Wyniki produkcji w przemyśle pod wpływem czynników jednorazowych

We wrześniu br. wzrost sprzedaży detalicznej w cenach stałych w skali roku utrzymał się w większości grup. Wśród grup o znaczącym udziale w sprzedaży detalicznej ogółem najwyższy wzrost odnotowano w podmiotach zajmujących się handlem pojazdami samochodowymi, motocyklami i częściami (o 17,3% wobec wzrostu przed rokiem o 3,5%) oraz w jednostkach prowadzących pozostałą sprzedaż detaliczną w niewyspecjalizowanych sklepach (o 3,3% wobec wzrostu o 7,7% przed rokiem).

W pozostałych grupach o niższym udziale w sprzedaży detalicznej ogółem znacznie zwiększyła się sprzedaż w grupowaniu "prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach" (o 16,6%) oraz "tekstylia, odzież, obuwie" (o 14,8%). Spadek sprzedaży wykazały natomiast podmioty zaklasyfikowane do grupy "pozostałe" (o 10,5%) oraz "paliwa stałe, ciekłe i gazowe" (o 2,5%).

W okresie styczeń-wrzesień br. sprzedaż detaliczna zwiększyła się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 3,5% (wobec wzrostu o 4,3% w 2014 r.).

Według wstępnych danych we wrześniu 2015 r. ceny produkcji sprzedanej przemysłu były niższe o 2,9% w porównaniu z wrześniem 2014 r.

Spadek cen odnotowano również w produkcji budowlano-montażowej - o 0,6%. W okresie styczeń-wrzesień 2015 r. ceny produkcji sprzedanej przemysłu były o 2,4% niższe w porównaniu z analogicznym okresem 2014 r. (kiedy również notowano spadek - o 1,4%), a ceny produkcji budowlano-montażowej - o 0,4% (spadek w ub. roku - o 1,3%).

Według wstępnych danych, ceny produkcji sprzedanej przemysłu we wrześniu 2015 r. były o 0,1% niższe niż w poprzednim miesiącu.

Spadek cen zanotowano w sekcjach:

wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę o 0,5% oraz dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja - o 0,3%.

Obniżono również ceny w przetwórstwie przemysłowym o 0,1%, w tym najbardziej w produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 3,1%). Spadły również ceny m.in. w produkcji napojów (o 0,7%), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, odzieży (po 0,5%), chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 0,4%), wyrobów z metali, wyrobów tekstylnych (po 0,2%), metali, wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych, wyrobów farmaceutycznych, mebli, a także skór i wyrobów skórzanych (po 0,1%).

Ceny produkcji urządzeń elektrycznych ukształtowały się na poziomie zbliżonym do zanotowanego w poprzednim miesiącu. Wzrosły natomiast ceny m.in. w produkcji maszyn i urządzeń, pozostałego sprzętu transportowego, poligrafii i reprodukcji zapisanych nośników informacji (po 0,1%), produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny (po 0,2%), artykułów spożywczych (o 0,4%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 0,5%) oraz papieru i wyrobów z papieru (o 0,6%).

Zanotowano natomiast wzrost cen w górnictwie i wydobywaniu o 0,7%, w tym w górnictwie rud metali (o 5,0%), przy spadku cen w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (lignitu) (o 2,2%).

W porównaniu z grudniem poprzedniego roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu spadły o 0,7%. Obniżono ceny w górnictwie i wydobywaniu o 6,2%.

Spadek cen zanotowano również w sekcji przetwórstwo przemysłowe o 0,7%, w tym największy w produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 8,5%).

Spadły również ceny m.in. w produkcji odzieży (o 2,4%), wyrobów z metali, wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (po 1,0%), napojów (o 0,7%), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, poligrafii i reprodukcji zapisanych nośników informacji (po 0,6%), produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 0,5%), wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny (o 0,3%) oraz mebli (o 0,2%). Wzrosły natomiast ceny m.in w produkcji artykułów spożywczych, pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (po 0,1%), urządzeń elektrycznych, maszyn i urządzeń (po 0,2%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, wyrobów tekstylnych (po 0,5%), wyrobów farmaceutycznych (o 1,1%) oraz metali (o 1,5%), pozostałego sprzętu transportowego (o 2,2%) oraz papieru i wyrobów z papieru (o 2,9%). Ceny w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę podniesiono o 0,2%, a w sekcji dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja - o 1,0%.

We wrześniu 2015 r. ceny produkcji sprzedanej przemysłu były o 2,9% niższe niż przed rokiem. Obniżono ceny w górnictwie i wydobywaniu o 7,1% oraz w przetwórstwie przemysłowym - o 3,1%. Podniesiono natomiast ceny w sekcjach: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę o 0,1% oraz dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja - o 0,7%. Szacuje się, że ceny produkcji budowlano-montażowej we wrześniu 2015 r. były o 0,1% niższe niż w poprzednim miesiącu. Spadły ceny budowy budynków oraz budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej (po 0,1%). Ceny robót budowlanych specjalistycznych ukształtowały się na poziomie zbliżonym do zanotowanego w sierpniu br.

Ceny produkcji budowlano-montażowej we wrześniu br. były po 0,6% niższe niż w grudniu ub. roku oraz przed rokiem.

Produkcja budowlano-montażowa obniżyła się we wrześniu o 2,5% r/r, wobec sierpniowego wzrostu o 4,8% r/r, poniżej naszych oczekiwań oraz konsensusu rynkowego (1,2% i 1,1% r/r). Indeks cen produkcji PPI obniżył się we wrześniu do -2,9% r/r wobec -2,7% r/r w sierpniu.

Zdaniem analityków DM BOŚ

Choć w ujęciu zmian rocznych nieoczyszczonych z wahań sezonowych we wrześniu odnotowano wyraźny spadek dynamiki produkcji przemysłowej, to głębsza analiza danych wskazuje tak naprawdę na poprawę aktywności w przemyśle pod koniec III kwartału.

Spadek rocznej dynamiki produkcji był bowiem wynikiem wyłącznie efektów sezonowych (brak sierpniowego efektu wyższej liczby dni roboczych) oraz efektów bazy odniesienia (bardzo słabe wyniki produkcji w przemyśle w sierpniu 2014 r.). W ujęciu zmian miesięcznych oczyszczonych z wahań sezonowych produkcja w przemyśle bardzo silnie odbiła w górę wzrastając aż o 1,5% m/m, po silnym tąpnięciu produkcji w sierpniu w skali 1,3% m/m.

Wrześniowe dane potwierdzają zatem tezę sprzed miesiąca, że silne osłabienie wyników produkcji w sierpniu było wyłącznie efektem ograniczeń produkcji w wyniku ograniczeń w dostawach energii elektrycznej, a negatywnego oddziaływania czynników popytowych. Nadrabianie zaległości produkcyjnych we wrześniu poskutkowało nadrobieniem wcześniejszych spadków produkcji.

Generalnie uśredniając wyniki produkcji za cały III kw. (w celu wyeliminowania zmienności z tytułu wpływu ograniczeń w dostawach energii) można wskazać w tym okresie na stabilny wynik produkcji w przemyśle, minimalnie lepszy od słabego wyniku z II kw., jednocześnie wciąż sporo słabszego od bardzo korzystnych danych z I kw.

Taka sytuacja w naszej ocenie potwierdza naszą dotychczasową tezę, z jednej strony tylko okresowego charakteru odbicia produkcji na przełomie 2014 i 2015 r, ale także ograniczonego ryzyka silnego spowolnienia produkcji w kolejnych miesiącach. Dotychczas opublikowane dane wskazują raczej na stabilizowanie się wyników produkcji na nieco słabszym poziomie niż na wyraźne osłabienie aktywności w przemyśle.

Cały czas czynnikiem hamującym wzrost dynamiki krajowego przemysłu pozostaną ograniczenia co do przyspieszenia eksportu z uwagi na słaby popyt gospodarek wschodzących (Rosja, Ukraina, Chiny - poddostawczy eksport dla eksportu Niemiec), z drugiej strony czynnikiem łagodzącym te efekty jest stabilny wzrost popytu krajowego w strefie euro.

Podobnej sytuacji oczekujemy w IV kw. br., kiedy wzrost produkcji powinien utrzymać się na poziomie ok. 4,0% r/r, przy zmienności w poszczególnych miesiącach z uwagi na efekty sezonowe.

We wrześniu negatywnie zaskoczyły z kolei dane dot. produkcji budowlano-montażowej. O ile oczekiwaliśmy niższej dynamiki wzrostu z uwagi na mniej sprzyjające efekty sezonowe, to skala tego spadku okazała się głębsza.

Co ciekawe, to nie silniejsze osłabienie w grupie firm specjalizujących się w robotach związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej było przyczyną sporo gorszych wyników w budownictwie. We wrześniu silniej negatywnie zaskoczyły wyniki w przedsiębiorstwach specjalizujących się we wznoszeniu budynków, które dotychczas silnie wspierały wyniki produkcji budowlano-montażowej.

O ile w II poł. roku oczekiwaliśmy lekkiego wyhamowania wzrostu inwestycji mieszkaniowych (cykl budowlany mieszkań deweloperskich), to skala osłabienia we wrześniu okazała się dość nagła i głęboka. Nie sądzimy, aby tak silne dostosowania trwały w kolejnych miesiącach, stąd oczekujemy w nadchodzących miesiącach łagodniejszego trendu spadkowego w budownictwie i utrzymania wyników w okolicach 0% r/r.

Podtrzymujemy ocenę, że spowolnienie wzrostu PKB w II kw. br. (3,3% wobec 3,6% r/r w I kw.) było efektem wygaśnięcia czynników okresowo podbijających wyniki gospodarki w I kw., a opublikowane dotychczas dane za III kw. nie są zapowiedzią pogłębienia trendu spadkowego dynamiki PKB.

Jednocześnie jednak trudno oczekiwać by przy mniej sprzyjających warunkach globalnych, w II poł. wzrost PKB wyraźnie przyspieszył. Oczekujemy tym samym, że w II poł. roku dynamika wzrostu PKB utrzyma się w okolicach 3,3% r/r.

BIURO ANALIZ DM BOŚ

MAKROEKONOMICZNYCH

_ _ _ _ _ _ _

Zgodnie z danymi GUS produkcja sprzedana przemysłu w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 osób zwiększyła się we wrześniu o 4,1% r/r wobec wzrostu o 5,3% w sierpniu, co było nieznacznie powyżej naszej prognozy (4,0%) zgodnej z konsensusem rynkowym.

Zmniejszenie dynamiki produkcji przemysłowej było w naszej ocenie spowodowane głównie ustąpieniem efektu niskiej bazy w sierpniu ub. r. w licznych działach przetwórstwa przemysłowego, w tym w szczególności w produkcji "samochodowych, przyczep i naczep", "artykułów spożywczych" oraz "koksu i rafinacji ropy naftowej".

Dodatkowym czynnikiem oddziałującym w kierunku spowolnienia wzrostu aktywności w przemyśle był odnotowany we wrześniu pierwszy od jedenastu miesięcy spadek zamówień eksportowych sygnalizowany w badaniu PMI.

Po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych produkcja przemysłowa wzrosła we wrześniu o 1,0% m/m, co oznacza powrót do wzrostu aktywności w tym sektorze po dwóch z rzędu miesiącach spadku.

Zaskakujący (i przejściowy) spadek produkcji budowlano-montażowej

Według danych GUS produkcja budowlano-montażowa spadła we wrześniu o 2,5% r/r wobec wzrostu o 4,8% w sierpniu, do czego przyczyniło się ustąpienie niskiej ubiegłorocznej bazy. Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja budowlano-montażowa zmniejszyła się w ujęciu miesięcznym o 0,9% wobec wzrostu o 3,0% w sierpniu.

W naszej ocenie znaczne wyhamowanie produkcji budowlano-montażowej we wrześniu miało charakter przejściowy, na co wskazuje nasilające się ożywienie w budownictwie mieszkaniowym (liczba rozpoczętych budów mieszkań wzrosła we wrześniu o 15,0% r/r) oraz perspektywa przyspieszenia robót związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej w IV kw. (efekt realizacji inwestycji infrastrukturalnych współfinansowanych ze środków unijnych i rozliczanych do końca br.).

Sprzedaż przyspieszyła dzięki zwiększonym zakupom odzieży i obuwia

Zgodnie z opublikowanymi dzisiaj danymi GUS liczona w cenach bieżących sprzedaż detaliczna w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 osób wzrosła we wrześniu do 0,1% r/r wobec odnotowanego w sierpniu spadku o 0,3% r/r, co było poniżej naszej prognozy (1,0%) i konsensusu rynkowego (1,4%). Liczona w cenach stałych sprzedaż zwiększyła się we wrześniu o 2,9% r/r wobec wzrostu o 2,0% r/r w sierpniu. Przyspieszenie wzrostu sprzedaży było spowodowane głównie sezonowym zwiększeniem zakupów odzieży i obuwia z kolekcji jesienno-zimowej, które w tym roku nastąpiło później w związku z wyjątkowo ciepłym sierpniem (liczona w cenach stałych dynamika sprzedaży w tej kategorii wzrosła do 14,8% r/r z 3,4% r/r w sierpniu). Wsparciem dla sprzedaży detalicznej we wrześniu było również zwiększenie dynamiki realnego funduszu płac w przedsiębiorstwach).

Dzisiejsze dane o wrześniowej sprzedaży detalicznej, produkcji przemysłowej i budowlano-montażowej stanowią wsparcie dla naszego scenariusza, zgodnie z którym dynamika PKB w III kw. uległa obniżeniu do 3,1% r/w wobec 3,3% w II kw. przy jednoczesnym lekkim przyspieszeniu wzrostu spożycia prywatnego do 3,2% r/r w III kw. wobec 3,0% w II kw.

Podtrzymujemy prognozę, zgodnie z którą dynamika PKB, wspierana przez dalszy - choć wolniejszy niż w III kw. - umiarkowany wzrost aktywności w przemyśle i przyspieszenie wzrostu produkcji w budownictwie, zwiększy się w IV kw. do 3,4% r/r.Sumaryczny wpływ opublikowanych dziś danych o sprzedaży detalicznej, produkcji przemysłowej i budowlano-montażowej jest w naszej ocenie neutralny dla złotego i rynku długu.

Jakub Borowski

Credit Agricole Bank Polska S.A.