Wysokie kary za brak cen

Nowe przepisy - wyższe kary

Od 25 lipca 2014 r. obwiązują przepisy nowej ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług. W celu złagodzenia obowiązków informacyjnych przedsiębiorców wprowadziła ona znaczące zmiany w zakresie oznaczania towarów cenami. Wcześniej sprzedawcy mieli obowiązek oznaczania sprzedawanych towarów na dwa sposoby. Pierwszy z nich polegał na uwidacznianiu w miejscach sprzedaży detalicznej i świadczenia usług cen towarów i usług oraz ich cen jednostkowych. Musiało to nastąpić poprzez umieszczenie tzw. wywieszek zawierających ich nazwy handlowe, ceny oraz jednostki miar, do których odnosiły się uwidaczniane ceny. Drugim obowiązkowym sposobem podawania cen było bezpośrednie oznaczenie ceną towaru (zwane metkowaniem). Pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy o cenach kara pieniężna za uporczywe niewykonywanie obowiązków w zakresie oznaczania towarów cenami mogła wynieść równowartość od 1.000 do 5.000 euro.

Obecnie przedsiębiorcy nie mają obowiązku indywidualnego oznaczania towarów, czyli tzw. metkowania. Od czasu wejścia w życie z dniem 25 lipca 2014 r. przepisów nowej ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług kary nakładane na przedsiębiorców naruszających przepisy tej ustawy są o wiele wyższe. Jednocześnie powołana ustawa uchyliła obowiązywanie art. 137 § 1 Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482 ze zm.), który przewidywał karę grzywny do 1.500 zł albo karę nagany dla tego, kto w przedsiębiorstwie handlowym lub usługowym naruszał przepisy o obowiązku uwidaczniania cen lub ilości nominalnej (towaru, usługi).

Obecnie niezrealizowanie wspomnianych obowiązków może skutkować nałożeniem na przedsiębiorcę kary pieniężnej w wysokości do 20.000 zł, a w niektórych przypadkach nawet do 40.000 zł. Mamy tu do czynienia z automatycznym stosowaniem kary pieniężnej, tj. w przypadku stwierdzenia przez inspektorów Inspekcji Handlowej zaistnienia naruszenia zasad oznaczania towarów cenami i przypisania danemu podmiotowi odpowiedzialności za to naruszenie, uprawniony podmiot taką karę musi na niego nałożyć. Kwestia odpowiedzialności przedsiębiorcy nie wiąże się tu z koniecznością wykazania umyślności takiego naruszenia, co oznacza, że organy inspekcji nie muszą badać, czy do niedopełnienia obowiązków przez przedsiębiorcę doszło z jego winy, czy też nastąpiła tu nieumyślność. Kara w takim przypadku ma być skuteczna i mieć charakter odstraszający. Wymierzona przez inspektorów kara powinna być też proporcjonalna do stopnia stwierdzonego naruszenia.

W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu tymi podatkami.

Stopniowanie naruszeń przepisów

Jak wynika z art. 6 ust. 3 omawianej ustawy, przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień naruszenia obowiązków oraz dotychczasową działalność przedsiębiorcy, a także wielkość jego obrotów i przychodów. Jeżeli chodzi o stopień naruszenia obowiązków, to wyższa kara zostanie nałożona na tych sprzedawców, którzy np. w ogóle nie uwidaczniają cen przy sprzedawanych przez siebie towarach. Mniejsza kara dotknie tego sprzedawcę, który np. prawidłowo oznaczył towar ceną, ale zapomniał uwidocznić jednocześnie cenę jednostkową tego towaru.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dokumencie "Wyjaśnienia w sprawie ustalenia wysokości kar pieniężnych za naruszenia przepisów ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług" wyróżnia trzy stopnie tego rodzaju naruszeń:

• bardzo poważne, do których należą brak jakiejkolwiek informacji o cenach i cenach jednostkowych towarów, w całej placówce handlowej, bądź w określonym jej dziale,
   
• poważne, obejmujące niezgodność informacji o cenach towarów (usług) w odniesieniu do dużej części asortymentu lub usług lub brak informacji o przyczynach obniżki ceny danego produktu,
   
• pozostałe, tj. naruszenia przepisów o mniejszej wadze.

Dotychczasowa działalność przedsiębiorcy

Przy ustalaniu wysokości kar Inspekcja musi brać pod uwagę dotychczasową działalność przedsiębiorcy. Chodzi tu przede wszystkim o wcześniejszą historię kontroli danego przedsiębiorcy. Wyższa kara obejmie tego sprzedawcę, który już wcześniej karany był przez Inspekcję z tytułu naruszeń przepisów w zakresie oznaczania towarów cenami. Łagodniejsza sankcja obejmie tego sprzedawcę, który do czasu przeprowadzenia ostatniej kontroli miał nienaganną historię kontroli, ewentualnie szybko realizował zalecenia pokontrolne, współpracując z organem kontrolnym.

Wielkość obrotów i przychodu przedsiębiorcy

Organ kontrolny wymierzając karę pieniężną za omawiane naruszenia został na mocy nowych przepisów zobligowany do brania pod uwagę danych dotyczących wielkości obrotów i przychodów kontrolowanego sprzedawcy (usługodawcy). Dane te powinny odzwierciedlać aktualny na dzień wszczęcia postępowania, rzeczywisty stan danego przedsiębiorcy. Wielkość obrotów i przychodów może być obliczana na podstawie dokumentów księgowych i podatkowych.

Kumulacja kar

Jeżeli przedsiębiorca nie wykonał obowiązków w zakresie prawidłowego oznaczania towarów cenami co najmniej trzykrotnie w okresie 12 miesięcy licząc od dnia, w którym stwierdzono naruszenie tych obowiązków po raz pierwszy, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nakłada na niego, w drodze decyzji, karę pieniężną do wysokości 40.000 zł. Oznacza to, że jeżeli przeprowadzając bieżącą kontrolę organ ustali, że w okresie 12 miesięcy miało miejsce dwukrotne naruszenie obowiązków (wliczając bieżącą kontrolę - trzykrotne), jest uprawniony do nałożenia kary w maksymalnej wysokości. Trzeba jednak pamiętać, że naruszenia te muszą mieć miejsce pod rządami obecnie obowiązującej ustawy, która weszła w życie z dniem 25 lipca 2014 r. Nie należy wliczać do tej liczby kontroli prowadzonych na podstawie przepisów uchylonej ustawy o cenach.

Jak informuje UOKiK, Inspekcja Handlowa może w uzasadnionych przypadkach nałożyć na przedsiębiorcę karę w szczególnie niskiej wysokości. Może to nastąpić, jeżeli stopień naruszenia obowiązków był niewielki, podmiot naruszył te obowiązki po raz pierwszy, a jego obroty i przychody nie są duże.

Pobierz darmowy program do rozliczeń PIT

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 9.05.2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r. poz. 915)

autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa nr 19 (1164) z dnia 2015-03-05

GOFIN podpowiada