Jak państwo wspólnie z prywatnymi inwestorami może poszerzać granice wolności na rynku mieszkaniowym

Pomimo konsekwentnego rozwoju sektora mieszkaniowego, Polska nadal boryka się ze znacznym niedoborem mieszkań. Zajmujemy 24. miejsce w UE pod względem powierzchni mieszkaniowej na osobę (27,6 m kw. w Polsce, przy średniej UE niemal 40 m kw.). Co dziesiąty Polak marzy o posiadaniu łazienki. Jedno na pięć mieszkań w Polsce nie ma ogrzewania. A co trzydziesta polska rodzina nie ma w domu bieżącej wody.

Przyczyną jest przede wszystkim wysoka cena mieszkań w relacji do wynagrodzeń, co znacznie ogranicza potencjalny popyt. Poza nielicznymi wyjątkami, oferta dostępna jest głównie dla wąskiej grupy klientów, posiadających zdolność kredytową. Jednocześnie Polska ma jeden z największych wskaźników mieszkań własnościowych w Europie, wynoszący aż 83 proc. Dla porównania: w Niemczech w lokalach czynszowych mieszka ponad połowa mieszkańców.

Rozwój komercyjnego rynku najmu, który obecnie odpowiada zaledwie za około 5 proc. ogólnej liczby mieszkań, jest zatem koniecznością. Trudno spodziewać się jednak, że rynek w krótkim czasie zdoła samoistnie zmienić te proporcje. To proces obciążony ryzykiem, wymagający zarówno kapitału, jak i czasu. Niezbędny jest impuls z zewnątrz, którego rolą nie jest zastąpienie rynku, ale - w oparciu o partnerskie relacje - umożliwienie mu działania w większej skali.

Takim impulsem może być rządowy program Mieszkanie Plus, który w części komercyjnej zakłada budowę dostępnych cenowo mieszkań na wynajem z opcją dojścia do własności.

Aby program okazał się sukcesem, konieczne jest partnerskie i harmonijne współdziałanie instytucji publicznych (państwowych i samorządowych) oraz prywatnych. Tak jak prywatni inwestorzy nie są w stanie samodzielnie stawić czoła wyzwaniom na rynku mieszkaniowym, tak z pewnością nie jest w stanie zrobić tego państwo.

Zaangażowanie inwestorów prywatnych uważamy za warunek konieczny długoterminowego sukcesu programu Mieszkanie Plus. Sukces ten nie może być jednak mierzony liczbą lokali mieszkalnych wybudowanych przez daną państwową spółkę, a rozwojem całego rynku dostępnych cenowo mieszkań na wynajem - w tym również oferowanych przez spółki i fundusze prywatne. Tak właśnie rozumiemy rolę państwa, które decydując się na zaangażowanie w dany rynek, czyni to nie z myślą o wzmacnianiu swojej roli, a o poszerzaniu granic wolności dla wszystkich zainteresowanych podmiotów.

Źródło: Warsaw Enterprise Institute