Regulamin sklepu internetowego na nowych zasadach
Wchodząca w życie z dniem 25 grudnia 2014 r. ustawa o prawach konsumenta znacznie zmienia dotychczasowe relacje pomiędzy konsumentem a sprzedawcą. Zmiana dotychczasowych przepisów wywołana obowiązkiem wdrożenia dyrektywy unijnej spowoduje konieczność modyfikacji obecnych zasad sprzedaży i przeredagowania postanowień regulaminów sklepów internetowych. Warto już dziś przygotować się na nadchodzące zmiany.
Na wstępie należy wskazać, że przepisy ustawy o prawach konsumenta, implementują dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE. Ustawa wejdzie w życie 25 grudnia br.
Nowe przepisy
Znaczna część wprowadzonych przez ustawę przepisów zostanie włączona do Kodeksu cywilnego. Warto podkreślić, iż z dniem wejścia jej w życie stracą moc przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej… (Dz. U. z 2002 r. nr 141, poz. 1176 ze zm.), a także ustawa ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2012 r. poz. 1225). Zmieni się też samo nazewnictwo. Dotychczasowe pojęcie niezgodności towaru z umową zostanie zastąpione odpowiedzialnością z tytułu rękojmi. Zgodnie bowiem z treścią znowelizowanego art. 556 Kodeksu cywilnego, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Konieczne jest zatem przeredagowanie nie tylko postanowień sklepowych regulaminów, ale także używanych w nim sformułowań.
Dwa regulaminy?
Z treści art. 51 nowej ustawy wynika, iż do umów zawartych przed wejściem ustawy w życie stosuje się przepisy dotychczasowe. Przed uchwaleniem ustawy, rozważano kwestię konieczności posługiwania się przez przedsiębiorcę dwoma regulaminami odpowiednio dotyczącymi starych i nowych przepisów. Zagadnienie to nie zostało rozstrzygnięte w ustawie, jednak wydaje się, że w sytuacji gdy do towarów zakupionych do 25 grudnia br. stosuje przepisy dotychczasowe, zasadne jest zamieszczenie przez przedsiębiorcę nowego regulaminu przy jednoczesnym pozostawieniu poprzedniego. Oczywiście w takiej sytuacji konieczne będzie wyraźne stwierdzenie, iż "poprzedni" regulamin obowiązuje jedynie w zakresie umów zawartych do dnia wejścia w życie ustawy o prawach konsumenta, tj. do 25 grudnia 2014 r.
Najważniejsze zmiany
Z uwagi na fakt, iż ustawa wprowadza bardzo daleko idące zmiany, przedsiębiorcy powinni dokładnie zapoznać się z jej treścią. Okoliczność ta była główną przyczyną wprowadzenia 6 miesięcznego vacatio legis, tj. czasu od publikacji ustawy do jej wejścia w życie. Omawiając jednak kwestie nowych regulaminów, należy wspomnieć o najbardziej istotnych zmianach. Przede wszystkim wydłużeniu z 10 do 14 dni ulegnie termin na odstąpienie przez konsumenta od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, a więc także umów zawieranych przez internet. Przy czym z punktu widzenia przedsiębiorcy bardzo ważne jest poinformowanie konsumenta o przysługującym mu prawie odstąpienia od umowy. W przeciwnym razie prawo konsumenta do odstąpienia od umowy ulegnie wydłużeniu o dodatkowe 12 miesięcy. Jak wynika z treści art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy, sprzedawca internetowy zobowiązany jest do przedstawienia konsumentowi nie tylko informacji o prawie odstąpienia od umowy, ale także wzorze formularza odstąpienia od umowy, który stanowi załącznik numer 2 do ustawy.
W przypadku gdy przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy lub przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy (art. 30 ust. 3 ustawy). Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku (np. w formie e-maila) potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego w sposób, o którym mowa w art. 30 ust. 3 ustawy.
Niektórzy przedsiębiorcy w dotychczasowych regulaminach starali się określić moment początkowy, od którego rozpoczynał bieg termin do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Po zmianach zagadnienie to reguluje art. 28 ustawy, który nie może zostać zmodyfikowany w przygotowywanym regulaminie.
14 dni na odesłanie gotówki
Ustawa nie pozostawia przedsiębiorcom swobody w zakresie terminu, w jakim są oni zobowiązani do zwrotu gotówki za towar w konsekwencji odstąpienia przez konsumenta od umowy. Zgodnie bowiem z art. 32 ust. 1 ustawy, przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Na konsumencie ciąży analogiczny obowiązek zwrotu towaru nie później niż w terminie 14 dni od odstąpienia od umowy (za wyjątkiem gdy przedsiębiorca zaproponował, iż sam odbierze rzecz). Do zachowania terminu wystarczy wysłanie rzeczy. Jednak poza sytuacjami gdy przedsiębiorca zaproponował, że sam odbierze rzecz od konsumenta, może on wstrzymać się ze zwrotem płatności do chwili otrzymania rzeczy z powrotem lub dostarczenia przez konsumenta dowodu jej odesłania, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi wcześniej. Co ważne za wyjątkiem gdy konsument wybrał inny sposób zwrotu gotówki, przedsiębiorca zobowiązany jest do jej zwrotu w ten sam sposób, w jaki otrzymał zapłatę. Zgodnie z ustawą, w regulaminie warto także wyraźnie ująć kwestie kosztów zwrotu rzeczy, bowiem jak wynika z art. 34 ust. 2 ustawy, konsument ponosi tylko bezpośrednie koszty zwrotu rzeczy, chyba że przedsiębiorca zgodził się je ponieść lub nie poinformował konsumenta o konieczności poniesienia tych kosztów. Korzystne dla przedsiębiorcy uregulowanie zawiera art. 33 ustawy. Stanowi bowiem, że jeżeli konsument wybrał sposób dostarczenia rzeczy inny niż najtańszy zwykły sposób dostarczenia oferowany przez przedsiębiorcę, przedsiębiorca nie jest zobowiązany do zwrotu konsumentowi poniesionych przez niego dodatkowych kosztów.
Przedsiębiorca pokrywa koszty dostarczenia rzeczy do konsumenta, a konsument koszty związane ze zwrotem rzeczy.
Regulacje korzystne dla przedsiębiorcy
Przygotowując projekt regulaminu sklepu internetowego warto skupić się także na dwóch ważnych zagadnieniach. W art. 38 ustawy wskazane są sytuacje, w których konsumentowi nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość. Sytuacje te są jednak określone precyzyjnie i nie mogą podlegać rozszerzeniu. Z problematyką odstąpienia od umowy wiąże się też kwestia korzystania z rzeczy przez konsumenta. Jak wynika z art. 34 ust. 4 ustawy, konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące wynikiem korzystania z niej w sposób wykraczający poza konieczny do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy, chyba że przedsiębiorca nie poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy zgodnie z wymaganiami ustawy. Oznacza to, iż konsument może jedynie przymierzyć bądź wypróbować zakupioną rzecz. Jeżeli natomiast używał ją, a następnie odstąpił od umowy, przedsiębiorcy przysługuje stosowne odszkodowanie, które powinno być adekwatne do stopnia zużycia rzeczy. Z pewnością przepis ten będzie wywoływał wątpliwości praktyczne, jednak wydaje się, że na jego podstawie przedsiębiorca będzie mógł żądać odszkodowania równego cenie rzeczy np. w sytuacji, gdy konsument odeśle poplamioną w skutek noszenia garderobę, która nie będzie już nadawała się do sprzedaży.
Nie warto zwlekać
Z uwagi na obszerny zakres zmian wprowadzonych ustawą o prawach konsumenta, nie jest możliwe dokładne omówienie wszystkich zagadnień związanych chociażby ze sprzedażą internetową.
Część przedsiębiorców na pewno zwróci się do profesjonalistów o przygotowanie nowego regulaminu sklepu, co wydaje się słusznym rozwiązaniem. Celowe jest także, aby osoby prowadzące handel internetowy szczegółowo zapoznały się z nową ustawą i przeszkoliły w tym zakresie personel. Dotychczasowe doświadczenia z niedozwolonymi klauzulami umownymi wskazują bowiem, iż brak znajomości przepisów i wadliwy regulamin może znacznie obciążyć budżet przedsiębiorcy.
Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem firmy, przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały m.in. o:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów
autor: Łukasz Wilmiński
Gazeta Podatkowa nr 57 (1098) z dnia 2014-07-17