Kiedy można zaskarżyć wysokość podatku od nieruchomości?

Kwestia podatku od nieruchomości regulowana jest przez ustawę z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z jej treścią opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Do uiszczenia takiej formy podatku zobowiązane są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne (w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej), które są właścicielami lub posiadaczami samoistnymi nieruchomości albo obiektów budowlanych oraz użytkownikami wieczystymi gruntów - informuje Robert Tomaszewski z portalu www.dzialkanadmorzem.pl.

Podstawę opodatkowania podatkiem od nieruchomości dla gruntów stanowi ich powierzchnia, dla budynków (lub ich części) ich powierzchnia użytkowa, a dla budowli wartość, która określona została w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych - ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego - wyjaśnia Robert Tomaszewski.

Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości - z zastrzeżeniem, że stawki te nie mogą rocznie przekroczyć wartości wymienionych w obowiązującym obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2016 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2017 r. Zgodnie z treścią tego dokumentu, maksymalne stawki wynoszą kolejno: od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków - 0,89 zł od 1 m2 powierzchni; gruntów znajdujących się pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych - 4,54 zł od 1 ha powierzchni; gruntów pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego - 0,47 zł od 1 m2 powierzchni; gruntów niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji, o którym mowa w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. poz. 1777), i położonych na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego - 2,98 zł od 1 m2 powierzchni. Z kolei maksymalne stawki podatku od nieruchomości od budynków lub ich części wyglądają następująco: dla budynków mieszkalnych - 0,75 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej; tych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej - 22,66 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej; zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym - 10,59 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej; związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń - 4,61 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej; pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego - 7,62 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej. Warto pamiętać, że co roku stawki te ulegają zmianie, co warunkowane jest wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu poprzedniego roku - informuje Robert Tomaszewski.

Jak zostało już wspomniane w poprzedniej części poradnika rada gminy, w formie uchwały, wyznacza wysokość stawek podatków i opłat lokalnych dla nieruchomości znajdujących się w obrębie jej granic administracyjnych - z uwzględnieniem wyznaczonych przez Ministra Finansów maksymalnych należności. Podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych, jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego - przypomina Robert Tomaszewski . Zgodnie z 11a. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w przypadku, gdy kwota podatku nie przekracza 100 zł, podatek jest płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty, czyli do 15 marca danego roku. Co więcej, zgodnie z treścią wspomnianej ustawy, nie wszczyna się postępowania, a postępowanie wszczęte umarza się, jeżeli wysokość zobowiązania podatkowego na dany rok podatkowy nie przekraczałaby, określonych na dzień 1 stycznia roku podatkowego, najniższych kosztów doręczenia w obrocie krajowym przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529 oraz z 2015 r. poz. 1830). W takim przypadku decyzja umarzająca postępowanie podatkowe pozostawiana jest w aktach sprawy, a organ jest nią związany od chwili wydania.

Zaprezentowane w poprzedniej części poradnika stawki wyznaczone dyrektywą Ministra Finansów nie mogą zostać przekroczone przez radę gminy. Może ona natomiast, zgodnie z prawem, przy określaniu wysokości stawek dla nieruchomości znajdujących się w jej granicach administracyjnych, zróżnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizacje?, rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj zabudowy, przeznaczenie lub też sposób wykorzystywania gruntu - wymienia Robert Tomaszewski. Z kolei stawki dla budynków mogą być warunkowane ich stanem technicznym lub wiekiem.

Co może zrobić podatnik, jeśli nie zgadza się on z wysokością podatku ustalonego dla jego nieruchomości? W jaki sposób może interweniować i o czym powinien pamiętać? W jaki sposób można wnosić o zminimalizowanie obciążeń podatkowych w tym zakresie? Warto pamiętać, że podatnicy mogą zaskarżyć uchwałę rady gminy (lub rady miasta) albo odwołać się od otrzymanej decyzji administracyjnej. Należy mieć jednak na uwadze, że takie działania przyniosą zamierzone rezultaty, czyli doprowadzą do podważenia wysokości podatku, tylko w sytuacji, gdy dana uchwała, decyzja lub też całe postępowanie, które doprowadziło do ich wydania, będą obarczone pewnymi wadami - podkreśla Robert Tomaszewski.

Podatnik ma prawo, by odwołać się od doręczonej mu decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości na zasadach ogólnych - a więc zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej. Odwołanie takie powinno zostać wniesione za pośrednictwem prezydenta miasta (burmistrza lub wójta) do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w nieprzekraczalnym terminie 14 dni - licząc od dnia doręczenia stosownej decyzji.

Pamiętamy, że to rada gminy, w formie uchwały, wyznacza wysokość stawek podatków i opłat lokalnych dla nieruchomości znajdujących się w obrębie jej granic administracyjnych - a taka uchwała w określonych okolicznościach może podlegać zaskarżeniu.

Co do zasady rada gminy przy podejmowaniu stosownej uchwały determinującej wysokość stawek w danym roku może - ale nie jest to obligatoryjne - kierować się postulatami, jakie zostały zgłoszone przez mieszkańców. Każdy podatnik ma prawo (na podstawie art. 101 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym) do zaskarżenia uchwały w sprawach podatkowych do wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeśli narusza ona jego interes prawny. Warto mieć jednak na uwadze, że do sądu nie można kierować skarg dotyczących uchwał, o których zgodności z prawem sąd orzekł już wcześniej - przypomina Robert Tomaszewski z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Skargę na uchwałę rady gminy w sprawie wysokości stawek podatków i opłat lokalnych dla nieruchomości można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym, bądź też jako reprezentant danej grupy, która wyrazi na to pisemną zgodę, przykładowo mieszkańców gminy.

W myśl przywołanego powyżej art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, każdy, którego z jakichkolwiek względów interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone poprzez podjęcie przez organ danej uchwały w sprawie administracji publicznej może - ale tylko po bezskutecznym, uprzednim wezwaniu do usunięcia owego naruszenia - zaskarżyć taka uchwałę do sądu administracyjnego. Podjęta uchwała, innymi słowy, musi rodzić dla osoby skarżącej konkretne konsekwencje prawne, które obligatoryjnie muszą zostać wykazane w złożonej skardze. Oznacza to, że brak wystąpienia przez podatnika z wezwaniem do usunięcia naruszenia spowoduje odrzucenie skargi przez sąd, jako skargi wniesionej przed wyczerpaniem środków zaskarżenia - podkreśla Robert Tomaszewski.

W wezwaniu do usunięcia naruszenia podatnik powinien zawrzeć wszelkie argumenty, które mogą potwierdzić niezgodność przyjętej uchwały z przepisami powszechnie obowiązującymi. Jeśli chodzi o rozważaną tu kwestię może być to m.in. wykazanie, że uchwalone stawki przekraczają te maksymalne, determinowane przez obwieszczenie Ministra Finansów - informuje Robert Tomaszewski. Kolejnym z możliwych rozwiązań jest przeanalizowanie danych nieruchomości wskazanych w ewidencji gruntów i budynków -pod kątem kluczowych aspektów branych pod uwagę przy ustalaniu wysokości podatku, a więc powierzchni dla gruntów oraz powierzchni użytkowej dla budynków. Warto sprawdzić, czy dane zawarte w ewidencji rzeczywiście znajdują pokrycie w stanie faktycznym nieruchomości. Idąc dalej, nie ma określonych wymogów formalnych dotyczących wezwania do usunięcia naruszenia - brak jest także konkretnego terminu, w jakim osoby zainteresowane mogą z nim wystąpić. W sytuacji, gdy wezwanie nie przyniesie skutku, czyli przykładowo, gdy rada gminy odmówi zmiany uchwały lub w ogóle nie ustosunkuje się do wezwania, można kierować sprawę do sądu administracyjnego. Terminy na wystąpienie ze skargą to odpowiednio 30 dni - licząc od daty otrzymania odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa; bądź 60 dni - od dnia wystąpienia z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, jeżeli rada gminy nie ustosunkowała się do wezwania.

Sąd administracyjny przy rozpatrywaniu wniesionej skargi może stwierdzić nieważność danej uchwały w całości bądź w części lub też orzec, że wydana została ona z naruszeniem prawa. Jeśli skarga zostanie uwzględniona podatnik ma możliwość wystąpienia z wnioskiem o wzruszenie wydanej w jego sprawie decyzji ustającej podatek od nieruchomości.