Dokumenty potwierdzające WDT
Przepisy krajowe dotyczące dokumentowania transakcji wewnątrzwspólnotowych są niezwykle rygorystyczne.
Tym samym niezwykle korzystnie dla podatników prezentuje się wyrok WSA w Warszawie z dnia 27 września 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 1210/07), w którym sąd zajmował się kwestią dokumentacji potwierdzającej dostarczenie towarów do kontrahenta w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Organy podatkowe zakwestionowały prawo do zastosowania stawki 0 % z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, bowiem w momencie składania deklaracji podatkowej podatnik nie posiadał dokumentów, o których mowa w art. 42 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT. Organy podatkowe (organ I i II instancji) uznały, iż jednym z warunków skorzystania z 0 % stawki jest, aby przed złożeniem deklaracji podatnik dokonujący takiej dostawy posiadał dokumenty, które łącznie potwierdzają dostarczenie towarów. Zdaniem organów, przepisy wyraźnie określają, jakie to mają być dokumenty i nie mogą to być dokumenty uzupełniające. WSA w Warszawie uchylił decyzje organów podatkowych, uznając, iż wykładnia przepisów dotyczących warunków stosowania stawki 0 % przy WDT powinna być rozszerzająca, a nie zawężająca. Zdaniem Sądu, wszelkie wątpliwości dotyczące opodatkowania WDT powinny być rozstrzygane na korzyść reguły, iż WDT podlega stawce 0 %.
W omawianym wyroku Sąd podniósł, iż warunkiem stosowania stawki 0% z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów jest posiadanie przez dostawcę towaru dowodów, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium Polski. Podatnik powinien posiadać odpowiednie dowody najpóźniej w dniu składania deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy (art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT).
Ponadto Sąd zauważył, iż w razie gdy warunek posiadania dowodów nie został spełniony przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany okres, art. 42 ust. 12 nakazuje wykazać daną dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, jako dostawę krajową. Przepis ten nakłada zatem na podatnika pewien obowiązek ewidencyjny, który nie jest związany bezpośrednio z rozliczeniem podatku, jaki byłby należny, gdyby była to dostawa krajowa. W przepisie tym nie mówi się nic o obowiązku zapłaty podatku w związku z prowadzeniem tej ewidencji. Ewidencja ta ma służyć jedynie prawidłowemu sporządzeniu deklaracji podatkowej. Samo stwierdzenie, że w ewidencji tej należy wykazać jakąś czynność jako dostawę krajową, nie kreuje jeszcze obowiązku wykazania tej czynności jako opodatkowanej w konkretnej deklaracji podatkowej. Sąd twierdzi, iż nie ma de facto przepisu, który jednoznacznie stanowiłby, że podatnik ma obowiązek wykazać w deklaracji za dany okres podatek należny ze względu na uznanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów za dostawę krajową.
Podobna regulacja dotyczy eksportu towarów, jednakże Sąd zwrócił uwagę na zasadniczą różnicę w konstrukcji tych przepisów, a mianowicie zgodnie z art. 41 ust. 7 zdanie drugie ustawy o VAT, w razie nieotrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towarów w terminie określonym w zdaniu poprzednim mają zastosowanie stawki właściwe dla dostawy tego towaru na terytorium kraju. Przepis ten można ostatecznie uznać za podstawę do opodatkowania eksportu towarów stawką krajową (np. 2%). Regulacji takiej brak w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W art. 42 ust. 12 i 13 mowa jedynie o wykazaniu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w ewidencji jako dostawy krajowej, nic zaś nie mówi się o obowiązku zastosowania "stawki właściwej dla dostawy danego towaru na terytorium kraju", którą po późniejszym spełnieniu określonych warunków można skorygować w kolejnej deklaracji podatkowej.
Jednak najważniejsze rozstrzygnięcie w tym stanie faktycznym dotyczy rodzaju dokumentów, które potwierdzają wywóz towarów na terytorium innego państwa członkowskiego. Ważne jest, aby dokumenty zawierały informacje, z których wynika, że określony towar został faktycznie dostarczony do kontrahenta unijnego. Ponadto, dokumenty, o których mowa w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT mają ?łącznie? potwierdzać to zdarzenie. Podatnik nie musi posiadać wszystkich tych dokumentów. Wystarczy, że dwa lub jeden z nich potwierdzają jednoznacznie dostarczenie towarów do innego państwa unijnego, np. faktura, która jednocześnie potwierdza przewóz towaru. Wg Sądu, nie ma również przeszkód do przyznania mocy dowodowej dokumentowi w formie elektronicznej lub przesłanemu faksem.
Ewa Dudała
Europejskie Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej