Na wakacje z biopaszportem
Od 28 sierpnia 2006 r. będzie obowiązywać nowy paszport, w którym zostanie zakodowany biometryczny wizerunek twarzy właściciela, później jego odciski palców, skan tęczówki i - być może - wzór DNA.
Nie ma odwrotu od biometrycznych dokumentów identyfikacyjnych. - Potrzeba dokładnej kontroli przemieszczania się obywateli wynika z rosnącego zagrożenia światowym terroryzmem oraz potrzebą ochrony państwa i jego obywateli przed nielegalną migracją w celach ekonomicznych - powiedział podczas ostatniej konferencji prasowej Tomasz Goliński, szef marketingu w Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A., która rozpoczęła testy technik biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Podstawą prawną ustanawiającą normy zabezpieczeń i danych biometrycznych jest rozporządzenie Rady UE nr 2252 z 13 grudnia 2004 r. W 2005 r. została opracowana wstępna specyfikacja jednolitych standardów zapisu i odczytu danych. W ciągu najbliższych 18 miesięcy (do 28 sierpnia 2006 r.) kraje UE powinny wprowadzić paszporty z mikroprocesowym wizerunkiem twarzy, a w ciągu 36 miesięcy (do 28 lutego 2008 r.) - elektroniczny zapis odcisków palców.
W PWPW S.A. powstał prototyp urządzenia składającego się z kamery cyfrowej i czytnika, umożliwiający w ciągu paru minut zanotowanie w chipie danych o posiadaczu dokumentu.
Do wyznaczonych przez Radę UE terminów państwa członkowskie powinny zainstalować na granicach urządzenia umożliwiające szybki odczyt i szybką odprawę podróżnych (wcześniej sprawną weryfikację danych w centralnych rejestrach i ewidencjach ludności). Warto przypomnieć, że jeżdżąc po Europie, posługujemy się wszystkimi dokumentami, które obowiązują w Polsce. W pierwszej kolejności paszportami z danymi biometrycznymi będą posługiwać się obywatele UE wyjeżdżający do Stanów Zjednoczonych.
Czy i kiedy wymieniamy inne dokumenty
Dowód osobisty - do 31 grudnia 2005 r. należy wymienić dowody osobiste wydane w latach 1981-1991, od dnia 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. podlegają wymianie dowody osobiste wydane w latach 1992-1995, natomiast od dnia 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. - wymieniane będą dowody osobiste wydane w latach 1996-2000.
Tak więc do końca 2007 r. można posługiwać się nowym lub starym (książeczkowym) dowodem osobistym, pod warunkiem że ten ostatni nie będzie zniszczony w stopniu uniemożliwiającym potwierdzenie tożsamości legitymowanej osoby. Nowy wzór dowodu osobistego obowiązuje od 1 stycznia 2001 r. Dokument jest zabezpieczony zgodnie z europejskimi standardami, ma postać wielowarstwowej karty poliwęglanowej. Warto pamiętać, że dowód osobisty ważny jest przez 10 lat; po upływie tego terminu należy dokument wymienić. Każdorazowo trzeba wymienić dowód osobisty, gdy osoba zmienia nazwisko, adres zamieszkania lub stan cywilny.
Prawo jazdy - do 30 czerwca 2006 r. należy wymienić prawa jazdy, które zostały wydane między 1 maja 1993 r. a 30 czerwca 1999 r. oraz wydane (na blankietach papierowych) po 1 lipca 1999 r. Nowe prawa jazdy zostały zaprojektowane i są wytwarzane zgodnie z europejskimi standardami określonymi w dyrektywie UE w sprawie praw jazdy z 1997 r.
Dokumenty mają formę karty identyfikacyjnej, wykonanej na bazie papieru ze znakiem wodnym, zabezpieczeniem chemicznym i włóknami świecącymi UV. Prawa jazdy posiadają również zabezpieczenia w szacie graficznej, m.in. mikrodruki i tła giloszowe. Prawo jazdy zachowuje ważność na czas w nim określony. Należy je jednak wymienić w przypadku zniszczenia powodującego nieczytelność oraz w przypadku zmiany danych umieszczonych na dokumencie.
Dowód rejestracyjny pojazdu - wydawany od 1 października 2004 r. nowy dowód rejestracyjny odpowiada wymogom znowelizowanej Dyrektywy Rady UE 1999/37/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie dokumentów rejestracyjnych pojazdów. Dokument posiada wszystkie stosowane w Europie zabezpieczenia, m.in.: włókna świecące w UV, znak wodny, druk irysowy, mikrodruk offsetowy, staloryt z efektem kątowym itp.
Podobnie jak prawo jazdy i dowód osobisty - dowód rejestracyjny pojazdu jest dokumentem centralnie personifikowanym (nie ma pustych druków formularzy, dokument jest wydawany konkretnej osobie lub dla konkretnego pojazdu). Właściciel dowodu rejestracyjnego jest zobowiązany zgłosić w terminie 30 dni - organowi, który dokument wydał - wszelkie zmiany danych zawartych w tym dowodzie. Nie ma obowiązku zamiany starego dowodu rejestracyjnego pojazdu na nowy, chyba że wydrukowane dane są nieczytelne w stopniu uniemożliwiającym identyfikację pojazdu.
Janina Kotłowska - Rudnik
