MONETA AUREA: Artykuł konkursowy nr 2

1. Porozumienie w sprawie obniżonych stawek na usługi pracochłonne

1 lutego 2006 r. Polska jako ostatni kraj Wspólnoty zgodziła się na przedłużenie do 2010 roku możliwości stosowania obniżonych stawek VAT w odniesieniu do usług pracochłonnych wymienionych w załączniku K Szóstej Dyrektywy.

Usługi wymieniane w załączniku to naprawa rowerów, butów i odzieży, mycie okien, remonty mieszkań, opieka domowa oraz usługi fryzjerskie. Początkowy sprzeciw Polski wynikał z faktu, iż w zamian za aprobatę przedłużenia stawek na usługi załącznika K nasz kraj domagał się przyznania dłuższych okresów przejściowych na obniżoną stawkę VAT na mieszkania, książki, produkty rolne, usługi budowlane i restauracyjne.

Komisja Europejska odmówiła spełnienia żądań naszego kraju argumentując jednocześnie, iż przyjmując porozumienie w sprawie załącznika K Polska będzie w stanie zrealizować część wysuniętych postulatów. W liście skierowanym do Ministerstwa Finansów komisarz Kovacs wskazał, iż odpowiednie zdefiniowanie budownictwa społecznego, tak aby spełniało kryteria załącznika H do Szóstej Dyrektywy pozwoli na uzyskanie bezterminowego stosowania obniżonej stawki VAT na nowe mieszkania.

Komisarz zaznaczył jednocześnie, iż porozumienie w sprawie załącznika K gwarantuje Polsce obniżoną stawkę VAT na usługi remontowe, wymienione w tym załączniku. Ostateczne podpisanie przez Polskę powyższego porozumienia umożliwi państwom członkowskim UE, w tym Polsce prawo wyboru do 31 marca tego roku trzech usług z załącznika K, na które państwa te mogą wprowadzić obniżoną stawkę VAT. Ponadto zgodnie z porozumieniem otwarta dla wszystkich krajów jest też możliwość bezterminowego stosowania niższych stawek na ogrzewanie komunalne.

2. Definicja budownictwa społecznego

Według przedstawionego 16 lutego projektu Ministerstwa Transportu i Budownictwa jako budownictwo społeczne opodatkowane stawką 7% rozumiane mają być mieszkania i domy, których powierzchnia nie przekracza 350 mkw.

Niższą stawką VAT zostaną objęte jedynie te budynki i mieszkania, które dodatkowo spełniają co najmniej dwa z poniższych warunków:

1) nie mogą mieć one tarasu i balkonu większego niż 65 mkw;
2) częścią takiej nieruchomości nie może być kryty basen;
3) częścią nieruchomości nie mogą być obiekty sportowe, takie jak baseny odkryte czy korty tenisowe;
> 4) łączna wartość robót wykończeniowych wraz z użytymi materiałami nie może stanowić więcej niż 50% ceny mieszkania lub domu.

Według Ministerstwa, definicja budownictwa społecznego wejdzie w życie 1 stycznia 2008 r. Wtedy bowiem skończy się wynegocjowany z UE przez Polskę okres, w którym stawka VAT na mieszkania wynosi 7%.

3. Czy tzw. sankcja VAT z art.109 ustawy o VAT jest zgodna z Szóstą Dyrektywą?

W dniu 15 lutego 2006 r. WSA w Łodzi skierował do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości pytanie prejudycjalne dotyczące zgodności z Szóstą Dyrektywą sankcji z art. 109 ustawy o VAT w wysokości 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub 30% kwoty zawyżenia nadwyżki VAT naliczonego nad należnym.

Postępowanie sądowe dotyczyło podatnika, wobec którego organy skarbowe nałożyły sankcję na podstawie art. 109 ustawy o VAT ponieważ kwoty wynikające z deklaracji, zarówno kwota obrotu jak i sprzedaży, były niższe niż kwoty wynikające z rejestru sprzedaży opodatkowanej.

W postępowaniu przed WSA podatnik podniósł zarzut, iż organy błędnie uznały, że naruszenie obowiązków ewidencyjnych jest zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu, co nie wynika z przepisów dyrektyw.

Spółka ponadto zarzuciła, iż sankcje z art. 109 ustawy o VAT stanowią w rzeczywistości środek specjalny w rozumieniu art. 27 Szóstej Dyrektywy, na którego stosowanie wymagane jest uprzednie upoważnienie Rady UE. W razie orzeczenia przez ETS iż sankcja z art. 109 ustawy o VAT jest niezgodna z Szóstą Dyrektywą, przepis ten będzie musiał ulec zmianie.

4. Kto zapłaci VAT na użytkowaniu wieczystym?

11 lutego Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na pytanie, kogo ma obciążać VAT od opłat za użytkowanie wieczyste w przypadku umów zawartych przed 1 maja 2004 r. Problem wynika z faktu, iż w wyniku wprowadzenia obecnie obowiązującej ustawy o VAT użytkowanie wieczyste, poprzednio nieopodatkowane, zostało objęte 22% VAT.

Umowy zawarte przez gminy przed 1 maja 2004 r., nie obejmowały VAT, a ustawa o gospodarce nieruchomościami zawiera jedynie ograniczony katalog przyczyn, z powodu których opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego może zostać podwyższona. Na tym tle powstały spory pomiędzy gminami a użytkownikami wieczystymi, kto ma ponosić koszty VAT: czy w takich przypadkach samorządy terytorialne mogą powiększać opłatę roczną za użytkowanie wieczyste o 22% VAT, czy też podatek zawarty jest już w opłacie.

Na tle jednego ze sporów użytkownika wieczystego i gminy sąd apelacyjny skierował pytanie do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie tej kwestii. Z powodu braku uchwały Sądu Najwyższego problem ponoszenia kosztów opodatkowania VAT użytkowania wieczystego w stosunku do umów zawartych przed 1 maja 2004 r. nie doczekał się jednoznacznego rozstrzygnięcia.

Zespół Podatku VAT firmy Deloitte / INTERIA.PL