Właścicielskie dylematy
Skarb Państwa jako akcjonariusz spółek z kapitałem mieszanym powinien mieć możliwości działania, takie jak prywatni udziałowcy - stwierdziła wczoraj większość uczestników naszej redakcyjnej debaty "Właścicielska rola Skarbu Państwa - aktywna czy pasywna".
Prace sejmowej Komisji Specjalnej ds. Orlenu, zbliżający się termin arbitrażu między SP a Eureko, nieodmiennie wywołują temat nadzoru właścicielskiego. Nasza redakcja zainicjowała wśród praktyków i teoretyków dyskusję o zadaniach, metodach i instrumentach, jakie są lub powinny być w dyspozycji ministra skarbu, który odpowiada za majątek narodowy.
Witold Orłowski stwierdził, że SP jest ułomnym akcjonariuszem, bo nie ma środków ani możliwości finansowego wspierania spółek, które dzięki nowym projektom mogą zwiększyć swoją wartość. Poparła go część uczestników debaty. Według prof. Grzegorza Domańskiego, Skarb Państwa powinien mieć w firmach funkcjonujących w oparciu o kodeks spółek handlowych możliwości takiego samego racjonalnego zachowania, jak każdy inny akcjonariusz. Podobnego zdania był prof. Stanisław Sołtysiński. Według niego, SP powinien aktywnie reagować, ale tylko w nielicznych spółkach o strategicznym znaczeniu. Pozostałe podmioty powinny być sprywatyzowane. Jacek Chwedoruk dopowiedział, że aktywność SP powinna się realizować również przez prywatyzowanie podmiotów, które nie mają "wrażliwego charakteru".
Zdaniem Krzysztofa Bieleckiego, rola państwa powinna być stale ograniczana również z tego powodu, że aktywna gra rynkowa niesie ryzyko, za które urzędnicy nie ponoszą odpowiedzialności. Tomasz Lis dodał, że zarządzanie majątkiem urzędnikom nie wychodzi. Stwierdził jednak, że Skarb Państwa powinien być aktywny w dochodzeniu do swoich pieniędzy, tak jak każdy inny gracz na rynku.
Jan Waga podkreślił, że Skarb Państwa powinien zadbać przede wszystkim o regulacje kreujące warunki do działania wszystkich podmiotów na rynku. Powinien mieć też prawo do aktywnego, ale pozytywnego zarządzania majątkiem w dużych, strategicznych spółkach, pod warunkiem dysponowania zapleczem intelektualnym oraz odpowiednimi "narzędziami". W ocenie Zbigniewa Jakubasa, potrzebna jest koordynacja działań resortów skarbu, gospodarki oraz finansów. A zdaniem Cezarego Stypułkowskiego, SP w określonych okolicznościach powinien mieć prawo do zablokowania działań, które mogłyby zaszkodzić jego interesowi ekonomicznemu, wyrażonemu poprzez wartość spółki.
