Rady NFI ocenią i zdecydują?

Skarb Państwa zmienił procedurę wypłaty firmom zarządzającym NFI wynagrodzeń za wyniki finansowe. Z informacji PARKIETU wynika, że skierowano w tej sprawie pisma do rad nadzorczych funduszy, które mają oceniać, czy firmy zasługują na takie wynagrodzenia. Zarządcy są gotowi dochodzić swoich praw w sądzie. Firmom zarządzającym NFI, oprócz ryczałtowego wynagrodzenia za zarządzanie majątkiem funduszy, wypłacanego w gotówce (wynosi ono najczęściej od 1,6 do 2 mln euro rocznie), należy się tzw. wynagrodzenie za wyniki finansowe. Do wyjątków należą te konsorcja, które nie mają podpisanych ze SP umów w tej sprawie.

W dyspozycji Skarbu Państwa znajdował się w chwili startu Programu NFI pakiet 15% akcji każdego funduszu zarezerwowany na wynagrodzenia za wyniki. Konsorcjom pracującym od początku NFI przysługuje roczne oraz końcowe wynagrodzenie za wyniki finansowe. Pierwsze z nich ma stanowić równowartość 1% akcji NFI za każdy rok obrotowy, drugie - równowartość 5% akcji - jeżeli firmie uda się zachować status zarządcy funduszu przez 10 lat (na tyle bowiem podpisano umowy o zarządzanie). Jeśli firma zostaje zwolniona z pracy, wówczas jej wynagrodzenie jest proporcjonalnie zmniejszane. Odpowiednio zmniejszane jest też wynagrodzenie końcowe.

Firmy zarządzające, które objęły kierowanie NFI zastępując zwolnionych zarządców, podpisały jesienią ubiegłego roku umowy o wynagrodzenie za wyniki, które przewidują także rezerwację dla nich pewnych pakietów akcji przez Skarb Państwa.

Metoda wypłaty takiego wynagrodzenia jest w zasadzie w obu przypadkach jednakowa. Firma może żądać po upływie określonych terminów, by SP sprzedał część akcji i przekazał jej otrzymaną kwotę. Procedura w odpowiednich terminach może być powtarzana aż do wyczerpania całej zarezerwowanej dla zarządcy puli.

Z możliwości tej korzystały wielokrotnie zarówno firmy zarządzające, które zostały już zwolnione, jak i wciąż pracujące dla NFI. W sierpniu br. Skarb Państwa sprzedawał walory na życzenie m.in. aktualnych i byłych firm zarządzających Fund.1 NFI, Hetmanem, Progressem, 7 NFI im. Kazimierza Wielkiego i Zachodnim NFI.

Środek nacisku?

Jak dowiedział się PARKIET, Skarb Państwa otrzymał pod koniec października br. od BRE/Private Equity żądanie sprzedaży pakietów akcji w funduszach zarządzanych przez to konsorcjum. Chodzi o sześć narodowych funduszy inwestycyjnych, w tym Foksal, nad którym firma straciła już kontrolę, oraz 7 NFI, o który cały czas toczy się walka.

Żądanie BRE/PE łatwo uzasadnić. Sprzedaż akcji na życzenie zarządcy zmniejsza pakiet, z jakiego podczas walnych NFI może głosować Skarb Państwa. SP występował zaś ostatnio na walnych przeciw BRE/PE, a zdominowane przez niego rady nadzorcze wypowiadały konsorcjum umowy o zarządzanie.

Skarb Państwa nie odpowiedział jednak, jak się dowiedzieliśmy, na pisma firmy zarządzającej w tej sprawie i nie sprzedał akcji, choć powinien to zrobić w określonym terminie. Skierował za to pisma do rad nadzorczych NFI z prośbą o analizę, czy w ocenie rad firma zarządzająca w okresie, za który domaga się wynagrodzenia, wypełniała swoje obowiązki w należyty sposób.

Najprawdopodobniej w przypadku wszystkich firm występujących z żądaniem sprzedaży akcji, a więc nie tylko BRE/PE, Skarb Państwa będzie domagał się takich ocen od rad nadzorczych.

Czy wypłacać premię

W ocenie firm zarządzających, takie działania nie mają podstaw prawnych. Ponadto prowadzą do paradoksalnych sytuacji, kiedy wybrane niedawno rady oceniać miałyby dawno zwolnionych zarządców, nie mając pojęcia o ich pracy.

Tymczasem MSP twierdzi, że umowy o wynagrodzenie za wyniki powołują się na umowy o zarządzanie (na ich podstawie zarządcom wypłacane jest wynagrodzenie ryczałtowe w gotówce), podpisywane z konsorcjami zarządzającymi przez fundusze. Dzięki temu wystąpienie o ocenę do rady nadzorczej jest uprawnione. Taka ocena ma być przy tym tylko jednym z elementów analizy, która ma odpowiedzieć na pytanie, czy uzasadnione są oczekiwania zarządcy co do wynagrodzenia.

Skarb Państwa zdaje się też traktować wynagrodzenia za wyniki jako autentyczną premię, która może (ale nie musi) przypaść zarządcom.

Na razie rada nadzorcza żadnego z NFI nie zajęła stanowiska w odpowiedzi na pismo MSP. W ostatnich dniach, jak wynika z naszych informacji, zebrały się rady Fund.1 NFI i Victorii (oba fundusze są zarządzane przez BRE/PE). Pierwsza w ogóle nie zajmowała się tą sprawą, druga uznała, że nie ma umocowania do wyrażania żądanych opinii.

Co się jednak stanie, jeśli rada Foksalu, zdominowana przez Skarb Państwa, uzna, że BRE/PE nie wywiązywała się należycie z obowiązków? Taka ocena byłaby tym bardziej logiczna, że rada ta wypowiedziała przed kilkoma tygodniami w najbardziej radykalnym trybie (z podaniem przyczyn) umowę o zarządzanie firmie BRE/PE. Może się okazać, że ten element przeważy na niekorzyść firmy i SP zdecyduje się zablokować wypłatę wynagrodzenia za zarządzanie, pozostając akcjonariuszem NFI w większym stopniu niż życzyłby sobie zarządca.

MSP zgłosił już wnioski o ocenę firm zarządzających nie tylko radom NFI kierowanych przez BRE/PE, ale też przez innych zarządców. Przedstawiciele BRE/PE w rozmowie z PARKIETEM zadeklarowali, że gdyby doszło do zablokowania wypłaty wynagrodzeń za wyniki, firma jest gotowa dochodzić swoich praw w sądzie.

Skarb Państwa popełnił błąd kilka lat temu - podpisał umowy o wynagrodzenie za wyniki, nie uzależniając ich faktycznie od wyników NFI. Więcej, nie uzależniając ich w zasadzie od niczego. Teraz próbuje błąd naprawić. Wątpliwe, by mu się to udało. Zwłaszcza że sprzedawał już wcześniej akcje na życzenie byłych, wyjątkowo nieudolnych, a nawet nieuczciwych, zarządców.