Rozczarowujące dochody podatkowe w 2016 roku, nadmierny optymizm w planach - FOR

W komunikacie z 31 I 2017 r. Ministerstwo podało wstępne dane o dochodach, wydatkach oraz deficycie za 2016 rok wraz z komentarzami dotyczącymi wybranych pozycji budżetu. Razem z wcześniej opublikowanymi danymi o wykonaniu budżetu w okresie I-XI 2016 pozwala to na wstępną ocenę wykonania budżetu.

Dochody budżetu wyniosły 314,6 mld zł, co było kwotą nieznacznie wyższą (0,8 mld zł/0,3 proc.) niż zaplanowano. Analiza dostępnych danych wskazuje że gorsze od oczekiwań dochody podatkowe (o ok. 3 mld zł) zostały skompensowane wyższymi dochodami niepodatkowymi (o ok. 6 mld zł, w tym 4,5 mld zł wyższej wpłaty z zysku NBP.

Niższe dochody podatkowe to efekt przede wszystkim niższych wpływów z VAT i podatku od niektórych instytucji finansowych oraz niewprowadzonego podatku od sklepów wielkopowierzchniowych. Te ubytki częściowo zostały skompensowane wyższymi wpływami z akcyzy i PIT.

Reklama

* Wpływy z VAT wyniosły 126,6 mld zł i były o 2 mld zł niższe niż zaplanowało Ministerstwo Finansów. Jedną z istotnych przyczyn słabszej od oczekiwań dynamiki wpływów z VAT jest deflacja - w 2016 roku ceny spadły o -0,6 proc. wobec zakładanego w budżecie wzrostu o 1,7 proc., co mogło obniżyć nominalne wpływy z VAT o ponad 2 proc. Słabszy wzrost PKB w tym przypadku miał mniejsze znacznie, bo spadki dotyczyły przede wszystkim inwestycji, które nie powinny być objęte VAT. Porównanie dynamiki konsumpcji i wpływów z VAT wskazuje, że ściągalność tego podatku mogła nieznacznie spaść. Konsumpcja według wstępnych szacunków GUS w 2016 roku wzrosła realnie o 3,6 proc., co po uwzględnieniu deflacji daje nominalny wzrost ok. 3 proc. Wpływy z VAT wzrosły słabiej, bo o 2,8 proc.

* Wpływy z akcyzy i PIT były według szacunków MF łącznie wyższe o ok. 3 mld zł niż prognozowano (komunikat nie zawiera rozbicia na te dwie pozycje; planowane wpływy łącznie miały wynieść 111 mld zł, co wskazuje na 114 mld zł wykonania). Może to świadczyć o pewnym uszczelnieniu podatku akcyzowego (pakiet akcyzowy) oraz dobrej sytuacji na rynku pracy.

* Wpływy z CIT były zbliżone do planowanych (26 mld zł).

* Nie wprowadzono podatku od sklepów wielko powierzchniowych (planowane, niezrealizowane wpływy: 2 mld zł).

* Wpływy z podatku od niektórych instytucji finansowych były niższe od planowanych o ok. 2 mld zł (ok. 3,5 mld zł wobec planowanych 5,5 mld zł).

* Pozostałe podatki (od gier, od kopalin) nie odgrywają istotnej roli, ale bazując na danych po 11 miesiącach można szacować, że wpływy z nich były nieznacznie niższe od planowanych (ok. 2,6 mld zł zamiast 2,9 mld zł).

Niższe wpływy podatkowe w 2016 roku sprawiają, że realizacja zakładanych wpływów podatkowych w 2017 roku będzie jeszcze trudniejsza. Po pierwsze w dotychczasowych danych nie widać przełomowego wzrostu ściągalności podatków wynikającej z uszczelnienia systemu podatkowego. Po drugie niższa realizacja wpływów podatkowych w 2016 roku oznacza, że by osiągnąć założony na 2017 rok poziom 301,2 mld zł nominalna dynamika wpływów podatkowych będzie musiała przekroczyć 10 proc. Choć wyższym wpływom podatkowym będzie sprzyjać prognozowany powrót inflacji, to struktura wzrostu PKB ma być mniej sprzyjająca. Wzrost PKB w 2016 roku, choć niższy od rządowych prognoz, sprzyjał wyższym wpływom podatkowym, które znacznie mocniej zależą od konsumpcji niż od inwestycji czy eksportu. Jeżeli w 2017 roku nastąpi przyspieszenie inwestycji, to nie musi ono prowadzić do proporcjonalnego wzrostu wpływów podatkowych.

Opublikowane przez Ministerstwo Finansów szacunki nie zawierają rozbicia strony wydatkowej i ograniczają się do stwierdzenia, że wydatki wyniosły 360,9 mld zł, co stanowi 97,9 proc. zaplanowanej kwoty. Nie ma szczegółów, z których pozycji wynikały oszczędności 7,6 mld zł. W dostępnych danych za listopad szczególnie niskie było wykonanie wydatków majątkowych - wydano 8,5 mld zł z zaplanowanych 17,9 mld zł. Oznacza to, że po 11 miesiącach wydatki majątkowe były zrealizowane tylko w 47 proc. Należy jednak pamiętać, że także w przeszłości realizacja wydatków majątkowych przyspieszała w ostatnim miesiącu - przeciętne wykonanie budżetu po 11 miesiącach w ciągu ostatnich 5 lat wynosiło niecałe 59 proc., by potem do grudnia wzrosnąć do 92 proc. Jednak jeśli wykonanie wydatków majątkowych podskoczy o 30 pkt. proc. w ciągu jednego miesiąca (czyli tak jak w ubiegłych latach) wciąż będzie to oznaczało wydatki majątkowe o 3 mld zł niższe od planowanych.

Forum Obywatelskiego Rozwoju

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy
Finanse / Giełda / Podatki
Bądź na bieżąco!
Odblokuj reklamy i zyskaj nieograniczony dostęp do wszystkich treści w naszym serwisie.
Dzięki wyświetlanym reklamom korzystasz z naszego serwisu całkowicie bezpłatnie, a my możemy spełniać Twoje oczekiwania rozwijając się i poprawiając jakość naszych usług.
Odblokuj biznes.interia.pl lub zobacz instrukcję »
Nie, dziękuję. Wchodzę na Interię »