Skiba: MF szacuje deficyt sektora finansów w 2016 r. na 2,8-2,9 proc. PKB

Z komunikatu MF o wykonaniu budżetu za 2016 rok wynika, że dochody wyniosły 314,6 mld zł (100,3 proc. w stosunku do ustawy budżetowej), wydatki 360,9 mld zł (97,9 proc.), a deficyt budżetu państwa wyniósł w 2016 roku 46,3 mld zł, czyli 84,6 proc. wartości planowanej w ustawie budżetowej.

Wg szacunkowych danych, w 2016 r. dochody budżetu państwa były wyższe o 8,8 proc. w porównaniu do dochodów uzyskanych w 2015 r. Opierając się na wstępnych informacjach, dochody budżetu państwa w 2016 r. wyniosły 314,6 mld zł. i były wyższe niż prognozowano w ustawie budżetowej o 0,8 mld zł.

Prognoza dochodów zapisana w ustawie budżetowej na 2016 r. została zrealizowana pomimo faktu, że warunki makroekonomiczne w ubiegłym roku były mniej korzystne niż przyjęto do ustawy budżetowej. W szczególności odnotowano nieco niższy wzrost PKB tj. 2,8 proc. w ujęciu realnym oraz, co najważniejsze dla poziomu gromadzonych dochodów, kolejny rok deflacji - czytamy w komunikacie MF.

Pomimo trudniejszych z punktu widzenia realizacji budżetu państwa warunków makroekonomicznych zrealizowano wyższe niż pierwotnie prognozowano wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku akcyzowego (łącznie o ok. 3,0 mld zł.). Wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych były w 2016 r. na poziomie zbliżonym do założonych w ustawie budżetowej. Niższe niż pierwotnie zakładano okazały się wpływy z podatku od niektórych instytucji finansowych - przyznaje resort finansów.

Największym źródłem dochodów budżetowych jest podatek od towarów i usług. Szacuje się, że w 2016 r. dochody budżetu państwa z VAT wyniosły 126,6 mld zł, co oznacza wzrost o 2,8 proc. w stosunku do 2 dochodów uzyskanych w 2015 r. W grudniu ubiegłego roku, zgodnie z planowanym rozkładem dochodów, wpływy z VAT były niższe niż w grudniu 2015 r., co wynikało m.in. z faktu odnotowania rekordowo wysokich wpływów w ostatnim miesiącu 2015 r. (roczna dynamika przekroczyła wówczas 125 proc.).

Dochody z VAT w grudniu 2015 r. jak i styczniu 2016 r. determinowane były m.in. wyjątkowo wysokimi obrotami, które związane były z koniecznością finalizowania projektów realizowanych w ramach programów finansowanych z poprzedniej perspektywy budżetowej UE - czytamy w oświadczeniu Ministerstwa Finansów.

Wzrost gospodarczy w 2016 r. nieznacznie powyżej oczekiwań

Zgodnie z opublikowanym dziś przez GUS wstępnym szacunkiem, w 2016 r. PKB w Polsce wzrósł o 2,8% wobec 3,9% w 2015 r., co było nieznacznie powyżej oczekiwań rynkowych (2,7%). Do spowolnienia wzrostu gospodarczego w ubiegłym roku przyczynił się przede wszystkim silny spadek inwestycji o 5,5% wobec wzrostu o 6,1% w 2015 r.

Spadek nakładów na środki trwałe był spowodowany głównie znaczącym obniżeniem inwestycji w sektorze przedsiębiorstw oraz inwestycji publicznych, co było w dużym stopniu związane ze zmniejszeniem absorpcji środków unijnych po zakończeniu unijnej perspektywy finansowej 2007-2013 (por. MAKROmapa z 23.01.2017).

Czynnikiem oddziałującym w kierunku spowolnienia wzrostu gospodarczego było również obniżenie wkładu eksportu netto z 0,6 pkt. proc. do 0,1 pkt. proc., związane ze zwiększeniem dynamiki importu przy stabilizacji dynamiki eksportu. Negatywny wpływ spadku inwestycji i zmniejszenia wkładu eksportu netto nie został skompensowany przez silny wzrost kontrybucji zapasów (z -0,2 pkt. proc. w 2015 r. do 1,0 pkt. proc.) oraz przyspieszenie wzrostu konsumpcji prywatnej z 3,2% do 3,6% (ten czynnik zwiększył dynamikę PKB jedynie o 0,2 pkt. proc.), wspieranej przez poprawę sytuacji na rynku pracy i wypłaty transferów w ramach programu Rodzina 500+.

Przyrost zapasów odpowiadał za połowę wzrostu PKB w IV kw.

Na podstawie opublikowanych przez GUS danych oszacowaliśmy, że w IV kw. ub.r. realne tempo wzrostu PKB ukształtowało się na poziomie 2,6% r/r wobec 2,5% w III kw. Pełne dane o strukturze PKB w IV kw. GUS opublikuje pod koniec lutego. Naszym zdaniem do przyspieszenia wzrostu gospodarczego w największym stopniu przyczyniło się zwiększenie wkładu eksportu netto z 0,4 pkt. proc. w II kw. do 0,7 pkt. proc., związane z dalszym silnym wyhamowaniem dynamiki importu. Czynnikiem dynamizującym wzrost PKB w IV kw. były również zapasy, których pozytywny wkład zwiększył się z 1,1 do 1,3 pkt. proc.

Oznacza to, że przyrost zapasów odpowiadał za połowę wzrostu gospodarczego w IV kw. Mimo wzrostu z -7,7% r/r w III kw. do -5,5% w IV kw. dynamika inwestycji pozostała silnie ujemna. Wkład tego czynnika do wzrostu PKB zmniejszył się jednak o 0,2 pkt. proc. ze względu na wzrost udziału inwestycji w PKB pomiędzy III i IV kw. Czynnikiem hamującym wzrost gospodarczy w IV kw. była również konsumpcja prywatna (zmniejszenie wkładu o 0,3 pkt. proc.), której dynamika zwiększyła się nieznacznie z 3,9% r/r w III kw. do 4,0% r/r przy jednoczesnym znaczącym spadku udziału konsumpcji w PKB pomiędzy III i IV kw.

To już koniec spowolnienia wzrostu gospodarczego

Opublikowane dziś wstępne dane o PKB w 2016 r. są zgodne z naszym scenariuszem, zgodnie z którym w IV kw. ub. r. spowolnienie wzrostu gospodarczego dobiegło końca. Oczekujemy, że w kolejnych kwartałach 2017 r. dynamika PKB znajdzie się w trendzie wzrostowym osiągając poziom zbliżony do 4,0% r/r w IV kw. 2017 r. (por. MAKROmapa z 12.12.2016).

Głównym czynnikiem dynamizującym PKB będą inwestycje publiczne i przedsiębiorstw kontrolowanych przez jednostki sektora publicznego, realizowane z wykorzystaniem środków unijnych. Wsparciem dla naszego scenariusza są dane o wnioskach o płatności w ramach unijnej perspektywy 2014-2020, wskazujące na silne zwiększenie absorpcji środków unijnych w IV kw. 2016 r. Silne ożywienie w inwestycjach przyczyni się do znaczącego przyspieszenia wzrostu importu i - w efekcie - zmniejszenia wkładu eksportu netto do wzrostu.

Zmniejszenie to nastąpi mimo znaczącego przyspieszenia eksportu w związku z oczekiwanym przez nas ożywieniem światowego handlu.

Dane o aktywności gospodarczej w IV kw. sygnalizują ryzyko w górę dla naszej prognozy wzrostu gospodarczego w 2017 r. (3,0%). Nasz najnowszy scenariusz makroekonomiczny przedstawimy w najbliższej MAKROmapie.

Publikacja dzisiejszych, lepszych od oczekiwań danych o PKB w 2016 r. jest w naszej ocenie pozytywna dla złotego i negatywna dla cen polskiego długu.

Jakub Borowski