Zmiany w opodatkowaniu podatkiem VAT w budownictwie
Założono podwyższenie od 1 stycznia 2002 roku stawki VAT z 7 proc. do 22 proc. na materiały budowlane i roboty budowlane, związane z budownictwem mieszkaniowym oraz infrastrukturą towarzyszącą.
Dotyczyłoby to także budowy, remontów i bieżącej
konserwacji obiektów: zbiorowego-okresowego zamieszkania (bez
turystycznych), naukowych, oświatowych i wychowawczych, kultury i
sztuki, radiowych i telewizyjnych, a także budynków sakralnych,
ochrony zdrowia i opieki społecznej, kultury fizycznej, turystyki
i wypoczynku oraz użytku publicznego.
Przewidziano także podniesienie stawki VAT z 7 proc. do 22 proc.
na sprzedaż obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części.
Przewidziano również opodatkowanie podatkiem VAT czynności w
zakresie:
- ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego lokatorskiego prawa
do lokalu mieszkalnego lub odrębnej własności lokalu mieszkalnego
lub lokali o innym przeznaczeniu;
- przeniesienia na rzecz członka własności domu jednorodzinnego;
- czynności wykonywanych na rzecz członków spółdzielni, którym
przysługują spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawa do
lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami
lokali lub na rzecz właścicieli lokali, nie będących członkami
spółdzielni, za które pobierane są opłaty.
Powyższe czynności podlegałyby w 2002 roku opodatkowaniu stawką
22 proc. Obecnie mieszkania w spółdzielczości nie są opodatkowane,
co oznacza brak możliwości odliczania podatku naliczonego od
materiałów budowlanych i robót. Nie objęcie opodatkowaniem
mieszkań w spółdzielczości pogłębiłoby zróżnicowanie w
opodatkowaniu tych mieszkań w stosunku do mieszkań nabywanych u
developerów.
W związku z wprowadzeniem nowych zasad opodatkowania materiałów
budowlanych i sprzedaży nieruchomości (m.in. przez developerów)
zdecydowano, że kwoty wniesione przez inwestorów (w tym osoby
fizyczne) przed dniem wejścia w życie ustawy nie będą objęte
skutkami nowych zasad opodatkowania. Dlatego w przepisach
przejściowych przewidziano, że przy wymiarze podatku, związanym z
przyjęciem zaliczki przed datą wejścia w życie ustawy, będą
stosowane stawki VAT obowiązujące w okresie, w którym kwoty te
zostały przyjęte. W przypadku spółdzielni kwoty te nie będą
opodatkowane żadną stawką, gdyż ustanowienie praw do lokali,
przeniesienie własności domów w spółdzielni do czasu wejścia w
życie ustawy nie podlega opodatkowaniu (oznacza to brak odliczeń,
kumulowanie podatku w cenie), przy zakupie zaś mieszkań i domów u
developerów będzie to - w stosunku do kwot wpłaconych przed 1
stycznia 2002 roku ? stawka 0 proc., a w stosunku do kwot
wpłaconych po tej dacie, a przed wejściem ustawy w życie ? stawka
7 proc.
Szacuje się, że skutki podwyższenia stawki VAT w budownictwie do
22 proc. wyniosą ok. 1,3 mld zł.
Wraz z wejściem w życie ww. rozwiązań przewidziano wprowadzenie
(w odrębnej ustawie) zwrotu części wydatków ponoszonych przez
indywidualnych inwestorów przy budowie domów lub zakupie mieszkań.
Ma to zrekompensować podwyżki stawek VAT w budownictwie
mieszkaniowym.
W efekcie skutki finansowe zmian zasad opodatkowania w
budownictwie będą mniejsze o wypłacone zwroty.
2. Ograniczenie stosowania stawki 7 proc. w opodatkowaniu towarów
dla dzieci.
Przewidziano likwidację stawki 7 proc. i wprowadzenie 22 proc. na
następujące towary dla dzieci: łyżwy, narty, sanki, obuwie z
łyżwami, rowery i pojazdy dziecięce, urządzenia z drewna do
ogródków dziecięcych, zabawki i gry towarzyskie oraz meble dla
dzieci.
Nie przewidziano podwyższenia stawki 7 proc. na pozostałe towary
dla dzieci, np. wózki dziecięce, wyroby dla niemowląt, okrycia,
ubiory, bieliznę osobistą dla dzieci do 11 lat, tornistry, pomoce
naukowe, artykuły szkolne.
Wprowadzenie proponowanych zmian spowoduje dodatnie skutki
finansowe w wysokości ok. 200 mln zł.
3. Rozszerzenie podstawy opodatkowania w imporcie towarów o
opłaty oraz inne należności, jeżeli organy celne mają obowiązek
pobierać te należności w związku z importem. Chodzi o opłaty: a)
celne dodatkowe, pobierane w związku z ochroną przed nadmiernym
przywozem towarów do Polski, b) wyrównawcze, pobierane od
niektórych towarów.
Szacuje się, że wprowadzenie powyższej zmiany spowoduje skutki
finansowe w wysokości ok. 50 mln zł.
4. Ograniczenie odliczania podatku VAT o podatek od oleju
napędowego oraz gazu zużywanego przez samochody osobowe oraz inne
o ładowności do 500 kg.
Należy się spodziewać, że skutki finansowe będą dodatnie i
wyniosą ok. 25-30 mln zł.
5. Zmiany w opodatkowaniu czasopism specjalistycznych.
Założono likwidację stawki 0 proc. na czasopisma specjalistyczne
i objęcie ich stawką 7 proc. Stosowane obecnie rozwiązanie
(ustalanie listy czasopism specjalistycznych objętych stawką 0
proc. w rozporządzeniu) zostało zaskarżone przez rzecznika praw
obywatelskich do Trybunału Konstytucyjnego, jako niezgodne z art.
217 ustawy zasadniczej. Ponadto wprowadzenie stawki 7 proc. dla
wszystkich wydawnictw prasowych, także specjalistycznych, będzie
oznaczać dostosowanie polskich przepisów do unijnych.
Skutki finansowe tego rozwiązania wyniosą ok. 0,2 mln zł.
6. Zmiany w opodatkowaniu wyrobów rękodzieła ludowego i
artystycznego.
Przewidziano podwyższenie stawki VAT z 3 proc. do 22 proc. na
wyroby rękodzieła ludowego i artystycznego, atestowane przez
krajowe komisje artystyczne i etnograficzne. Przepisy unijne,
dotyczące podatku VAT, nie pozwalają stosować stawki obniżonej na
tego rodzaju wyroby.
Wprowadzenie proponowanej zmiany nie pogorszy sytuacji drobnych
twórców ludowych. Będą oni mogli korzystać ze zwolnień
podmiotowych z VAT na zasadach ogólnych, tj. w granicach obrotów
10.000 euro.
Skutki finansowe oszacowano na ok. 60 mln zł.
7. Likwidacja stawki 7 proc. i wprowadzenie stawki 22 proc. na
opony naprawiane i bieżnikowane oraz na usługi związane z
bieżnikowaniem i wulkanizacją opon oraz dętek.
Stosowanie stawki obniżonej na te towary i usługi jest sprzeczne
z dyrektywami UE.
8. Ograniczenie zwolnienia dla budynków będących towarami
używanymi w rozumieniu ustawy. Proponuje się nie stosować
zwolnienia w stosunku do budynków remontowanych (ulepszonych),
jeżeli wydatki na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 30 proc.
ich wartości początkowej.
9. Wpisanie do ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku
akcyzowym szczególnych momentów powstania obowiązku podatkowego
dla niektórych towarów i usług, regulowanych obecnie w
rozporządzeniu ministra finansów z 22 grudnia 1999 roku, na
podstawie delegacji ustawowej.
Zmiana ma charakter techniczny.
10. Zmiana w art. 17 ust. 5 ustawy o VAT.
Zmiana polega na umożliwieniu szacowania obrotów przez organa
skarbowe w przypadkach, gdy oddziały osoby prawnej ? wykorzystując
powiązania kapitałowe - dokonywałyby transakcji powodujących
uszczuplenia budżetowe. Dotyczyłoby to jedynie sytuacji, gdy
obroty zwolnione z podatku zakładu, na rzecz którego dokonywane
jest odpłatne przekazanie towarów oraz świadczenie usług,
stanowiłyby co najmniej 50 proc. całości obrotu.
Zmiana ta przyniesie dodatnie skutki dla budżetu.