalnych w Polsce", który jest mapą drogową rozwoju geotermii do 2040 roku, z perspektywą do 2050 roku.

- Dokument składa się z dziewięciu punktów, uwzględniających potencjał geotermii płytkiej z wykorzystaniem głównie gruntowych pomp ciepła w zakresie mocy 30 kW i ponad 200 kW. Program promuje wykorzystanie energii pochodzącej w płytkich części Ziemi, czyli z głębokości sięgającej do 150 metrów, która jest dostępna przez 365 dni - jest to stabilne i bezpieczne odnawialne źródło energii - poinformował Dziadzio.

Wiceminister wyjaśnił, że program zakłada również stworzenie specjalnego obszaru, gdzie technologia gruntowych pomp ciepła miałaby być rozwijana. - Chodzi o tzw. hub technologiczno-biznesowy. W dokumencie ujęte są również obszary nisko-, średnio- i wysokotemperaturowej geotermii, w tym systemy binarne czy też oparte na szeroko rozumianym cieple suchych skał. Dokument uwzględnia zagadnienia magazynowania energii i ciepła, wykorzystanie wód powierzchniowych, kopalnianych czy odpadowych oraz minimalizowanie ryzyka inwestycyjnego i proponowane zmiany legislacyjne, które mają wpływ na rozwój tego obszaru - dodał.

Dziadzio wskazał, że geotermalna strategia zakłada również kwestie związane z finansowaniem i koordynacją zadań. Opiera się na trzech podstawowych filarach: badaniach, wykonywaniu i realizacji instalacji pilotażowych oraz wdrożeniach, jak również edukacji i promocji. - Jest dokumentem, który realizuje również politykę energetyczną Polski do 2040 r. oraz Politykę Surowcową Kraju 2050. Powstał on z myślą o pełnej koordynacji wszystkich obszarów wykorzystujących energię Ziemi w kontekście uzupełnienia realizowanego zadania jakim jest niezależności i bezpieczeństwo energetyczne kraju - zwrócił uwagę.

Zgodnie z dokumentem, koszt realizacji programu rozwoju geotermii w Polsce ma wynieść blisko 50 mld zł przy dofinansowaniu z budżetu państwa, NFOŚiGW, NCBR, czy KPO na poziomie 12 mld zł.

Wiceminister podkreślił, że od 40 do 55 proc. powierzchni kraju obejmują różnego rodzaju zbiorniki geotermalne, które powinny zostać dokładnie rozpoznane i w przyszłości mogą zostać wykorzystane. - Perspektywiczne obszary występują na znacznym obszarze Polski. Znajdują się w północno-zachodniej i centralnej części kraju - zbiorniki kredy dolnej i jury dolnej, w Karpatach Wewnętrznych, głównie niecce podhalańskiej, w mniejszym stopniu Karpatach Zewnętrznych: w zapadlisku przedkarpackim, oraz w Sudetach i bloku przedsudeckim - wskazał.

Zgodnie z danymi resortu do 2016 r. uruchomiono w Polsce dziewięć ciepłowni geotermalnych (6 komunalnych i 3 lokalne). Przedsięwzięcia te zostały zrealizowane w Pyrzycach, Stargardzie, Uniejowie, Poddębicach, Bańskiej, Mszczonowie, Kleszczowie, Cudzynowicach i Karpnikach. Nowa strategia zakłada, że do 2040 r. powstanie ich 53.

W ramach prowadzonych w latach 2016-2019 programów priorytetowych NFOŚiGW wsparcie otrzymało 10 przedsięwzięć z czego dotychczas pięć zakończono tzn. sporządzono dokumentacje hydrogeologiczne ustalające zasoby eksploatacyjne ujęć wód termalnych - dotyczy to: Sieradza, Sochaczewa, Koła, Turka, Tomaszowa Mazowieckiego.

Dwa lata temu NFOŚiGW uruchomił nowy program priorytetowy pt. "Udostępnianie wód termalnych w Polsce". Budżet programu wynosił 300 mln zł i obejmował dofinansowanie w formie dotacji do 100 proc. kosztów kwalifikowanych. Program skierowany był do jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków. W 2021 r. w ramach tego programu 15 gmin podpisało umowy dotyczące realizacji nowych otworów geotermalnych, są to gminy: Dębno, Gąsawa, Głuszyca, Gniezno, Inowrocław, Jasienica, Łowicz, Oława, Otwock, Piastów, Smyków, Trzebnica, Wągrowiec, Wołomin, Żyrardów na łączna kwotę ok. 230 mln zł.

Dziadzio dodał, że w sierpniu 2021 roku uruchomiony został też mechanizm wsparcia samorządów w postaci wstępnych opinii o potencjale geotermalnym. Polega on na tym, że gmina zwraca się z pytaniem do Służby Geologicznej o swój potencjał geotermalny i uzyskuje w tym zakresie odpowiedz. - Ta inicjatywa cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Od początku roku wpłynęło już ok. 150 zapytań z czego pozytywną opinię uzyskało ok. 65 gmin - podkreślił

Wiceminister przypomniał, że  właśnie z tego powodu, ogromnego zainteresowania programem ostatnio zwiększono budżet programu udostępniania wód termalnych do 480 mln zł, a nabór wniosków został przedłużony do końca września.