Czy posiadanie świadectwa energetycznego budynku jest obowiązkowe?

Świadectwo, czasem nazywane także paszportem energetycznym, jest dokumentem, który opisuje budynek od strony jego zużycia energii. Ocenia jakość takiego systemu oraz wydajność zastosowanych rozwiązań. Celem jest zapewnienie jak największych oszczędności na energii - nie tylko elektrycznej, ale przede wszystkim energii cieplnej. Przy rosnących cenach energii skupia się coraz więcej uwagi na redukcji jej zużycia. Świadectwo charakterystyki energetycznej będzie więc elementem niezbędnej dokumentacji technicznej obiektu.

Warto pamiętać, że nie wolno sprzedać domu, który nie posiada świadectwa. Grozi za to kara w wysokości 10 tys. złotych. Zawiadomienie o ukończeniu budowy musi więc zawierać także kopię świadectwa. Ustawa mówi o konieczności posiadania i przedstawiania takiego dokumentu pomiędzy zainteresowanymi stronami, jednakże nie egzekwuje tego w sposób kategoryczny, tzn. karalny. Notariusz nie odmówi podpisania dokumentów sprzedaży budynku czy jego kupna bez powyższego certyfikatu.

To osoby, pomiędzy którymi zachodzi właściwa transakcja, a przede wszystkim kupujący, powinien zwrócić szczególną uwagę na koszt późniejszego zużycia energii, jaki będzie sam ponosił podczas użytkowania domu. Dlatego to w jego interesie leży, aby przy kupnie domu zażądać od właściciela okazania świadectwa.

Konieczność dokonywania tego rodzaju dokumentacji została wprowadzona od 1 stycznia 2009 roku, kiedy wszedł w życie przepis zgodnie z Dyrektywą 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz przepisów ustawy z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo Budowlane.

O kwestii energooszczędności warto pomyśleć już na etapie budowy. Przy tworzeniu kosztorysu budowy warto pomyśleć na przykład o dobrej jakości oknach, czy odpowiedniej izolacji ścian. To wpłynie nie tylko na ocenę w certyfikacie energetycznym, ale również na ogólne koszty użytkowania budynku. Kalkulacje kosztów budowy warto przeprowadzić na specjalnym kalkulatorze kosztów budowy.

Ustawa mówi, że osobą uprawnioną do sporządzenia dokumentu jest specjalista z branży instalacyjnej, architektonicznej czy budowlanej, a także absolwent studiów podyplomowych i kursów. Od 2009 roku organizowane są specjalistyczne kursy zakończone egzaminem państwowym Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Uzyskanie możliwości sprawdzania charakterystyki energetycznej i wydawania certyfikatów jest zatem równoznaczne z pozytywnym wynikiem egzaminu.

Dokument ważny jest przez okres 10 lat, jeśli właściciel nieruchomości lub najemca/y nie dokonają w tym czasie żadnych zmian związanych z termomodernizacją czy remontem. Wystarczy jednak tylko wymienić okna bądź ocieplić dom, a ponownie trzeba ubiegać się o wydanie nowego świadectwa, które będzie zatwierdzało taką modernizację.

Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej spoczywa na właścicielu lub inwestorze danego budynku, dlatego to on musi poczynić starania, aby je uzyskać. To w jego gestii leży udostępnienie uprawnionemu audytorowi wszelkich niezbędnych dokumentów, które posłużą do przygotowania certyfikatu. Najczęściej jest to projekt budowlany lub dokument z przeprowadzonej inwentaryzacji budynku.

Problem pojawia się wówczas, gdy właściciel nie dysponuje tego rodzaju dokumentami. Należy się wtedy liczyć z większymi kosztami, ze względu na konieczność sporządzenia kompletnej dokumentacji. Audytor najprawdopodobniej oceni typ pieca, jakim dysponujemy, sprawdzi instalację, ustawienie ścian względem ich kierunku do słońca, obliczy ilość i oceni jakość oraz parametry izolacyjne okien.

Taka wizyta może być więc związana z przygotowaniem wielu technicznych informacji. Można się także spodziewać konieczności użyczenia niezbędnych dokumentów osobie sporządzającej certyfikację, a przed udostępnieniem warto je poświadczyć na wypadek zagubienia lub zniszczenia.

Z taką wartością z pewnością spotkamy się w pierwszej części - tytułowej certyfikatu. Oznacza ona roczne zapotrzebowanie energii na jednostkę powierzchni. Wyrażana jest w kWh/m kw./rok. W tym miejscu owa wartość porównywana jest do wartości modelowej EP, która została obliczona na podstawie przepisów techniczno-budowlanych.

Mimo wszelkich niedogodności związanych z procesem uzyskania świadectwa energetycznego, jego posiadanie daje cenną wiedzę dotyczącą zastosowanego w budynku systemu energetycznego, co przekłada się na koszt zużycia energii. Osoba kupująca lub wynajmująca taki budynek ma zatem świadomość, z jaką wysokością rachunków przyjdzie jej się zmierzyć po zamieszkaniu w nowym miejscu. To zatem bardzo istotna wiedza.

Ponadto każdy inwestor oraz właściciel budynku oddawanego do użytku publicznego musi bezwzględnie posiadać świadectwo oraz umieścić je w miejscu dostępnym dla wszystkich, którzy chcieliby się z takim dokumentem zapoznać. Mowa tu o lotniskach, dworcach, galeriach handlowych, stadionach, budynkach administracji itp.

Budynki, które zgodnie z prawem nie muszą posiadać świadectwa energetycznego:

• budynki zabytkowe;
• miejsca działalności religijnej oraz kultu, jak kościoły itp.;
• budynki, których użytkowanie będzie obejmować okres do dwóch lat;
• pomieszczenia gospodarcze, przemysłowe oraz przeznaczone do użytku rolnego, których zapotrzebowanie na energię nie przekracza 50 kWh/(m kw.·rok);
• mieszkalne, ale przeznaczone do użytkowania nie dłużej niż cztery miesiące w roku;
• wolno stojące o powierzchni użytkowej mniejszej niż 50 m kw.