Robisz zdjęcia? Zadbaj o swoje prawa autorskie
Czy wiesz, w jaki sposób powinieneś podpisać swoje zdjęcie zanim je upublicznisz w Internecie lub zgodzisz się na jego publikację w prasie? Jeżeli nie - ta Instrukcja jest dla ciebie.
Jak wynika z Raportu Poszukiwana, poszukiwany. Kto jest autorem opublikowanego zdjęcia? ponad połowa zawodowych fotografów w Polsce nie wie jak prawidłowo podpisać własne zdjęcie. Sytuacja ta jest o tyle niepokojąca, że to właśnie podpis pod fotografią warunkuje istnienie wspomnianego zawodu. W dobie cyfryzacji, kiedy praktycznie każdy z nas staje się autorem prac dostępnych w domenie publicznej, problem prawa własności intelektualnej staje się coraz bardziej naglący. Jak podaje wspomniany Raport opracowany przez redaktorów portalu fotoprawo.pl, niektóre tytuły mediowe bowiem w ogóle nie umieszczają adnotacji dot. autora publikowanych fotografii. W celu poprawy tej sytuacji, powstała Instrukcja prawidłowego podpisywania zdjęć, której zdaniem jest wprowadzenie standardu oznaczania fotografii w polskim społeczeństwie.
W Polsce ochrona prawami autorskimi przysługuje twórcy każdego dzieła, niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. Oznacza to, że od 1994 roku (tj. wejścia w życie Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych), nie ma żadnych dodatkowych procedur ani żadnych warunków, które trzeba spełnić, by autor dzieła mógł korzystać z praw do niego.
Co ważniejsze, prawo do podpisu autorskiego przy zdjęciu należy do grupy praw osobistych, a więc takich, których nie można się zrzec, sprzedać, odziedziczyć, a w dodatku są wieczne - nigdy nie wygasają. W kontekście fotografii oznacza to bezwzględny obowiązek umieszczenia notki autorskiej pod każdym wykorzystanym zdjęciem, jeśli autor nie wspomniał o tym, że nie chciałby być podpisany.
W celu wypracowania standardów podpisywania zdjęć w Polsce, redaktorzy portalu fotoprawo.pl, na drodze konsultacji z przedstawicielami środowiska fotograficznego, stworzyli Instrukcję prawidłowego podpisywania zdjęć. Pozwla ona w prosty i szybki sposób zorientować się jak należy oznaczyć daną fotografię, aby nie łamać prawa autorskiego. Instrukcja podpowiada także jak zachować się w czterech szczególnych przypadkach, tj. kiedy:
1. autor jest jednocześnie właścicielem praw majątkowych
2. prawa majątkowe są "kaskadowane" - agencja, do której należą udziela sublicencji innej agencji
3. autor nie chce się ujawnić lub jest nieznany
4. źródłem zdjęcia jest domena publiczna
Mamy nadzieję, że "Instrukcja prawidłowego podpisywania zdjęć" pomoże zarówno tym, którzy tworzą fotografię, jak i tym, którzy ją wykorzystują - mówi Wiktor Sobolewski, koordynator projektu Fotoprawo.pl - Fotografowie, dziennikarze, fotoedytorzy, ale także przysłowiowy Kowalski - my wszyscy możemy dbać o to, aby autor dzieła sztuki, jakim niewątpliwie jest fotografia, został w odpowiedni sposób uhonorowany oraz mógł czerpać przysługujące mu korzyści majątkowe.
