Ulga na bogate dzieci?

Sejm przyjął zmiany w ustawie o PIT dotyczące ulgi rodzinnej. Korzystna dla podatników nowelizacja zakłada podwyżkę obowiązującego odliczenia od podatku dochodowego z tytułu wychowywania w roku podatkowym dzieci. Teraz kwota ulgi wynosi 120 zł na każde dziecko. Przyjęta przez Sejm ustawa wprowadza kwotę odliczenia od podatku na każde dziecko w podwójnej wysokości kwoty zmniejszającej podatek w pierwszym przedziale skali podatkowej (w 2007 roku - 1145,08 zł). Najważniejsze jest jednak to, że rodzice skorzystają z wyższej preferencji już przy okazji najbliższego rozliczenia z fiskusem, czyli w zeznaniu podatkowym składanym za 2007 rok. Ustawa wejdzie w życie z dniem ogłoszenia i będzie miała zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2007 r. Wstępnie szacowany koszt wprowadzenia ulgi to 6,5 mld zł.

Odliczenie od podatku...

Zdaniem Joanny Bielewicz, doradcy podatkowego w departamencie doradztwa podatkowego HLB Frąckowiak i Wspólnicy, kilkakrotne podwyższenie ulgi na każde dziecko należy ocenić jako zmianę korzystną dla podatników, zarówno tych, którzy zarabiają mniej, jak i tych, których dochody są znaczące.

- Podatnicy, których dochody nie są wysokie, a na ich utrzymaniu jest kilkoro dzieci, wyraźnie zyskają na zmianie przepisów, gdyż ulga może doprowadzić do tego, że podatnik nie zapłaci podatku w ogóle - wskazuje nasza rozmówczyni.

Paweł Jabłonowski, ekspert podatkowy w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy, zwraca uwagę, że znowelizowana ulga przeznaczona na wychowanie dzieci należy do kategorii ulg odliczanych od podatku, a nie od dochodu, zatem dopiero po obliczeniu podstawy opodatkowania mamy prawo do pomniejszenia należnego na rzecz budżetu zobowiązania w podatku dochodowym.

... i tylko dla podatników PIT

Przyjęta przez Sejm nowelizacja ustawy podwyższa kwotę ulgi, pozostawiając bez zmian wymogi korzystania z preferencji. Zgodnie z przepisami podatnik ma prawo odliczyć ulgę od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie z art. 27 ustawy o PIT, czyli według progresywnej skali podatkowej.

Ponieważ ulga przeznaczona jest dla osób objętych podatkiem dochodowym od osób fizycznych, nie może przysługiwać rodzinom rolników płacących podatek rolny. Z ulgi nie skorzystają również podatnicy opodatkowani wyłącznie w formie karty podatkowej oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ulga nie jest również dostępna dla podatników podatku liniowego.

- Podatnicy rozliczający się według jednolitej stawki podatku liniowego od samego początku nie mieli prawa do ulg istniejących w momencie wprowadzenia tej formy opodatkowania, np. ulga remontowa, kontynuacja ulgi budowlanej - przypomina Joanna Bielewicz.

Ulga na każde dziecko

Podatnicy odliczą od swojego podatku dochodowego ulgę z tytułu wychowywania w roku podatkowym dzieci własnych lub przysposobionych: małoletnich oraz bez względu na wiek, które otrzymują zasiłek pielęgnacyjny. Z ulgi skorzystają także rodzice dzieci uczących się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w prawie o szkolnictwie wyższym, które w roku podatkowym poza dochodami z renty rodzinnej, dochodami wolnymi od podatku oraz dochodami niepowodującymi obowiązku uiszczenia podatku (w 2007 roku - 3015 zł), nie uzyskały żadnych innych dochodów. W przypadku dzieci uczących się ulga przysługuje tylko do 25 roku życia.

Odliczenie kwoty ulgi stanowiącej iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek w danym roku podatkowym dotyczy łącznie obojga rodziców, przy czym ulgę można odliczyć od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga. W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, temu, u którego dzieci faktycznie zamieszkują, oczywiście pod warunkiem, że rodzic ten rozlicza się z fiskusem na zasadach ogólnych. W tym przypadku kwota odliczenia stanowi iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 przysługującej kwoty ulgi. Trzeba pamiętać, że ulgę można uwzględnić tylko w zeznaniu rocznym. Rodzicom z tytułu wychowywania dzieci nie przysługuje zatem prawo do pomniejszania zaliczek na podatek dochodowy. Odliczenie uwzględni samodzielnie podatnik w składanym zeznaniu podatkowym lub zrobi to za niego płatnik w rocznym obliczeniu podatku dochodowego.

Wysokość ulgi się zmieni

Zmienione przepisy ustawy o PIT przewidują odliczenie oparte na stałej kwocie.

- Takie rozwiązanie wydaje się być próbą, z jednej strony, znalezienia odliczenia sprawiedliwego, a z drugiej strony, zapobieżenia nadmiernego obciążenia budżetu - ocenia Mateusz Kobyliński, doradca podatkowy w firmie doradczej KPMG. Jednocześnie dodaje, że ponieważ kwota odliczenia odnosi się bezpośrednio do kwoty wolnej od podatku w danym roku podatkowym, odliczenia w kolejnych latach będą ulegały zmianie.

W latach 2007 i 2008 odliczenia na każde dziecko będą wynosiły odpowiednio 1145,08 zł (2 x 572,54 zł) i 1173,70 zł (2 x 586,85 zł), natomiast w roku 2009 możliwa do odliczenia kwota ulegnie zmniejszeniu do wysokości 1112,04 zł (2 x 556,02 zł).

- Przewidziana na rok 2009 rok skala podatkowa oparta jest na dwóch stawkach podatku - 18 i 32 proc. Stąd kwota zmniejszająca podatek w pierwszym przedziale skali jest niższa - dodaje nasz rozmówca. Dla przypomnienia, stawki trójstopniowej skali progresywnej w latach 2007 i 2008 wynoszą 19, 30 i 40 proc.

To właśnie dlatego ustawa zawiera przepis przejściowy na lata 2007 - 2008. Rodzice do obliczenia kwoty ulgi będą w tym okresie stosować kwotę zmniejszającą podatek według skali podatkowej określonej w art. 10 ust. 2 i 3 nowelizacji ustawy o PIT z dnia 16 listopada 2006 r. Jest tak dlatego, że to w tym akcie prawnym zostały określone skale podatkowe na lata 2007 - 2008.

Magdalena Majkowska